Ένα ταξίδι στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου όπου, εκτός των άλλων, οδήγησα μια ολόκληρη σειρά αυτοκινήτων του «μέλλοντος» και η σύντομη παραμονή μου στο Τόκιο μού έδωσαν την ευκαιρία να δω πώς θα είναι ο (πολιτισμένος) κόσμος το 2030. Η τελευταία φορά που είχα πάει στην Ιαπωνία ήταν πριν από αρκετά χρόνια και οφείλω να ομολογήσω ότι αυτό που πριν από μερικές δεκαετίες ο Τόφλερ αποκάλεσε future shock είναι πέρα για πέρα αληθινό, ακόμη και για έναν άνθρωπο σαν τον υπογράφοντα, που δεν αισθάνθηκε την παραμικρή «έκπληξη» όταν κατασκευάστηκε η Dolly ή όταν οι δορυφόροι θα ανακαλύψουν ότι υπάρχει ζωή στον Αρη ή στην ωκεανική «σούπα» που κρύβεται κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου του Δία Ευρώπης.
Τα πρώτα συμπτώματα του «σοκ του μέλλοντος» παρουσιάζονται άμα τη αφίξει στο αεροδρόμιο Ναρίτα όπου, εκτός από την αισθητική, την ποιότητα και την απόλυτη καθαριότητα, ο επισκέπτης δεν αντικρίζει… ταξιτζήδες! Αλλά και όταν τους βλέπει στα πεντακάθαρα, στολισμένα με… κεντήματα αυτοκίνητά τους, να οδηγούν φορώντας τα λευκά τους γάντια, φαντάζεται ότι μάλλον έφθασε σε άλλον… πλανήτη. Η ώρα της κρίσεως όμως έρχεται όταν ο ευρωπαίος (βαλκάνιος;) επισκέπτης βγαίνει στους δρόμους που οδηγούν στην πρωτεύουσα. Ολοι, μα απολύτως όλοι οι δρόμοι πέρα από την άψογη κατασκευή και σήμανση (για τους Γιαπωνέζους, γιατί ο ξένος θα πεθάνει από ασιτία ψάχνοντας τον προορισμό του) διαθέτουν προστατευτικά ηχοπετάσματα όταν περνούν έστω και κατά διάνοια κοντά σε κατοικημένη περιοχή ή ακόμη και σε βιομηχανικό «πάρκο». Αλλά η ηχοπροστασία δεν επιφυλάσσει future shock. Αυτό που συγκλονίζει με την «ομορφιά» (των κόσμων που έρχονται) είναι το δίκτυο των γεφυρών, εναέριων λεωφόρων, αλλά και σιδηροδρομικών γραμμών που «περιβάλλουν» την πόλη σαν φουτουριστικός ιστός αράχνης.
Απαλλαγμένοι από τις παραισθήσεις των «ευαισθητοποιημένων» Βαλκανίων (που πετάνε εκατομμύρια τόνους σκουπιδιών από τα παράθυρα των «γιωταχί» τους επειδή «βαριούνται» ή δεν ξέρουν να τα βάλουν σε μια σακούλα και να τα εναποθέσουν στους ειδικούς χώρους) οι Ιάπωνες αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν κατάματα την εποχή τους και τα προβλήματά της. Ετσι, αν η κυκλοφορία σε έναν κεντρικό δρόμο της πρωτεύουσας προκαλεί συμπτώματα συμφόρησης, ο δήμαρχος της πόλης φτιάχνει ένα, δύο, τρεις ή 13 υπέργειους ή και υπόγειους δρόμους για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Το αποτέλεσμα είναι πραγματικά συγκλονιστικό και, κατά έναν περίεργο τρόπο, αισθητικά τέλειο αφού αυτή είναι (και θα είναι για τα επόμενα 100 χρόνια) η εικόνα μιας μεγαλούπολης στις ανεπτυγμένες χώρες.
Μα, καλά, θα πει κάποιος, είναι δυνατόν να σας αρέσει το θέαμα 12 λεωφόρων και δύο σιδηροδρομικών γραμμών που περνούν έξω από το παράθυρο του… γραφείου ή του διαμερίσματος που βρίσκεται στον… 18ο όροφο;
Οχι μόνο μ’ αρέσει, αλλά το βρίσκω συγκλονιστικό, όπως το ίδιο συγκλονιστικό βρίσκω το γεγονός ότι δεν υπάρχει «εθνικός» δρόμος που να μη διαθέτει κήπους και εκπληκτικής ομορφιάς δέντρα και λουλούδια!
Ναι… Δεξιά, στη μέση και αριστερά σε κάθε δρόμο που οδηγεί έξω από το Τόκιο οι άνθρωποι έχουν φυτέψει δέντρα, αναρριχώμενα φυτά και λουλούδια που σε συνδυασμό με τα μεταλλικά ηχοπετάσματα περιορίζουν την ηχορύπανση τουλάχιστον κατά… 80%!
Το σοκ του μέλλοντος όμως δεν περιορίζεται στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, επεκτείνεται και στην καθημερινή ζωή αυτής της χώρας που έχει καταφέρει να συνδυάσει την παράδοση με τις εξελίξεις στην πληροφορική, στη γενετική μηχανική, στα ηλεκτρονικά, στην έρευνα του Διαστήματος και, φυσικά, στην αυτοκινητοβιομηχανία, που είναι και το… θέμα αυτής της στήλης.
Στη διάρκεια της επίσκεψής μου στο Τμήμα Ερευνας και Εξέλιξης της Χόντα είχα την ευκαιρία να οδηγήσω το… μέλλον (χωρίς πάλι να υποστώ… σοκ, μια και όλα όσα είδα έχουν, με κάθε λεπτομέρεια, περιγραφεί σ’ αυτήν εδώ τη στήλη)!
Εν συντομία λοιπόν θα σας πω ότι οδήγησα αυτοκίνητα των οποίων τα κατάλοιπα των κινητήρων εσωτερικής καύσης είναι καθαρότερα από τον… αέρα που αναπνέουμε στην Αθήνα, δοκίμασα μια νέα γενιά «ηλεκτρικών» αυτοκινήτων με ακτίνα δράσης που ξεπερνάει τα 220 χιλιόμετρα, αλλά και αυτοκίνητα με «έξυπνα» συστήματα διεύθυνσης που «διορθώνουν» τα λάθη του οδηγού, άλλα που «βλέπουν» τη νύχτα με τη βοήθεια αισθητήρων του υπεριώδους, ένα που εκμεταλλεύεται την ενέργεια από το φρενάρισμα για να φορτίσει τους συσσωρευτές, αλλά και δυο-τρία σπορ αυτοκίνητα με πανίσχυρους κινητήρες V6 που πήγαιναν σαν τον άνεμο στο, έξω από αυτόν τον κόσμο, αυτοκινητοδρόμιο Twin Ring που έχει φτιάξει η Χόντα 100 μίλια έξω απ’ το Τόκιο, στο Μοντέγκι.
Και όλα αυτά, συν άλλα τόσα και περισσότερα, μερικά από τα οποία διαβάσατε την περασμένη Κυριακή στο ρεπορτάζ για το τι παρουσιάστηκε στην Εκθεση του Τόκιο, σε μια κοινωνία που υποκλίνεται σε κάθε περίπτωση, που χρησιμοποιεί (και σέβεται) το κιμονό, που τιμάει τους ήρωες και τις παραδόσεις της, σ’ έναν λαό που είναι την ίδια στιγμή προοδευτικός και παραδοσιακός, εργατικός και δημιουργικός. Σ’ έναν λαό που, με τη δουλειά του και μόνο, κατάφερε να κατακτήσει τον κόσμο και να κάνει τη μικρή σε έκταση χώρα αληθινή υπερδύναμη. Και βέβαια αισθάνθηκα το σοκ του μέλλοντος όχι όμως επειδή πήγα στην Ιαπωνία, αλλά επειδή επέστρεψα στην Ελλάδα.