ΣΤΑ
τελευταία τεύχη των «Ε» διάβασα κι εγώ
όπως κι όλοι οι αναγνώστες τις απόψεις
μιας αναγνώστριας από το Φάληρο για
τους αγώνες των αυτοκινήτων. Το όλο θέμα
ξεκίνησε από τον θάνατο του Γιάννη
Μαύρου- Μεϊμαρίδη κι έφθασε στον αγώνα
των 24 ωρών του Μαν τον οποίο η αναγνώστριά
μας χαρακτήρισε βάρβαρο.
Δεν είναι η πρώτη. Ούτε θα είναι η τελευταία. Οι αγώνες αυτοκινήτου και γενικά κάθε επικίνδυνου σπορ πάντα προκαλούσαν τους απλούς ανθρώπους. Τους ενοχλούσαν και τους ενοχλούν και σίγουρα θα θυμάσθε τα άρθρα που γράφτηκαν στη χώρα μας μετά τον θάνατο του Γιάννη στη Ρόδο. Κάποιος μάλιστα έφτασε στο σημείο να συγκρίνη τους… διαρρήκτες με τους οδηγούς αγώνων, λέγοντας ότι κι οι δύο χρειάζονταν τις ίδιες ιδιότητες και ικανότητες για να επιτύχουν στις αντίστοιχες προσπάθειές τους! Άλλοι χρησιμοποίησαν ακόμη βαρύτερους χαρακτηρισμούς, ενώ μια μερίδα δεν έκανε τίποτα άλλο από το να προβάλη τα απύθμενα συμπλέγματά της. Μερικοί στάθηκαν υπερασπισταί της ιδέας και θα ήταν άτοπο αν εγώ δεν απαντούσα στην αναγνώστριά μας και σ’ όλους εκείνους που χαρακτηρίζουν το σπορ του αυτοκινήτου σαν… βάρβαρο.
Κατ’ αρχάς θα ήθελα να ξέρω τι εννοεί με την λέξη βάρβαρο. Αν εννοή ότι είναι βάρβαρο για τους συμμετέχοντας, τότε δεν λέει τίποτα απολύτως γιατί, απ’ ό,τι γνωρίζω, οι άνθρωποι πάντα έκαναν, κάνουν και θα κάνουν βάρβαρα «σπορ». Ένας Αμερικανός καθηγητής έγραφε σε μια αμερικάνικη εφημερίδα πριν από λίγο καιρό για τα επικίνδυνα σπορ λέγοντας ότι οι άνθρωποι επιζητούν τον κίνδυνο. Κι ότι «οι φυσικοί κίνδυνοι εξελίχθηκαν σε παρορμήσεις και σημαντικά κατορθώματα που βοήθησαν στη διαμόρφωση του κώδικα τιμής, υπερηφάνειας κι αφοσιώσεως του ανθρώπου. Παράλληλα παρέτειναν τη νεότητα και τη ρώμη του. Οι παλιοί κίνδυνοι- συνεχίζει- ξεχάστηκαν τον κατάλληλο χρόνο. Όχι όμως και τ’ αποτελέσματά τους ούτε κι ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος ένοιωσε τους κινδύνους αυτούς. Εξακολουθεί να είναι ευτυχέστερος όταν απειλήται σωματικά»
Όλο το μυστικό νομίζω ότι βρίσκεται στον κώδικα τιμής, στην πρόκληση που ο κίνδυνος επιβάλλει στον άνθρωπο. Οι οδηγοί αγώνων, οι σκιέρ, οι ορειβάτες έχουν ν’ αντιμετωπίσουν μια πρόκληση κι αισθάνονται ολοκληρωμένοι όταν καταφέρνουν να επιβληθούν στην πρόκληση. Το στοιχείο της αντιμετωπίσεως της προκλήσεως συναντάται ακόμη σε άνδρες της εποχής μας. Ο χρόνος, ο έλεγχος ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου σε μεγάλες ταχύτητες είναι τα στοιχεία της προκλήσεως που έχει ν’ αντιμετωπίση ένας οδηγός αγώνων. Αν σ’ αυτά προσθέση κανείς και την διόλου ευκαταφρόνητη πρόκληση που έχουν ν’ αντιμετωπίσουν οι επιστήμονες που σχεδιάζουν τ’ αγωνιστικά αυτοκίνητα, τότε οι αγώνες αυτοκινήτων μετακινούνται σε μια σφαίρα που συνδυάζει την πρωτόγονη ανάγκη του ανθρώπου- ζώου να επιβληθή με την σύγχρονη ανάγκη του ανθρώπου- επιστήμονος ν’ ανακαλύψη νέους δρόμους, νέους ορίζοντες στην τεχνολογία. Οι οδηγοί αγώνων είναι ένα περίεργο μείγμα επιστημόνων- μονομάχων. Πως αλλιώς μπορεί κανείς να χαρακτηρίση τους ανθρώπους αυτούς που για δύο ώρες περπατούν το λεπτό νήμα ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο και μόλις σταματήσουν συζητούν με τους επιστήμονες για προβλήματα, όπως είναι η αεροδυναμική, η μεταλλουργία, η δυναμική των σωμάτων, η τεχνολογία των ελαστικών, η θεωρία και η πράξη της καύσεως;
Μετά είναι και το θέμα της προσφοράς στο σύνολο. Είναι γνωστό ότι εκατομμύρια άνθρωποι σ’ όλη τη Γη χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις τους. Το λέω αυτό γιατί υπάρχουν πολλοί που παραβλέπουν αυτή τη… μικρή λεπτομέρεια! Είναι γνωστό ότι οι αγώνες βοήθησαν τόσο στην εξέλιξη του απλού, οικογενειακού αυτοκινήτου όσο τίποτε άλλο.
Πόσες ανθρώπινες ζωές σώθηκαν επειδή κάποιος «βάρβαρος» σκοτώθηκε το 1912 στο τάδε σιρκουί δοκιμάζοντας για πρώτη φορά φρένα στους… πίσω τροχούς. Πόσες ζωές έσωσε ο «Βάρβαρος» που σκοτώθηκε δοκιμάζοντας για πρώτη φορά τα δισκόφρενα σ’ ένα αυτοκίνητο αγώνων. Τώρα, όλα τ’ αυτοκίνητα σταματούν καλύτερα χάρις σ’ αυτά. Δυο χρόνια τώρα, η Πόρσε δοκίμαζε στα αγωνιστικά της αυτοκίνητα ένα σύστημα αντιμπλοκαρίσματος των τροχών στο απότομο φρενάρισμα. Τώρα τα τοποθέτησε στα αυτοκίνητα παραγωγής και χιλιάδες οδηγοί δεν θα νιώθουν πια το κρύο συναίσθημα της απωλείας του ελέγχου του αυτοκινήτου τους όταν αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν απότομα τα φρένα τους. Μια εταιρία ελαστικών έφτιαξε ένα νέο λάστιχο που δεν φεύγει από τη ζάντα όταν «σκάει». Και το έστειλε στους αγώνες για να το δοκιμάση και μετά να το προσφέρη στον απλό οδηγό. Κάποιος «Βάρβαρος» ίσως χάση τη ζωή του δοκιμάζοντάς το, αλλά χιλιάδες άνθρωποι δεν θα ανησυχούν πια όταν τους «κλατάρη» το λάστιχο!
Τα παραδείγματα είναι πολλά. Τόσα, που μόνο ένα βιβλίο 1000 σελίδων θα μπορούσε να περιλάβη. Τόσα που μόνο ένας, εκ πεποιθήσεως τυφλός, δεν θα έβλεπε.
Με το να χαρακτηρίζουμε «Βάρβαρο» το σπορ του αυτοκινήτου δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το να το μετράμε με τα δικά μας, τα υποκειμενικά μας μέτρα.
Ένας αντικειμενικός παρατηρητής είναι αδύνατον να μην διακρίνη την σκοπιμότητα που το διέπει. Μα, κι αν ακόμα ξεχάσουμε την προσφορά του στο σύνολο και το δούμε σαν «σπορ» και μόνο, ποιος είναι εκείνος που θα χαρακτηρίση βάρβαρους τους ανθρώπους που κάνουν κάτι που τους αρέσει και που δεν ενοχλεί στ’ αλήθεια κανέναν!
Αν η αναγνώστριά μας θεωρή βάρβαρο το σπορ του αυτοκινήτου δεν έχει παρά να καθήση στο σπίτι της και ν’ ανοίξη την τηλεόραση. Στις ειδήσεις των 9 και 30.
Εκεί θα μπορέση να παρακολουθήση την βαρβαρότητα σε όλο της το μεγαλείο.
Αν, μετά το κάψιμο χωριών και παιδιών, το κρέμασμα ανθρώπων, το ρίξιμο στις φυλακές, τους βομβαρδισμούς, την «επίδειξη» νέων μέσων καταστροφής σε επίσημες παρελάσεις, τις εικόνες της φρίκης από τους τοπικούς πολέμους «ανεξαρτησίας» η επιβολή της θελήσεως ενός παρανοϊκού στους κατοίκους μιας χώρας, αν, μετά απ’ όλα αυτά, η αναγνώστριά μας βρήκε το Μαν βάρβαρο, τότε, δεν μένει παρά να βρω κι εγώ ένα σπορ να το χαρακτηρίσω βάρβαρο και να είμαι πολύ σικ στους κύκλους των διανοουμένων. Όμως δεν το κάνω. Διότι πιστεύω ότι, ένας άντρας εξακολουθεί να έχη το δικαίωμα να φάη το κεφάλι του όπου και όπως θέλει.
Η «ασφάλεια» και η «σιγουριά» δεν μου λέει τίποτα απολύτως και ελπίζω να παραμείνω «βάρβαρος» μέχρι τη στιγμή που θα κλείσω τα μάτια μου. Ελπίζω μόνο να τα κλείσω μόνος μου και να μην μου τα κλείσουν οι πραγματικοί Βάρβαροι με μια βομβίτσα τόσων μεγατόνων επειδή διεφώνησαν στη μοιρασιά της χώρας ή της ηπείρου που ζω.