Aν ήξερα τι επρόκειτο να συμβεί δεν θα έγραφα εκείνο το Εν Λευκώ όπου περιέγραφα τις σχέσεις μου με την Ιντεγκράλε. Θα κρατούσα τις σχέσεις μας μυστικές και τις διαδρομές μας καλά φυλαγμένο μυστικό όπως κάνουν τα… παράνομα ζευγάρια! Το τι έχω ακούσει από τότε δεν λέγεται. Ένας αναγνώστης, που διατηρεί πρατήριο καυσίμων στα Μεσόγεια, με ρώτησε πόσα θέλω για να την πουλήσω. Ένας άλλος με κατηγόρησε για κοινωνική αναλγησία και σνομπισμό («δεν επιτρέπεται», είπε, «να οδηγείς ένα τόσο καλό αυτοκίνητο στην Ελλάδα») κι ένας τρίτος (νέος στην ηλικία) μου ζήτησε να τον πάω μια… βόλτα για να «μιλήσει» κι εκείνος μαζί της. Όσο περίεργο όμως κι αν σας φαίνεται, οι περισσότεροι αναγνώστες έθεσαν το εξής ερώτημα: ποιο σύγχρονο οικογενειακό αυτοκίνητο διαθέτει χαρακτηριστικά που «πλησιάζουν» περισσότερο σ’ εκείνα μιας Λάντσια Ιντεγκράλε ή μιας Τογιότα «Κάρλος Σάινθ»;
Μ’ άλλα λόγια, αν κάποιος ξέρει να οδηγεί (σε αντίθεση με το να σημαδεύει τ’ αυτοκίνητό του) και θέλει ν’ αγοράσει ένα, σχετικά φθηνό αυτοκίνητο με καλά δυναμικά χαρακτηριστικά πού πρέπει να στραφεί; H απορία τους μ’ έκανε να ανατρέξω στα παλιότερα τεύχη του περιοδικού και να ρίξω μια γρήγορη ματιά στις δοκιμές που κάναμε ας πούμε τα τελευταία δύο χρόνια. Κι αυτό γιατί, όπως καλύτερα από μένα γνωρίζετε, μπορείς να αναζητάς τα γυαλιά σου ενώ τα φοράς ή, πιο απλά, να σου διαφύγει ένα σημαντικό αυτοκίνητο επειδή απλά το… ξέχασες!
Υπάρχουν λοιπόν σήμερα σχετικά φθηνά αυτοκίνητα για πραγματικούς οδηγούς ή έχουμε πλέον μπει οριστικά στην εποχή των εξαιρετικών μέσων όρων, των αυτοκινήτων που πουθενά δεν ενοχλούν, αλλά και πουθενά δεν συναρπάζουν; Και βέβαια υπάρχουν, αλλά όχι πολλά τουλάχιστον για όσους δεν θέλουν να βάλουν νερό στο κρασί της αυτοκίνησής τους.
Ας τα δούμε… αλφαβητικά για να μη στεναχωρήσουμε κανέναν (αν και είμαι βέβαιος ότι τελικά θα το καταφέρουμε!) και ας πούμε ότι έχουμε να διαθέσουμε μέχρι 7 εκατομμύρια δραχμές (με απόσυρση έστω κι αν αυτή τελείωσε ή πρόκειται να τελειώσει).
Πρώτη στον (αλφαβητικό επαναλαμβάνω) κατάλογο η 16βάλβιδη Άλφα Ρομέο 33 Κουαντριφόλιο Βέρντε με 4.650.000 δρχ. (όλες οι τιμές από το τεύχος Φεβρουαρίου 1993). Ένα πενταθέσιο αυτοκίνητο με κινητήρα που αποδίδει 132 ίππους, καλά φρένα, καλό κράτημα και κιβώτιο με σχετικά μέτρια αίσθηση που θυμίζει κάτι από την παλιά, καλή εποχή. Αμέσως μετά ακολουθούν μερικά από τα μικρά Σιτροέν AX, αυτοκίνητα με χαμηλό βάρος και κινητήρες που αποδίδουν από 60 μέχρι 95 ίππους (AX Le Mans) και κοστίζουν από 2.278.000 μέχρι 3.548.000 δρχ. Ορισμένα απ’ αυτά μπορεί να διαθέτουν μόνο τον βασικό εξοπλισμό, αλλά είναι γρήγορα, οικονομικά και, όπως λένε και οι Αγγλοσάξονες είναι fun to drive και τι άλλο θέλει ένας εργαζόμενος νέος ή ένας φοιτητής που ψάχνει για το πρώτο του αυτοκίνητο.
Θα θυμάστε ίσως τα παράπονα που είχα από το πρώτο Φίατ Ούνο τούρμπο που είχα αγοράσει όταν το αυτοκίνητο πρωτοεμφανίστηκε στην ελληνική αγορά (θαρρώ μάλιστα ότι αγόρασα το πρώτο). Με τα χρόνια λοιπόν, τα «παιδικά» προβλήματα φαίνεται πως λύθηκαν και το νέο Ούνο τούρμπο είναι, όπως λένε δυο καλοί φίλοι (και οδηγοί) που το αγόρασαν ένα ομοιογενές μικρό αυτοκίνητο που σου δίνει τη δυνατότητα να «συνομιλήσεις» μαζί του. Με κινητήρα 114 ίππων και καλή, αλλά όχι και χωρίς προβλήματα οδική συμπεριφορά, το μικρό Φίατ επιτρέπει στον ιδιοκτήτη του να χαρεί την οδήγηση δίνοντας 3.290.000 δρχ. Αν ο άνθρωπός μας χρειάζεται κάτι μεγαλύτερο υπάρχουν δύο Τίπο: το 1.6S με τον κινητήρα των 80 ίππων (3.355.000 δρχ.) και το δίλιτρο, 16βάλβιδο με εκείνον των 136 ίππων (6.750.000 δρχ.) για να διαλέξετε. Σημειώστε ότι, η ποιότητα όλων των Φίατ βελτιώνεται συνεχώς και τα παλιά προβλήματα θορύβων και αξιοπιστίας έχουν πλέον ξεπεραστεί. Προχωρώντας στον αλφαβητικό μας κατάλογο φτάνουμε στην Φορντ όπου συναντάμε το πολύ καλά φτιαγμένο και ιδιαίτερα αξιόπιστο Έσκορτ XR3i με τον κινητήρα των 130 ίππων που κοστίζει 6.150.000 δρχ. Αν είμαστε νιόπαντροι (και διαθέτουμε τα ποσό που απαιτείται) καλό είναι να ρίξουμε μια ματιά στα Χόντα. Το πολύ καλό (οδηγικά) CRX 1.6 (120 ίπποι) στοιχίζει 4.399.000 δρχ., το CRX V-TEC (150 ίπποι) 5.196.000 δρχ. και το CRX VTi με αντιολισθητικό σύστημα πέδησης (ABS) λίγο κάτω από το όριο που θέσαμε (6.903.000 δρχ.).
Αν έχουμε μεγάλη οικογένεια καλό είναι να δούμε την Λάντσια Ντέντρα 1.8 (5.650.000 δρχ.) ή 2.0 τούρμπο (χωρίς τιμή τον Φεβρουάριο) δυο αυτοκίνητα που, αν και δεν βάζουν φωτιά στο δρόμο και δεν προκαλούν εκκρίσεις αδρεναλίνης, μεταφέρουν τους επιβάτες τους στον προορισμό τους γρήγορα, άνετα και, το κυριότερο, με ασφάλεια.
Τον τελευταίο καιρό, όπως επανειλημμένα έχω γράψει, η Μάζντα δεν σταματάει τις εκπλήξεις. Με 5.300.000 δρχ. αγοράζετε το 323GT 1.8 (106 ίπποι), αλλά με 6.600.000 παίρνετε το MX5 και επιστρέφεται στην εποχή των… Μπιτλς και του Λίβερπουλ σάουντ!
Στην κατηγορία των οικογενειακών αυτοκινήτων που προσφέρουν τα όσα ανέφερα πιο πάνω ανήκει και το 2λιτρο, 16βάλβιδο Σάνι GTi των 143 ίππων που κοστίζει 5.9 εκατ. με απόσυρση. Όσοι το αγόρασαν θεωρούν τους εαυτούς τους μάλλον τυχερούς έστω και αν, όπως δηλώνουν, οι ευκαιρίες για πραγματική, χωρίς όρια οδήγηση όλο και λιγοστεύουν.
Στη συνέχεια του καταλόγου μας συναντάμε την πιο ευχάριστη (μετά το 205GTi) έκπληξη της Πεζό, το πολύ καλό, μικρό 106XSi (3.825.000 δρχ.). Πιστέψτε το όταν σας λέω ότι, αυτό το «πιτσιρίκι» με τον κινητήρα των 95 ίππων, τις «compact» διαστάσεις, το τέλειο κράτημα και τα άριστα φρένα προσφέρει -αναλογικά- τις ίδιες συγκινήσεις με μια… Ιντεγκράλε ιδιαίτερα στην πόλη όπου τίποτα και κανείς δεν το… σταματάει!
Παραμένουμε στη Γαλλία για να δούμε το Ρενό Κλειώ με τον 16βάλβιδο κινητήρα των 137 ίππων. Με 5.720.000 δρχ., αποκτάτε, εκτός από αυτοκίνητο και ένα μόνιμο χαμόγελο γιατί, εκτός από γρήγορο είναι άνετο, αισθητικά σωστό (κατά τη γνώμη μου) και πολύ καλά φτιαγμένο.
Με 5.653.000 αγοράζετε το VW Γκολφ 1.8GT, ένα αυτοκίνητο με πολύ καλά οδικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά που το μόνο του μειονέκτημα είναι βέβαια η μικρή ισχύς του κινητήρα (90 ίπποι).
Θα έλεγα ότι, όλα τα παραπάνω αυτοκίνητα διαθέτουν, άλλο λιγότερο και άλλο περισσότερο, τα βασικά χαρακτηριστικά που μπορούν να τα χαρακτηρίσουν σαν αυτοκίνητα για πραγματικούς οδηγούς. O κατάλογός μας θα σας έδειξε ότι δεν χρειάζεται να ξοδέψει κανείς δεκάδες εκατομμύρια για ν’ αποκτήσει ένα μεταφορικό μέσο υψηλής οδηγικής πιστότητας. Μπορείς να χαρείς την οδήγηση ακόμα και μ’ ένα μικρό Φίατ 650 φτάνει να είναι… Άμπαρτ TC (οι παλιότεροι παρακαλούνται να μη δακρύσουν από συγκίνηση!)._Κ.Κ.
MAYPH ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ;
Κάτι άσχημο συμβαίνει στο βασίλειο της Αυτοκινητοβιομηχανίας
Tα πρώτα σημάδια της ύφεσης έκαναν την εμφάνισή τους εδώ και τέσσερα περίπου χρόνια όταν, οι σοβαροί αναλυτές της αυτοκινητοβιομηχανίας, πρώτοι επεσήμαναν ότι το μοντέλο της συνεχούς, χωρίς όρια ανάπτυξης, είχε φθάσει στο τέλος του τουλάχιστον στον αποκαλούμενο «ανεπτυγμένο» κόσμο. Δεν ήταν μόνο η παγκόσμια οικονομική κρίση που οδήγησε σε πτώση τις πωλήσεις αυτοκινήτων, αλλά και η μεταβολή των συνηθειών των απλών ανθρώπων σε όλες τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες, που μετά από μια περίοδο «ξενοιασιάς» άρχισαν να ανακαλύπτουν το πνεύμα οικονομίας των πατέρων τους. Αν αυτά που διαβάζετε δεν «κολλάνε» με τα όσα συνέβησαν στη χώρα μας τα δύο τελευταία χρόνια (200.000 αυτοκίνητα και αύξηση του αριθμού των οχηματοχιλιομέτρων) κάνετε λίγη υπομονή. Δεν θ’ αργήσει η ώρα που και το ελληνικό μοντέλο θα υποκύψει στους νόμους της αγοράς. Κάποια στιγμή το φορολογικό μας σύστημα θα εκσυγχρονισθεί, οι Έλληνες θα πληρώσουν φόρους, η αγορά του αυτοκινήτου θα πέσει στα πραγματικά της επίπεδα (100-110.000 αυτοκίνητα το χρόνο) και οι ενεργοβόρες κυριακάτικες «βόλτες» θα περιοριστούν στις απολύτως απαραίτητες.
Πριν λίγο καιρό στο Άμστερνταμ ρώτησα δυο Ολλανδούς συναδέλφους για τις συνήθειες των πολιτών αυτής της χώρας. Πως αγοράζουν αυτοκίνητο, πως διασκεδάζουν, πόσο και που το χρησιμοποιούν και έμεινα άφωνος με τη σοβαρότητα των απαντήσεων. H αγορά ενός αυτοκινήτου συζητείται μήνες πριν σε μια μέση ολλανδική οικογένεια. Αν τα χρήματα δεν είναι άμεσα διαθέσιμα, οι άνθρωποι επισκέπτονται τις τράπεζες, ζητούν προσφορές για τη χρηματοδότηση και υπολογίζουν προσεκτικά τους τόκους καθώς και το πώς αυτοί επηρεάζουν τον γενικότερο οικογενειακό προϋπολογισμό. Βλέπετε, οι περισσότεροι απλοί Ολλανδοί δεν έχουν δεύτερες, τρίτες και τέταρτες δουλειές, δεν έχουν «εξοχικά» και, πολλοί δεν έχουν ούτε καν… βίντεο. Οι άνθρωποι ζουν σύμφωνα με τις οικονομικές τους δυνατότητες και σύμφωνα μ’ αυτές αγοράζουν (και χρησιμοποιούν) τ’ αυτοκίνητά τους. Και τι πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από ένα διευθυντικό στέλεχος της Νταφ το οποίο έτυχε να γνωρίσω. H επίσκεψή μου τέλειωνε την Παρασκευή το απόγευμα και έπρεπε να φύγω απ’ το Άμστερνταμ στις 2 το μεσημέρι του Σαββάτου. O ευγενής άνθρωπος με ρώτησε αν ήθελα να συναντηθούμε το πρωί για μια βόλτα στα αξιοθέατα της πόλης κι εγώ του ζήτησα να επισκεφθούμε το… σπίτι του. Τόσο μεγάλη ήταν η ανάγκη που είχα να δω πως ζει ένα διευθυντικό στέλεχος μιας μεγάλης εταιρίας!
Λοιπόν ακούστε… Ήλθε μ’ ένα μικρό Βόλβο 340 που είχε ήδη διανύσει 60.000 χιλιόμετρα. Το σπίτι του, μικρό, σχεδόν κουκλίστικο στα περίχωρα της πόλης, είχε δύο δωμάτια, λίβινγκ ρουμ και κουζίνα. Το μόνο που το έκανε να ξεχωρίζει ήταν η μεγάλη τζαμένια μπαλκονόπορτα που έβλεπε στον μικρό κήπο και απ’ εκεί στο δημοτικό πάρκο.
H σύζυγός του, καθηγήτρια στο λύκειο, διόρθωνε τα γραπτά των μαθητών.
«Τι θα κάνετε σήμερα;» ρώτησα.
«Τι εννοείτε;»
«Πού θα πάτε; Εκδρομή; Βόλτα με το αυτοκίνητο;»
«Θα καθίσουμε σπίτι. Έχουμε τόσα πολλά. O Γιον θα επισκευάσει τη στέγη κι εγώ θα τελειώσω τα γραπτά μου. Εξάλλου τα οικονομικά μας δεν επιτρέπουν περιττά έξοδα.»
Το πρωινό πέρασε με καφέ, συζήτηση, ψάξιμο στα βιβλία για την ιστορία του Άμστερνταμ, παιχνίδι με το σκύλο.
Κάποια στιγμή ήλθαν τα παιδιά. Ήρεμα, ευγενικά, συγκροτημένα, κάθισαν για λίγο μαζί μας και μετά έφυγαν με τα ποδήλατά τους για το πλησιέστερο γυμναστήριο.
Πήγα και σ’ ένα ελληνικό σπίτι. Εκείνος εργάζεται στη διαφήμιση. Εκείνη στο «υπουργείο».
Πυλωτή, ισόγειο, πρώτος. Σύνολο, 300 τετραγωνικά. Play room, barbecue, γκαράζ με τρία αυτοκίνητα (Τζάγκιουαρ, BMW 318i, Φίατ Ούνο και δύο μοτοσικλέτες), τρεις τηλεοράσεις, δύο βίντεο, ζακούζι και, φυσικά, Φιλιππινέζα.
H συζήτηση; Πότε θ’ «αλλάξει» την Τζάγκιουαρ, πόσο κάνει το Ντισκάβερι, πόσο η BMW 740, το καινούργιο handycam της Σόνι. Πότε και που θα πάνε «διακοπές», σε ποιό Πανεπιστήμιο (του εξωτερικού) θα σπουδάσουν τα παιδιά, τι αυτοκίνητο θα πάρει η Αμαλία και τι ο Λάκης, πόσο δύσκολο είναι να βρεις «φιλιππινέζα»…
O κύριος; Μοντέλο του Βερτσάτσε.
H κυρία; Μοντέλο του… Φελίνι.
H μόρφωσή τους; Μοντέλο του Χάρι Κλυνν.
Δυο οικογένειες, δυο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. O ένας ταπεινός και μετρημένος. O άλλος προκλητικός και παραμορφωμένος. Όπως είπα όμως πριν η ώρα που το κλίμα θα αλλάξει και στην Ελλάδα δεν μπορεί να αργήσει. Το πράγμα δεν πάει άλλο έτσι. Όπως αποδείχθηκε οι παλιές πολιτικές (και πολιτικοί) απέτυχαν οικτρά. Χρειάζονται εδώ και τώρα νέοι άνθρωποι, με πραγματικά νέες ιδέες, αλλά το κυριότερο, με νέο ήθος. Δεν είναι δυνατόν το μοναδικό «όνειρο» του νεοέλληνα να είναι GLX. Νέα πρότυπα πρέπει να θεσπιστούν και νέοι «ήρωες» της δουλειάς, της μόρφωσης, της προσπάθειας, της επιτυχίας, των γραμμάτων και της τέχνης πρέπει να ανακαλυφθούν και να προβληθούν. Μέχρι πότε ο λαός θα αποχαυνώνεται από τον τηλεοπτικό και ποδοσφαιρικό τζόγο και τις δήθεν κομματικές αντιπαραθέσεις; Κάτι άλλο πρέπει να ειπωθεί παντού και όχι βέβαια μόνο στα… αυτοκινητιστικά.
Τα οποία αυτοκινητιστικά πάνε (όπως επεσήμανε και ο Εντουάρ Σεντλέρ στο προηγούμενο τεύχος, αλλά και ο υπογράφων στις σελίδες του Αντίλογου) από το κακό στο χειρότερο.
H κρίση απειλεί πλέον ανοιχτά ακόμα και τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες της Ευρώπης. Όπως πρόσφατα δήλωσε και ο νέος πρόεδρος της GM Ευρώπης Ντέιβιντ Χέρμαν, «το ηθικό στην αυτοκινητοβιομηχανία βρίσκεται στο κατώτερο σημείο των τελευταίων 50 ετών». O άνθρωπος δεν έχει άδικο. Τον Ιανουάριο η παραγωγή επιβατικών αυτοκινήτων στην ίδια τη Γερμανία μειώθηκε κατά 27%, ενώ αυτή των επαγγελματικών κατά… 57% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 1992.
Αλλά, και τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο σύνδεσμος των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών δεν είναι καλύτερα. H γερμανική αγορά παρουσιάζει πτώση που υπολογίζεται ότι θα κινηθεί ανάμεσα στο 15 με 20% και οι κατασκευαστές ακολουθούν μειώνοντας ανάλογα την παραγωγή τους. Το πόσο σοβαρή είναι η κρίση που ταλανίζει την γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία φαίνεται και από τη μείωση των εξαγωγών των επιβατικών αυτοκινήτων κατά 28% και των επαγγελματικών κατά… 50% (πάντα σε σχέση με την ίδια περίοδο του 1992).
Το αυτοκίνητο (και οι αυτοκινητιστές) μπαίνουν σε μια νέα εποχή. Οι illustration ημέρες τελείωσαν για όλους όπως σύντομα θα ανακαλύψουμε και στην Ελλάδα._Κ.Κ.
ΧΙΛΙΑ ΕΝΙΑΚΟΣΙΑ ΤΟΣΟ
Με την ευκαιρία μιας συνάντησης
Ήταν πάλι Κυριακή ούτε θυμάμαι πλέον του χίλια εννιακόσια πόσο όταν χτύπησε το τηλέφωνο. «Καλημέρα. Γιώργος Μοσχούς. Θα πάω για δοκιμές με την GTAm. Θέλεις να ‘ρθεις μαζί μου;»
Πριν προλάβει να κλείσει το τηλέφωνο είχα ετοιμάσει την παλιά Νίκον F με το «νορμάλ» φακό και είχα ξεσηκώσει τη Σοφία. Σε λίγο βρισκόμαστε στο αυτοκίνητο στο δρόμο για την Ανάβυσσο όπου, εκτός των άλλων, περίμενε άλλος ένας «παλιός», ο Μάκης Σαλιάρης.
Όπως κάθε φορά, η «Γιωργάρα» έφθασε στο σημείο συνάντησης με τις… πάντες. «Πάμε», είπε, «γιατί θα βράσει». Άνοιξα την πόρτα και, προς μεγάλη μου έκπληξη, ανακάλυψα ότι δεν υπήρχε κάθισμα. Το είχε αφαιρέσει ο μηχανικός Μπούμπης για τις δοκιμές.
«Πού θα καθίσω;» τόλμησα. «Στο πάτωμα, πού αλλού;» απάντησε εντελώς φυσικά ο Γιώργος. Μπήκα, τοποθέτησα την Νίκον ανάμεσα στα πόδια, πιάστηκα από το ρολ μπαρ και ο Γιώργος άρχισε την αναγνώριση της παλιάς ειδικής διαδρομής της Αναβύσσου. Πηγαίναμε στην αρχή της μεγάλης ευθείας (όπου σήμερα κοσμείται από την μεγαλόπρεπον οικία γνωστής αοιδού) και «κουτρουβαλάγαμε» μέχρι τη διασταύρωση με το εκκλησάκι. Μια, δυο, τρεις φορές και τη τέταρτη συνέβη το μοιραίο. Μετά από μια ανοιχτή κατηφορική δεξιά, κλατάρισε το πίσω δεξί λάστιχο και, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του φίλου μου, δεν αποφύγαμε το μοιραίο. H GTA έφυγε με το πλάι, έπεσε στο αριστερό χαντάκι και μετά, έκανε μισή περιστροφή περί τον διαμήκη της άξονα και προσγειώθηκε με τον ουρανό στην άσφαλτο.
Το ρολ μπαρ προφύλαξε τους επιβάτες, αλλά όχι και τα δάχτυλα του δεξιού χεριού μου που ήταν σφιγμένα γύρω του (από πού αλλού μπορούσα να κρατηθώ;). O παράμεσος κυριολεκτικά «έλιωσε», ο μέσος την γλίτωσε, το ίδιο και η Νίκον. O Γιώργος έσβησε τον κινητήρα, έλυσε τις ζώνες του και βγήκε απ’ το παράθυρο. Πέρασε μπροστά απ’ την τουμπαρισμένη Άλφα κι έσκυψε στα γόνατά του. «Πώς είσαι;» «Ποτέ δεν ήμουν καλύτερα.» «Και αυτά τα αίματα τί είναι;» «Δεν ξέρω. Μια στιγμή να δω.»
Στη συνέχεια με τράβηξε έξω κι εγώ τράβηξα τη μηχανή, αλλά δυστυχώς όχι και TH φωτογραφία της αναποδογυρισμένης GTAm. H συνέχεια ακολούθησε τα νεοελληνικά πρότυπα. O Μάκης Σαλιάρης με μετέφερε στο νοσοκομείο της Βούλας όπου κάποιος νεαρός χειρούργος έραψε το κομμάτι του δάχτυλου που μετέφερα σ’ ένα χαρτομάντιλο, αλλά δυστυχώς όχι σωστά με αποτέλεσμα να απολεσθούν 5 χιλιοστά απ’ το κανονικό μήκος του.
Παρ’ όλο που έχουν περάσει τόσα χρόνια, κάθε φορά που συναντώ τον Γιώργο, τον χαιρετώ με το κομμένο μου δάχτυλο κι αυτός γελάει σαν παιδί αποκαλώντας με «σημαδεμένο».
O χαιρετισμός επαναλήφθηκε μια Κυριακή του Φεβρουαρίου όταν, ο Στράτης Χατζηπαναγιώτου οργάνωσε ένα πρωινό για την εκπομπή «ΤΡΟΧΟΙ & ΔΡΟΜΟΙ» του Mega Channel. H ιδέα ήταν απλή: ένας «παλιός» πρωταθλητής να οδηγήσει ένα από τα σύγχρονα τετρακίνητα αυτοκίνητα ράλλυ (την Λάντσια Ιντεγκράλε των Κώστα Αποστόλου/Μιχάλη Κριάδη) και να μας πει τις εντυπώσεις του. Παράλληλα, ο Γιώργος θα οδηγούσε κι ένα γρήγορο «οικογενειακό» (ένα Μάζντα 323 GTR) και, αν έμεινε χρόνος, θα οδηγούσαν και τα άλλα μέλη του ΚΑΠΗ Αθηνών (δηλαδή… εγώ).
Το πρωινό ξημέρωσε μαγικό. Ένας λαμπρός, χειμωνιάτικος ήλιος έκανε τις αλυκές να αχνίζουν και τα αγουροξυπνημένα ζουζούνια να πετάνε ζαλισμένα. Φεύγω απ’ το σπίτι οδηγώντας την… γνωστή σας κυρία. Φθάνω στην Ανάβυσσο και βλέπω γιατί θα χάσουμε το 2ο Πακέτο Ντελόρ. Εκτός απ’ την αγωνιστική του Κώστα Αποστόλου και την δική μας υπάρχουν άλλες… δύο και μάλιστα 24βάλβιδες. Μια κόκκινη του Χρήστου Δαμάσκου και μια πράσινη μεταλλική του Χρόνη Βικονόπουλου που, όπως δηλώνουν, θα μείνουν κοντά τους για την υπόλοιπή τους ζωή. «Παλιοί» και οι δύο, «διαλυμένοι» απ’ την επαγγελματική προσπάθεια μιας ολόκληρης ζωής, βλέπουν τ’ αυτοκίνητά τους μην τα «χαλάσουν». Τους εύχομαι να ζήσουν και να τα χαρούν και, κάποτε, όταν πια οι δρόμοι θα έχουν γεμίσει με GLX, να τα βγάζουν στο δρόμο και να τα οδηγούν και οι φαναράκηδες και βουτυρομπεμπέδες (που τόσο καλά περιγράφει σ’ αυτές τις σελίδες ο Σ.Χ.) να βλέπουν πώς ήταν κάποτε τα πραγματικά αυτοκίνητα και οι πραγματικοί άνδρες (και γυναίκες γιατί κανείς δεν πρέπει να ξεχνάει την Μισέλ Μουτόν και τις άλλες μεγάλες κυρίες των αγώνων). Κι εκεί που χάζευα τις τέσσερις Ιντεγκράλε καταφθάνει το… πλοίο της γραμμής με οδηγό το Γιώργο («πλοίο» αποκαλούμε την Άλφα 164V6 τούρμπο ο Σ.Χ. και εγώ για να θυμώνει ο Γιώργος και όποιος άλλος διαθέτει παρόμοιο αυτοκίνητο).
Δεν θα σας πω τι μας είπε για τα δικά μας όταν του ζητήσαμε να ρίξει τον… κάβο για να τον δέσουμε στο μόλο!
H συνέχεια ήταν ακόμα πιο όμορφη. Μπήκε στην αγωνιστική Ιντεγκράλε, σχολίασε δυσμενώς το μοχλό ταχυτήτων (ούτε ξέρω που διάβολο είναι η πρώτη) και ξεκίνησε. Έκανε δυο ήρεμους γύρους στην «πίστα» που είχαμε χαράξει για την περίσταση και μετά εκτινάχτηκε οδηγώντας την Fruit of the Loom Lancia Integrale σαν να την οδηγούσε 10 χρόνια στους αγώνες. Κάποια στιγμή σταμάτησε, αποβίβασε τον Μιχάλη Κριάδη και μου ζήτησε να καθίσω δεξιά.
«Α, όχι», είπα, «δεν θα μου φας και το άλλο δάχτυλο!» «Βρε μπες μέσα μη βγω έξω» με έπεισε και, μετά από 20 χρόνια, ξανακάθισα δίπλα στον καλό μου φίλο. Τί να σας πω; Ότι η Ιντεγκράλε πήγαινε σαν τον άνεμο διαγράφοντας τέλειες τροχιές. Ότι ο Γιώργος, πότε της μιλούσε και πότε δήλωνε ότι, όσοι οδηγούν (και κερδίζουν) σήμερα με τέτοια αυτοκίνητα είναι σαν να «κλέβουν εκκλησίες;». Τα είπε, ίδρωσε, κουράστηκε, αλλά το ευχαριστήθηκε και, το κυριότερο, χωρίς να πάθει τίποτα το άλλο μου… δάχτυλο!
Μετά σταμάτησε, οι μηχανικοί του Αποστόλου έβαλαν βενζίνη και στο κάθισμα του οδηγού μπήκα εγώ! Δυνατή, θορυβώδης, σκονισμένη, αλλά γρήγορη, σκληρή και απόλυτα σταθερή με ενθουσίασε και μ’ έκανε να την οδηγήσω τόσο γρήγορα ώστε να μην προκαλέσω τα ειρωνικά σχόλια των παρισταμένων. Πόσο καλά θα ήταν αν, επιτέλους υπήρχε αυτή η περίφημη πίστα. Παλιοί και καινούργιοι θα μπορούσαν να γνωρίσουν την ομορφιά που προσφέρουν οι αγώνες και τα αγωνιστικά αυτοκίνητα και, το κυριότερο, να μάθουν να οδηγούν σωστά. Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο δεν θα θρηνούσαμε τόσα θύματα κάθε Σαββατοκύριακο, αλλά ποιος λαμβάνει υπ’ όψη του τέτοιες λεπτομέρειες._Κ.Κ.
Μετά… 20 έτη! O Γιώργος Μοσχούς και ο υπογράφων πάλι μαζί σε αγωνιστικό αυτοκίνητο. Αυτή τη φορά ο δεύτερος αποχώρησε με τα… δάχτυλά του ολόκληρα.
H Fruit of the Loom Λάντσια Ιντεγκράλε του K. Αποστόλου αποτέλεσε το σύνδεσμο του -πρόσφατου- παρελθόντος με το παρόν.
Ας είναι καλά που με θυμούνται οι παλιοί φίλοι. Σαν τον παλιό μας συνεργάτη στον HXO, τον Ηρακλή Δημόπουλο που, σκαλίζοντας όπως μου γράφει, τη βιβλιοθήκη του βρήκε τρία μικρά «διαμάντια» και τα έστειλε στο περιοδικό. Πρόκειται για τρία βιβλία για το αυτοκίνητο που εκδόθηκαν το 1926, το 1951 και το 1952 από τους οίκους Σιδέρη, Σαλίβερου και Παπαδημητρόπουλου αντίστοιχα, με συγγραφείς τους πρώτους ίσως «αυτοκινητιστικούς συντάκτες», τους λοχαγούς I. Μανούσο και Π. Βασιλάκη και τον ιδιώτη K. Βαρδάκο. Κιτρινισμένα απ’ την πολυκαιρία, αλλά σε καλή κατάσταση, τα βιβλία κατέλαβαν τιμητική θέση στη βιβλιοθήκη, αλλά και στην καρδιά μου γιατί, δεν είναι μικρό πράγμα να βλέπεις πως αντιμετώπιζαν το αυτοκίνητο οι πρόγονοί μας.
Ας δούμε μαζί το πιο παλιό, εκείνο του λοχαγού Βασιλάκη που έχει τον τίτλο: «Η λειτουργία και Συντήρησις του Αυτοκινήτου Μετά Μεθόδου Οδηγήσεως και Λειτουργίας Συνεργείων». Πόσο επίκαιρο είναι το βλέπω στη σημείωση που υπάρχει στη σελίδα 3…
«Αφιερωμένο εις τους ηρωικούς νεκρούς αξιωματικούς και οπλίτας της υπηρεσίας των αυτοκινήτων οίτινες επότισαν με το αίμα τους, τους παρθενικούς βράχους της Μακεδονίας, τας απεράντους εκτάσεις της Ρωσίας και τας αγόνους της αλμυράς ερήμου πεδιάδας δια την δόξαν και το μεγαλείον της πατρίδος μας.»
Όπως βλέπετε, εκείνα τα χρόνια οι Έλληνες έδιναν ακόμα και τη ζωή τους για την πατρίδα τους αντί να πασχίζουν να απαλλαγούν απ’ το στρατό προφασιζόμενοι ότι πάσχουν από «ψυχολογικές διαταραχές». Ας δούμε όμως τι λέει στον Πρόλογό του ο λοχαγός.
«Καίτοι η κυκλοφορία των αυτοκινήτων εν Ελλάδι ήρξατο δύναται τις ειπή από το 1900, εν τούτοις ουδέποτε αύτη υπήρξε τόσον καταπληκτική όσον τα τελευταία μεταπολεμικά έτη, χωρίς και σχεδόν ουδέν να υφίσταται βοήθημα ικανόν να παρέχη τις απαιτούμενας αρχάς λειτουργίας και οδηγήσεως αυτοκινήτου, εις έναν επαγγελματίαν ή ερασιτέχνην οδηγόν. Επιθυμών δε όπως κατά το δυνατόν αναπληρώσω το υφιστάμενον κενόν, προέβην εις την σύνταξιν του παρόντος πονήματος την ύλην του οποίου ηρύσθην εκ της μελέτης διαφόρων συγγραμμάτων με ουσιώδη συμπλήρωσιν εκ των διδαγμάτων της πολυετούς μου εις την υπηρεσίαν των αυτοκινήτων πείρας και την οποίαν διήρεσα εις τέσσερα μέρη… κ.λπ.»Αθήνα 31 Ιουλίου 1925.
Στη συνέχεια ο αναγνώστης «χάνεται» στις 136 σελίδες του βιβλίου. Παραθέτω μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά αποσπάσματα για να δείτε πώς έβλεπαν τα πράγματα οι γονείς και οι παππούδες μας. Σύμφωνα με το συγγραφέα λοιπόν, «η χρησιμοποίησης της σάλπιγγος είναι υποχρεωτική για τον οδηγό όταν πλησιάζει μεμονωμένας οικίας, ανθρώπους ή ζώα», αλλά και «όταν δύο αυτοκίνητα βαδίζουσι κατά τη αυτή διεύθυνσιν με διάφορον ταχύτητα, το βραδύτερον βαίνον πρέπει να κρατή το δεξιόν της οδού. Το ταχύτερον βαίνον οφείλει να σημειώνει την παρουσίαν του διά της σάλπιγγος και να μην επιχειρήση να διέλθη εάν δεν βεβαιωθή ότι η διάβασις είναι τελείως ελευθέρα…»
Διαφορετικά είναι τα πράγματα 25 χρόνια αργότερα στο βιβλίο του, επίσης λογαχού, I. Μανούσου «Αυτοκίνητον – Μηχανισμός και Λειτουργία» καθώς και στο «Βιβλίο του Οδηγού – Μηχανικού Αυτοκινήτων» του K. Βαρδάκου που κυκλοφόρησε το 1952. Στο μεν πρώτο διατηρείται η καθαρεύουσα, αλλά στο δεύτερο χρησιμοποιείται η δημοτική. Ξεφυλλίζοντάς τα σκέφθηκα για μια στιγμή τι θα συμβεί αν, σε 70-80 χρόνια, κάποιος Ηρακλής Δημόπουλος του μέλλοντος, ανακαλύψει το… Οδηγώντας και το στείλει σε κάποιον… Κώστα Καββαθά του έτους 2.100 μ.Χ.!
Μέσα σ’ ένα απ’ τα βιβλία των αρχών της δεκαετίας του ‘50 βρήκα κι ένα δίφυλλο με διάφορα σχόλια και ειδήσεις που είχε, σαν κύριο θέμα, το Αυτοκίνητο. Εκεί, ο συντάκτης του Δρ. Σ.Κ. αφού κατακεραυνώνει όσους νομίζουν ότι «κάμνουν σπορ» όταν οδηγούν επισημαίνει ότι, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι η «ασήμαντος εκγύμναση των μυών του άκρου ποδός κατά τον χειρισμόν του πεντάλ».
Ακόμα διαβάζω ότι τα παλιά χρόνια ήταν επικίνδυνο για τις γυναίκες να οδηγούν αφού «η συστηματική πρακτική του αυτοκινήτου προκαλεί πολύ εύκολα -όταν μάλιστα υφίσταται κάποια ανωμαλία ή προδιάθεσις-συμφορήσεις εις τα όργανα της μικράς πυέλου, ανωμαλίας της περιόδου, οσφυαλγίας, γεννητικάς φλεγμονάς, νευρώσεις διαφόρους και άλλα παρόμοια…»
Εξαίρεση εις τα ανωτέρω αποτελούν κατά τον καλό Δόκτορα οι αποκαλούμενοι «ταχυδακτυλουργοί του βολάν, οι παράτολμοι οδηγοί, των οποίων, η εξαιρετική ικανότης συνδυάζεται με ψύχραιμον φρόνησιν και οι οποίοι, γενικώς, είναι πολύ ολιγότερον επικίνδυνοι δια την ζωήν των άλλων με τα 100 ή 120 χιλιόμετρά των, από την πληθύν των μετρίων με τα 50 ή 60 χιλιόμετρα…» Αυτά λοιπόν προς το παρόν από τους παλιούς συνάδελφους, τους ανθρώπους που έζησαν τα πρώτα, αγνά χρόνια της αυτοκίνησης. Τα κείμενά τους μου ξανάφεραν στο νου την αυτοκινητιστική ατμόσφαιρα των αρχών της δεκαετίας του ‘50 που οι νεότεροι μπορούν να «δουν» αν κάνουν τον κόπο να παρατηρήσουν το περιβάλλον σε μια από τις ελληνικές ταινίες της εποχής!_.Κ.Κ.
TEXNIKA & ΑΛΛΑ
Περιδιαβάζοντας στον κόσμο της τεχνολογίας
Mια σκαλισμένη σε ξύλο μπάλσα πινακίδα προειδοποιούσε ότι η είσοδος στο… ιερό απαγορεύεται αυστηρά εις τους μη έχοντες εργασία ή ενδιαφέρον και σ’ αυτούς περιλαμβάνονταν και τα πρόσωπα της οικογένειας. Αν, παρά την προειδοποίηση, κάποιος άνοιγε την πόρτα έμενε εμβρόντητος από το θέαμα. Οι τοίχοι του μικρού δωματίου (2X3) ήταν καλυμμένοι με φωτογραφίες αγωνιστικών αυτοκινήτων και αεροπλάνων. Από το ταβάνι, προσεκτικά αναρτημένα, κρέμονταν μοντέλα αεροπλάνων και ανεμοπτέρων σε διάφορα στάδια κατασκευής. Στον μεγάλο πάγκο εργασίας (που ήταν μια… πόρτα ακουμπισμένη σε δυο στηρίγματα Λ) ήταν αραδιασμένα τα πιο παράξενα και παράταιρα αντικείμενα. Λαμπάτα ραδιόφωνα, σχέδια μοντέλων, άτρακτοι και πτέρυγες αεροπλάνων, διαλυμένοι στρατιωτικοί ασύρματοι, χρησιμοποιημένοι… πυροκροτητές, κόλλες, τσιγαρόχαρτα, σχολικά βιβλία, τετράδια, αυτοκινητιστικά και αεροπορικά περιοδικά… Και, πάνω απ’ όλα αυτά, οι δυο-τρεις φίλοι να λύνουν, να δένουν, να κολλάνε και να ξεκολλάνε φτιάχνοντας τα πάντα, από ραδιόφωνα γαληνίτη μέχρι μοντέλα αεροπλάνων και αυτοκινήτων. H μικρή κάμαρα έμοιαζε με θάλαμο διακυβέρνησης ενός σκάφους που επέτρεπε στους μικρούς επιβάτες να ταξιδεύουν σε κόσμους άγνωστους, να πειραματίζονται, να ανακαλύπτουν, να μαθαίνουν…
Όλα τ’ αντικείμενα, οι μηχανές, τα εργαλεία ήταν αγορασμένα απ’ τα παλιατζίδικα και τους πάγκους της οδού Αθηνάς, ανασυρμένα απ’ τους δρόμους και τα οικόπεδα όπου οι άνθρωποι πετούσαν όσα δεν χρειάζονταν. Ένα απ’ τα βασικά εργαλεία της συντροφιάς ήταν ο… μεγεθυντικός φακός που τον χρησιμοποιούσαν για να «δουν» καλύτερα τις τομές των αεροπλάνων και των αυτοκινήτων που έβρισκαν στα βιβλία, τα περιοδικά και τις εγκυκλοπαίδειες, για να καταλάβουν πως λειτουργεί το κάθε εξάρτημα είτε αυτό ήταν ο αστεροειδής, εμβολοφόρος κινητήρας ενός DC3, είτε η ανάρτηση μιας από τις πρώτες μεταπολεμικές αγωνιστικές Φεράρι – Άλφα Ρομέο.
«Κοίτα… Αυτό κινεί τις βαλβίδες.» «Τσ, τσ, τσ… Τι λες ρε παιδάκι μου. Είναι δυνατόν να βγάζει 1.500 ίππους αυτός ο αεροπορικός κινητήρας;» Ή, «Supercharger… Τι είναι αυτό πάλι. Φέρε το λεξικό». Χαμένοι στον κόσμο τους οι τρεις φίλοι, περνούσαν τις ελεύθερες ώρες τους ταξιδεύοντας από το Σίλβερστον και την Μόντσα μέχρι το βυθό του Αιγαίου και από τη Γη μέχρι τη Σελήνη χωρίς να το κουνήσουν ρούπι απ’ την οδό Φωτομάρα 10 στο Νέο Κόσμο. Εννέα νίκες είχαν το 1951 οι υπερτροφοδοτούμενες Άλφα Ρομέο 158 και 159, αλλά το όνομα Φεράρι είχε ήδη κάνει την εμφάνισή του στο νεαρό Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Φόρμουλα Ένα (καθιερώθηκε το 1950). Ένα μονοθέσιο που έφερε τ’ όνομά του έσπασε το φράγμα της μέσης ωριαίας ταχύτητας των 100 μιλίων σε δοκιμές στο Σίλβερστον και, εκείνα τα χρόνια τα 100 μίλια ήταν περίπου μαγικά. Και ποιος οδηγούσε; O Φροϊλάν Γκονζάλες. Και ποιος τον απειλούσε; O συμπατριώτης του Χουάν Μανουέλ Φάντζιο. Και ποιος ήταν ο «τημ μέιτ» του Γκονζάλες; O Αλμπέρτο Ασκάρι.
H νεότερη αγωνιστική ιστορία γεννιόταν και οι τρεις φίλοι ήταν παρόντες έστω κι αν ζούσαν 4.500 μίλια μακριά, σε μια φτωχική γειτονιά της Αθήνας. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες στο μικρό δωμάτιο-εργαστήρι ήταν όταν άνοιγαν (στο πάτωμα) βιβλία και περιοδικά για να μπορούν να κάνουν πιο εύκολα… συγκρίσεις. Στο ένα περιοδικό το σχέδιο του σωληνωτού πλαισίου μιας Άλφα, στο άλλο μιας Φεράρι, στο τρίτο μιας C-type Τζάγκιουαρ του Μαν, στο τέταρτο μιας αλουμινένιας Μερτσέντες W196 «Stromlinienwagen» και άντε να βρουν πως μεταφράζονταν ο γλωσσοδέτης. Ήταν τα χρόνια των πιο «ώριμων» αναζητήσεων, τότε που οι όποιες γνώσεις είχαν αποκτήσει, τους βοηθούσαν να επιλέξουν το τι θα κάνουν στη ζωή τους. O ένας, που ήταν τρελός με τη θάλασσα και τα πλοία, έγινε ναυπηγός. O άλλος που παθιάζονταν με τα αεροπλάνα, έγινε πιλότος, πρώτα στην Πολεμική και μετά στην Πολιτική Αεροπορία. O τρίτος προσπάθησε να γίνει μηχανικός, αλλά δεν κατάφερε να τελειώσει τις σπουδές του. Τα χρόνια εκείνα δεν περνούσες τις εξετάσεις αντιγράφοντας ή χρησιμοποιώντας το «δημοκρατικό 5».
Τα χρόνια πέρασαν, οι δρόμοι τους χώρισαν, αλλά το ενδιαφέρον τους για κάθε τι που είχε σχέση με τις μηχανές και τις επιστήμες δεν έσβησε. Αργότερα, όταν έκαναν οικογένειες, φρόντισαν να φτιάξουν τους δικούς τους χώρους, τα δικά τους καταφύγια που μπορεί να μην είχαν πια ραδιόφωνα με γαληνίτη, αλλά δεν έπαυαν να στεγάζουν κάθε τεχνολογική παραξενιά, από δέκτες «παγκοσμίου λήψεως» μέχρι εξαρτήματα απ’ τα πρώτα τους αυτοκίνητα. Και δίπλα σ’ όλα αυτά, τα βιβλία και τα περιοδικά της νιότης, τακτικά τοποθετημένα και σωστά αρχειοθετημένα για να βρίσκουν αμέσως αυτό που ζητούσαν.
Όταν, μεγάλοι πια και κουρασμένοι συναντιόνται, οι τρεις «εξερευνητές» της δεκαετίας του ‘50 αναρωτιόνται πόσοι απ’ τους σημερινούς νέους αγαπούν με τόσο πάθος αυτό που κάνουν ή που σκέπτονται να κάνουν. Και οι τρεις μένουν σιωπηλοί γιατί, απλά, δεν υπάρχουν πια τέτοιοι νέοι. Το αντίθετο μάλιστα. O κόσμος έχει γεμίσει από μικρούς και μεγάλους ηθοποιούς, από ανθρώπους που παριστάνουν, υποδύονται, δηλώνουν, εκμεταλλεύονται, σκυλεύουν, αλλά που σίγουρα ποτέ στη ζωή τους δεν έχουν δει πως το εσωτερικό ενός κινητήρα από Σπιτφάιρ ή μιας Φεράρι. Και γιατί να δουν; Τα πράγματα άλλαξαν κι ο καθένας είναι ό,τι δηλώσει.
Φαστ φουντ, φαστ money κι όπως πάνε τα πράγματα θα γίνονται χειρότερα και η επικράτηση της αυτοκρατορίας των φελλών πλησιάζει. Στάχτη και μπούρμπουρη λοιπόν; Χάθηκαν πια όλες οι ελπίδες και τα «Stromlinienwagen» έδωσαν τη θέση τους στα video games, στο ποδόσφαιρο και στα κάθε μορφής ναρκωτικά; (Στην κατηγορία δεν υπάγονται μόνο το χασίς, η κόκα και η ηρωίνη, αλλά και ο προφορικός και ο έντυπος λόγος.) Όχι, όπως διάβασα σ’ ένα μεγάλο ρεπορτάζ στο «ΒΗΜΑ της Κυριακής» (και με λίγα λόγια ανέφερα στο προηγούμενο τεύχος). Μέσα απ’ τους σωρούς της στάχτης της νεοελληνικής κοινωνίας αρχίζουν να βγαίνουν τα πρώτα λουλούδια.
Συγχωρέστε με που ξαναγυρίζω στο θέμα, αλλά αισθάνομαι πως αν δεν το κάνω, όλα όσα πίστεψα και πάλεψα πάνε χαμένα. H γενιά αυτή είναι η μετενσάρκωση της -καλής- γενιάς του ‘50, των παιδιών που, με λίγα ή καθόλου μέσα, κατάφεραν να κάνουν κάτι στη ζωή τους. Τα σέβομαι και τα τιμώ αυτά τα παιδιά που γύρισαν την πλάτη στους ισόβιους φοιτητοπατέρες, στους κάθε λογής και χρώματος ινστρούχτορες και αφιερώθηκαν στην επιστήμη τους. Αν, όταν τελειώσουν τις σπουδές τους, υπάρχει ακόμα η… Ελλάδα, θα είναι εκείνα που θα της αλλάξουν το πρόσωπο και από τουρκοανατολίτικο θα το κάνουν πραγματικά ελληνικό και σωστά «ευρωπαϊκό». Είναι τα παιδιά που ξέρω ότι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, είναι καλύτερα από τους κεντροευρωπαίους συναδέλφους τους γιατί, εκτός από επιστημονική γνώση διαθέτουν κοινωνική και πολιτική (όχι κομματική) ευαισθησία που δεν διαθέτουν οι κεντροευρωπαίοι συνάδελφοί τους (με την εξαίρεση των Γάλλων, των Ιταλών και των Ισπανών). Είναι οι νέοι που διαισθάνονται τον θανάσιμο κίνδυνο των κάθε λογής φελλών (πολιτικών, επιστημονικών, κομματικών, επικοινωνιακών) που λυμαίνονται την ελληνική κοινωνία.
Τα είδα στην σεμνή τελετή στο Πολυτεχνείο (που περιέγραψα στο προηγούμενο τεύχος), τα βλέπω και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο όπου μου έκαναν την τιμή να με καλέσουν να διδάξω (σαν επισκέπτης καθηγητής) στους τριτοετείς φοιτητές του Τμήματος Δημοσιογραφίας, τα συναντώ στο δρόμο όταν με σταματούν και με κάνουν να ντρέπομαι και να χάνω τα λόγια μου με τις κρίσεις και τα σχόλια για τη δουλειά που γίνεται 22 χρόνια στους «4Τ», στον «ΗΧΟ», στην «Πτήση», στους «2Τ», στην «Επιστήμη & Τεχνολογία» και στα άλλα έντυπα των Τεχνικών Εκδόσεων…
RSS - Posts
