Αντίλογος, Εξομολογήσεις ενός απαισιόδοξου, (06/2003) – Τεύχος 393

Η EIΣBOΛH είχε τελειώσει, το Ιράκ είχε αλλάξει δεσμοφύλακα, και τα τηλεοπτικά παράθυρα είχαν κλείσει. Όπως κάθε (ελεύθερο) σαββατοκύριακο, κατευθυνόμουν προς το αεροδρόμιο του Τατοΐου οδηγώντας ένα ΚΙΑ Sorento και μακαρίζοντας τον εαυτό μου που ζω σε μια χώρα η οποία δεν έχει δεχτεί ακόμα την επίθεση των σταυροφόρων. Απολαμβάνω το ανοιξιάτικο φως και σκέπτομαι το μέλλον. Τις εποχές με τους «προληπτικούς» πολέμους, τις «έξυπνες»βόμβες, τους νέους Χίτλερ και τις κοινωνίες του Μεγάλου Αδελφού που, όπως διάβασα στις αρχές Μαΐου, είναι πολύ πιο κοντά απ’ ό,τι νόμιζα. Γιατί; Διότι Η.Π.Α. και Βρετανία αποφάσισαν, προκειμένου να προφυλαχθούν απ’ τους «τρομοκράτες», να εκδώσουν το 2004 νέα διαβατήρια, στα οποία θα περιέχονται (σε ειδικό microchip) τα δακτυλικά αποτυπώματα και η απεικόνιση της κόρης του οφθαλμού! Αυτό σημαίνει ότι τον έλεγχο αναλαμβάνουν οι μηχανές, με οτιδήποτε αυτό συνεπάγεται για την προσωπική μας ελευθερία. Χόρτασα, που λέτε, βομβαρδισμούς. Παιδιά χωρίς χέρια, μάτια και πόδια, άνθρωποι με βγαλμένα έντερα.

Ποιος θα πίστευε ότι, μετά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, μετά την Κορέα, την Ινδοκίνα, την Καμπότζη και το Βιετνάμ, θα συνέχιζαν με τον ίδιο τρόπο; Μόνο οι εκ φύσεως «απαισιόδοξοι», όπως ο γράφων, λένε ότι τα χειρότερα έρχονται και πως ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα.

Πάλι, όμως, δεν ξεκίνησα όπως επιβάλλουν οι καιροί. Αισιόδοξα, χαμογελαστά, με τις 
αισθήσεις σε επιφυλακή για να συλλάβουν τις ομορφιές της ζωής, όπως η αγορά και το 
«φτιάξιμο» ενός καλού αυτοκινήτου. Μιας CLK, για παράδειγμα, στην οποία θα τοποθετήσω ζαντολάστιχα, φιμέ τζάμια και ηχοσύνολο με ενισχυτή 2.000 Watt. Για να οδηγώ στην Κηφισίας και να τρέμουν τα τζάμια των διπλανών αυτοκινήτων. Και αυτόν το μήνα η απαισιοδοξία νίκησε, γι’ αυτό αναρωτιέμαι: Tις πταίει; Οι γονείς; Οι δάσκαλοι στο Δημοτικό; Οι καθηγητές στο Γυμνάσιο; O κακός μου ο καιρός; Μόνο ένας καλός ψυχαναλυτής θα μπορούσε να απαντήσει στο τόσο σοβαρό, αλλά συνάμα αστείο ερώτημα, γιατί ουδείς, ούτε καν εγώ, δε «δίνει μία» για το πρόβλημα. Το αναφέρω μπας και στα χείλη σας σκάσει ένα χαμόγελο με τις περιπέτειες του γράφοντος, που με τα χρόνια τείνουν να μετατραπούν σε σίριαλ του Φώσκολου.

«Γιατί υποτιμάς τον εαυτό σου;» ρώτησε πρόσφατα ένας φίλος. Θα έπρεπε να έχεις όχι μία, αλλά τρεις Porsche, και να είσαι και περήφανος για τη συλλογή σου. Τις δικαιούσαι, άλλωστε. Ειλικρινά, δεν καταλαβαίνω. Τι θα πει «τις δικαιούμαι»; Eάν κάποιος είναι καλός στη δουλειά του, τυχερός, ή εάν είναι «κολλητός» με την εξουσία, σημαίνει ότι «δικαιούται» να προκαλεί με τον τρόπο που ζει και συμπεριφέρεται;

Πίσω στα κοινά όμως. Εκτός από το (καλό) Sorento, οδήγησα δύο ακόμα «τετρακίνητα» που θεωρώ από τα καλύτερα της αγοράς: το καινούργιο Toyota Land Cruiser και το επίσης νέο Nissan X-Trail. Για το πρώτο, διαβάστε τον τίτλο στη σελίδα 136 του τεύχους Μαΐου: «Θρύλε, θεέ μου, Land Cruiser μου»! Το καλύτερο για όλες τις δουλειές. Εντός και εκτός ασφάλτου, εντός και εκτός πόλεως, ακόμα και εαυτού! Αν, οδηγώντας το Range Rover, ένιωσα την ανάγκη να παραδοθώ στις απολαύσεις του μάταιου αυτού κόσμου, με το Land Cruiser σκέφτηκα να πουλήσω την Integrale. Βέβαια, τα χρήματα που θα έπαιρνα μόλις θα αρκούσαν για τα καθίσματα του Toyota, αλλά δε βαριέστε. Το ότι το σκέφτηκα δείχνει το μέγεθος του πειρασμού.

Το είχα πει και παλιά και το επαναλαμβάνω. Το X-Trail είναι από τα καλύτερα 4×4 για 
κανονικούς (από οικονομικής απόψεως) ανθρώπους. Στιβαρό, σταθερό, αρκετά ζωντανό με το νέο κινητήρα και πάει καλά εντός και εκτός δρόμου. Η σύντομη επαφή με έκανε να αισθανθώ γαλήνη, ίσως λόγω της εξαιρετικής μόνωσης που διαθέτει, η οποία κρατάει μακριά τους θορύβους του δρόμου. Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι και αυτόν το μήνα δεν κατάφερα να πάω στην Ευρυτανία (ή κάπου αλλού στην Ελλάδα). Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος που απομένει για να το κάνω είναι μειωμένος κατά τριάντα ημέρες, και είμαι βέβαιος ότι έτσι θα πάει, μέχρι την αιωνιότητα και μία ημέρα! Είμαι βέβαιος, όμως, ότι εκείνη την ημέρα θα επιλέξω να πάω κάπου, αλλά δε θα με αφήνει ο βαρκάρης (που περιμένει στην όχθη του Aχέροντα).

Επειδή έχω εκτεθεί λέγοντας (πρόσφατα, μάλιστα) ότι δεν είναι όλα μαύρα, κατά καιρούς βρίσκω καταφύγιο στην οδήγηση ή σε πτήσεις με ανεμόπτερο, αεροπλάνο ή ελικόπτερο που νοικιάζω από τις αερολέσχες. Εκεί, όμως, που ο γράφων «χτυπάει κόκκινο» είναι όταν πηγαίνει στη Γαλλία και επισκέπτεται τον παλιό του συμμαθητή Δημήτρη Τ. Ο Δημήτρης τα πήγε (πολύ) καλά στη ζωή του και δεν έχει καμία απολύτως τύψη για την επιτυχία του.

Απόδειξη, το γεγονός ότι μένει σε έναν πύργο στην κεντρική Γαλλία (με τάφρο και ανασυρόμενη γέφυρα, όπως στις ταινίες). Στο υπόστεγο ενός μικρού αεροδρομίου, 60 
χιλιόμετρα πιο πέρα, διατηρεί ένα ιπτάμενο «κουκλάκι», ένα διθέσιο Falco Experimental. Το παίρνουμε, πετάμε πάνω απ’ την καταπράσινη χώρα, χαζεύουμε τα ποτάμια και τις λίμνες, και προσγειωνόμαστε σε αεροδρόμια που έχουν διάδρομο με γρασίδι. Εκεί, μου δείχνει πώς να το πετάω, αφού όποια πείρα έχεις από άλλα αεροπλάνα δε «μετράει» στο Falco. Αυτό και το Pitts Special πρέπει να είναι από τα πιο δύσκολα στον κόσμο.

Σκεφτείτε ότι το δημιούργημα του Stelio Fratti έχει τελική πάνω από 300 χιλιόμετρα/ώρα, κι αυτό με κινητήρα Lycoming 160 ίππων! Το Falco οφείλει τις επιδόσεις του στην καταπληκτική του αεροδυναμική (φωτ.). Στο τελευταίο ταξίδι πέταξα και ένα ανεμόπτερο που δεν είχα πετάξει, το Janus B (φωτ.). Τα ανεμόπτερα είναι ιδιοκτησία της αερολέσχης του Monlucon-Gere, όπως και τα τέσσερα ακροβατικά αεροπλάνα (Cap 10 και 20). Μόνο το να βλέπεις τις κινήσεις του σώματος και των χεριών των ανδρών και γυναικών όταν εξασκούνται στους ελιγμούς στο έδαφος είναι μια εμπειρία που δεν επαναλαμβάνεται. Παρακολουθώντας τους, αισθάνθηκα τη θλίψη να με κυριεύει για την κατάντια του αεραθλητισμού από τις αποφάσεις μερικών συγκαμένων και πουλημένων σε συμφέροντα «αρμοδίων» που χαντάκωσαν ―και εξακολουθούν να χαντακώνουν – την αθλητική αεροπορία στην Ελλάδα.

Το ένα σαββατοκύριακο στο Παρίσι για δουλειά και στο Δημήτρη για να μεταλάβω και το επόμενο στο Τατόι. Ο δρόμος προς Πάρνηθα στέναζε από «γιωταχί». Δεν είναι λίγο να ζεις την παραίσθηση. Κάνω πως δε βλέπω τα λάστιχα, τα στρώματα και τους καναπέδες, τις «βελούδινες» πολυθρόνες, τα βαρέλια, τους ντενεκέδες και τα εκατοντάδες άδεια κουτιά αναψυκτικών που, όπως είναι γνωστό, πετάνε Τούρκοι μυστικοί πράκτορες, αφού ο υπερήφανος λαός δε διανοείται να πετάξει σκουπίδια στο δρόμο.

Προχωρώ. Με προσπερνούν Range Rover, Jeep, Mercedes Benz, Jaguar. Δεκάδες Opel, Fiat και Smart. Πολλά Smart. Έκανα λάθος όταν έγραφα ότι οι Έλληνες θα αγνοήσουν το ακριβό (και επικίνδυνο, έτσι που το «πλακώνουν» ορισμένοι) διθέσιο. Όμως, το έκαναν μόδα, και σήμερα δεν υπάρχει κυρία από Κηφισιά, Φιλοθέη και Ψυχικό μέχρι Γλυφαδοβούλα που να μην έχει και ένα Smart. Το οδήγησα δυο, τρεις φορές και το γεγονός ότι μπόρεσα να παρκάρω κάθετα στο πεζοδρόμιο της Μπενάκη με έκανε να το δω με άλλο μάτι. Aλλά μέχρι εκεί. Σταμάτησα για εφημερίδες και ρώτησα πώς πάνε οι 4ΤΡΟΧΟΙ. Μου είπαν «πολύ καλά» και σκέφτηκα πως είμαστε πάντα δυνατοί και αποφασισμένοι. Ρώτησα για το «Formula 1 Grand Prix», που πιστεύω ότι είναι το απόλυτα καλύτερο περιοδικό για το σπορ στην Ευρώπη, και η απάντηση με έκανε να σκύψω το κεφάλι. Σε μια χώρα 11 εκατομμυρίων, η κυκλοφορία με δυσκολία ξεπερνάει τα 10.000 φύλλα.

Δύο μέρες αργότερα, έκανα μια δοκιμή. Έδωσα το περιοδικό σε δύο 13χρονους και ζήτησα να μου πουν τι προκαλεί το ενδιαφέρον τους. Το ξεφύλλισαν και δήλωσαν ότι δεν καταλαβαίνουν τίποτα! Τι θα πει άνωση, τι σημαίνει πρόσφυση, τι αεροδυναμική αντίσταση, αεροτομή, αρνητική άνωση κ.ο.κ. «Δε θέλεις να μάθεις πώς λειτουργούν αυτές οι καταπληκτικές μηχανές;» ρώτησα. «Όχι. Τις βλέπουμε στην τηλεόραση», απάντησαν, και η συζήτηση τέλειωσε πριν αρχίσει. Θυμήθηκα τις ατέλειωτες ώρες που με ένα μεγεθυντικό φακό μελετούσα, στα παλιά αυτοκινητικά περιοδικά, τις λεπτομέρειες των αυτοκινήτων της Formula1. Πού «πάει» αυτός ο σύνδεσμος, τι ρόλο παίζει εκείνος ο βραχίονας, πώς λειτουργούν οι εκκεντροφόροι, οι βαλβίδες, τα ελατήρια, ο στροφαλοφόρος, τα κιβώτια ταχυτήτων. Τι ρόλο παίζει η αεροδυναμική, τι θα πει άνωση, τι είναι η μορφική οπισθέλκουσα.

Δάκρυζαν τα μάτια απ’ την προσπάθεια, τις έτρωγα και απ’ το μακαρίτη τον πατέρα μου επειδή «διάβαζα γι’ αυτοκινητάκια», σε διωγμό το ενδιαφέρον μου, μέχρι που πήγα στην Αγγλία να σπουδάσω μηχανικός. Και (όπως βαρεθήκατε να διαβάζετε) δεν άφησα σιρκουί, αεροδρόμιο και μουσείο (αυτοκίνησης και αεροπορίας) που να μην επισκεφτώ. Μια εποχή, έμεινα σ’ ένα σπίτι στο Hatfield, ακριβώς απέναντι απ’ το εργοστάσιο της DeHaviland. Κάθε μέρα άκουγα τους κινητήρες ενός πυραύλου Blue Streak, και ήταν τότε που έφαγα την πετριά και αποφάσισα να γίνω αστροναύτης ― τέτοια μυαλά κουβαλούσα και κουβαλάω ακόμα και τώρα, που το ρολόι μετράει ανάποδα. Η «βλάβη» είναι τόσο μεγάλη, που ακόμα ελπίζω πως ως άλλος Τζον Γκλεν θα πετάξω με το διαστημικό λεωφορείο. Προς το παρόν, όπως λένε οι Άγγλοι, I’m flying a desk (πετάω το γραφείο) και, όπως είπα πριν, κανένα ανεμόπτερο, αεροπλάνο και ελικόπτερο.

Οι εποχές άλλαξαν, λένε οι φίλοι. Επειδή εσύ και κάποιοι άλλοι είχατε την τρέλα, δε 
σημαίνει ότι την έχουν όλοι. Πόσο δίκιο έχουν και πόσο μεγάλο το λάθος να βλέπω τα 
πράγματα απ’ τη δική μου σκοπιά! Το χάσμα των γενεών είναι παρόν και αποτελεί ασυγχώρητη αφέλεια να νομίζεις ότι, επειδή σ’ εσένα άρεσαν οι αγώνες αυτοκινήτου ή μοτοσικλέτας, θα αρέσουν και στη γενιά του ’90. Είπα «ελικόπτερο» και στο νου μου ήρθαν τα σκουπίδια που βγήκαν στην επιφάνεια με την «άνοδο» του Xρηματιστηρίου. Οι απίθανοι που βρέθηκαν με ελικόπτερα και Porsche Carrera, με βίλες στα «καλά» προάστια και σκάφη εκατομμυρίων δολαρίων. «Τι σχέση έχεις εσύ με την αεροπορία;» ρώτησα έναν απ’ αυτούς, αλλά απαξίωσε να απαντήσει, επειδή προφανώς δεν ανήκα στην «τάξη» του.

Πολλοί αναγνώστες μού λένε ότι το «παρακάνω» με τα σχόλια. Ότι με αυτά που γράφω 
«σνομπάρω το λαό» και ότι θα ‘πρεπε να είμαι περισσότερο προσεκτικός. Δε συμφωνώ, γιατί σήμερα λέω ό,τι πριν από τριάντα χρόνια: το αυτοκίνητο δεν πρέπει και δεν είναι μέσο κοινωνικής προβολής και ανέλιξης, αλλά μέσο που μας επιτρέπει να πηγαίνουμε από το ένα σημείο στο άλλο στο λιγότερο δυνατό χρόνο (για να μην καταναλώνουμε άσκοπα και ρυπαίνουμε αλύπητα). Και η διαφορά ανάμεσα σε ένα καλό και ένα κακό ή μέτριο αυτοκίνητο έγκειται στην άνεση και την ενεργητική και παθητική ασφάλεια που προσφέρει σε οδηγό και επιβάτες, και στην τιμή που ο κατασκευαστής προσφέρει τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Ποτέ στη ζωή μου δεν προσβλήθηκα απ’ το μικρόβιο της επίδειξης για να αγοράσω ένα «ακριβό» αυτοκίνητο, ώστε κάποιοι να λένε ότι είμαι «πετυχημένος». Ποτέ δε χρησιμοποίησα το αυτοκίνητο που έχω (και που κοντεύει να’ σκουριάσει) για να δείξω κάτι σε κάποιον. Σε αντίθεση με ορισμένους που κάνουν το ίδιο επάγγελμα, δεν πρόκειται να αγοράσω ένα 4×4 για να κάνω τη διαδρομή Αθήνα-Φιλοθέη. Θα αγόραζα ένα καλό αυτοκίνητο μόνο επειδή, όταν θα το οδηγούσα, θα αισθανόμουν την ικανοποίηση του Πραγματικού Οδηγού και την ασφάλεια που προσφέρει μια καλά σχεδιασμένη και κατασκευασμένη μηχανή ή αν, όπως κάνουν πολλοί, έφευγα κάθε σαββατοκύριακο για κάποιο βουνό ή παραλία. Δυστυχώς, όπως αποδείχτηκε, τα χρόνια πέρασαν, και το μόνο που κατάφερα είναι η Integrale να σαπίζει στο γκαράζ και εγώ στο γραφείο.

Μεγάλωσα και βάρυνα; Τα ίδια δεν έκανα (με άλλα αυτοκίνητα και δίκυκλα) όταν ήμουν νέος; Χίλιες φορές όχι, κι αυτό γιατί ποτέ δεν προκάλεσα τον κόσμο με τη συμπεριφορά μου. Χωρίς να έχω οικονομική άνεση, φρόντισα να γνωριστώ με ανθρώπους που έτρεχαν σε αγώνες, να βοηθήσω, να ξενυχτήσω μαζί τους, να πάω σε δοκιμές και να κρατήσω σημειώσεις, μέχρι που κάποια μέρα ένας απ’ αυτούς ζήτησε να γίνω συνοδηγός σε ράλι. Έτσι ξεκίνησα την αγωνιστική μου «καριέρα»: έτρεξα σε πρωταθλήματα και τερμάτισα σε δύο Ακρόπολις (για λίγα χιλιόμετρα θα τερμάτιζα και τρίτο), κέρδισα πολλές πρώτες θέσεις (στην κλάση) σε αναβάσεις και τερμάτισα και τρίτος σε 3ωρο «Τατόι». Κι όλα αυτά χωρίς τη βοήθεια του «μπαμπά», χωρίς τα λεφτά της μαμάς. Το ίδιο έκαναν δεκάδες νέοι (και νέες) στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και αν αυτή δεν είναι στάση ζωής και στάση απέναντι στα «γιωταχί», τότε πείτε μου εσείς τι είναι.

Ο γραφιάς που αναφέρεται στον εαυτό του κινδυνεύει να πέσει σε λάκκο με φίδια. Επειδή τα ’κανες εσύ και κάποιοι άλλοι, δε σημαίνει ότι μπορούμε κι εμείς. «Οι εποχές δεν είναι ίδιες», λένε μερικοί από τους νέους που μιλάω. Θέτω το ερώτημα: Oι ευκαιρίες τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60 ήταν περισσότερες από του ‘90 ή του 2010; Θέλετε να πείτε ότι οι γονείς μας ήταν πιο πλούσιοι και τα μέσα περισσότερα; Ούτε γι’ αστείο. Πείνα και ξερό ψωμί, και έβγαινε μπροστά εκείνος που είχε όνειρα, θέληση και πάθος. Τα άλλα, αυτά που ψελλίζετε στις συναντήσεις σας στις πλατείες και στις καφετέριες, να τα λέτε σ’ αυτούς που μασάνε και όχι σε όσους έκαναν «το σκατό τους παξιμάδι» για να τελειώσουν το σχολείο, το Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο, για να μάθουν να πετάνε, να μπορούν να λαβαίνουν μέρος σε αγώνες, να είναι χρήσιμοι για τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους. 

Toyota Land Cruiser. Το αυτοκίνητο που θα αγοράσω στην επόμενη ζωή. 

Nissan X-Trail και Kia Sorento. Με εξέπληξαν η στιβαρότητα και η άνεση του πρώτου και η 
διαπίστωση ότι, αν μια χώρα είναι σοβαρή, μπορεί να φτιάξει (και να πουλήσει) τα πάντα, 
ακόμα και πάγο στους Εσκιμώους. 

Το Falcon του Δημήτρη με το χαρακτηριστικό registration. 

Στη θέση του «μαθητή» για την πρώτη πτήση-γνωριμία με το ανεμόπτερο Janus B. Κόστος 
πτήσης; 40 ευρώ 

Δύο από τα τέσσερα ακροβατικά Cap της αερολέσχης περιμένουν τους νέους και τις κοπελιές που τα πετάνε στα εθνικά πρωταθλήματα και στο Παγκόσμιο. 

Κατά μάνα κατά κύρη. Πέταξε (με τη μαμά και το αεροπλάνο της οικογένειας) για πρώτη φορά όταν ήταν 2 ετών. Τη βλέπουμε όλο χαρά με τα ακουστικά της στο Stearman του μπαμπά, που είναι καπετάνιος της Air France και αφιερώνει όλο τον ελεύθερο χρόνο του στην αερολέσχη του Gere. Ακριβώς όπως στην Ελλάδα!

Η ποιότητα δεν πουλάει 

Δουλεύουμε, που λέτε, ασταμάτητα για να φτιάξουμε περιοδικά-κοσμήματα τα οποία προσφέρουν γνώση και κάθε μέρα που περνάει βλέπουμε ότι η ποιότητα δεν πουλάει. Στο γραφείο σχολιάζουμε ότι, για να είναι «πετυχημένη» μια εκδοτική εταιρεία, πρέπει να βγάζει και περιοδικά με γυμνά, να προβάλει την γκλαμουριά, τους ήρωες των ριάλιτι, γιατί, όπως λένε, αυτά θέλει η αγορά. Τι κι αν κάναμε πρώτοι στην Ελλάδα το Safetrack; Οι αρμόδιοι προσποιούνται ότι δεν υπάρχουμε και η πλειονότητα των οδηγών θεωρεί ότι ξέρει καλύτερα απ’ τους ειδικούς. Οι παλιοί πιθανόν να θυμούνται το «Ταξιδεύοντας». Βγήκε για λίγα χρόνια στη δεκαετία του ’80, παρουσιάζοντας την Ελλάδα και τις άλλες χώρες με τρόπο που δεν είχε ποτέ στο παρελθόν γίνει στη χώρα μας. Τα πρώτα τεύχη πούλησαν 10.000 φύλλα.

Μετά, η κυκλοφορία έπεσε στα 5.000 και τον τρίτο χρόνο στα 3.000. Άλλα περιοδικά ήταν το «Αναλόγιο», το «Σκάφος & Θάλασσα», η «Δoρυφορική TV», το «Video Inn», το «Ηλεκτρονικός Υπολογιστής», το «Ram» (που πέτυχε όταν οι Τεχνικές Εκδόσεις αποχώρησαν από το εκδοτικό «σχήμα», το 1989), το «Echo & Artis», το καλύτερο πολιτιστικό περιοδικό του οποίου η κυκλοφορία ανεστάλη, και άλλα που το πέρασμα του χρόνου και η θλίψη για το χαμό τους με εμποδίζουν να θυμηθώ. 

Ο 87.7 Εν Λευκώ είναι ένα ακόμα δείγμα του τρόπου που πορευόμαστε. Αποκτήθηκε από τις Τεχνικές Εκδόσεις πριν από τέσσερα χρόνια, και από την πρώτη μέρα είχα πει στους 
συνεργάτες μου ότι θέλαμε να κάνουμε ένα σταθμό που να εκπέμπει πολιτισμό. Όχι τον 
πολιτισμό «πολιτισμό», της πλατείας Κολωνακίου, αλλά εκείνο των καθημερινών, σκληρά 
εργαζόμενων ανθρώπων που θέλουν να ακούσουν έναν καλό λόγο και καλή μουσική. «Μακριά απ’ τα λιβανέζικα-ινδικά-αιγυπτιακά-ελληνικά σουξέ», ήταν η εντολή. Προσπαθήσαμε για ενάμιση χρόνο, υπογράψαμε και συμφωνία με το BBC για να αναμεταδίδουμε τις ειδήσεις στα αγγλικά, κι εκεί που πηγαίναμε να ορθοποδήσουμε, ήρθε η Πολιτεία και μας απαγόρευσε να εκπέμπουμε.

Επί ένα χρόνο και κάτι μήνες, ο 87.7 πλήρωνε τον κόσμο του χωρίς να εκπέμπει και, βέβαια, χωρίς να κερδίζει. Οι προσφυγές, ακυρώσεις, επικυρώσεις, τα αντίγραφα, τα δικόγραφα, οι δίκες στο ΣτΕ και άλλα ων ουκ έστι αριθμός επέφεραν τεράστια οικονομική επιβάρυνση σ’ εμάς. Όταν επιτέλους πήραμε την άδεια, είχε περάσει η εποχή που οι εταιρείες ερευνών μετρούσαν τις ακροαματικότητες, με αποτέλεσμα το ποσοστό να είναι μικρό. Όμως επιμείναμε, και στη δεύτερη μέτρηση ο 87.7 FM διπλασίασε την ακροαματικότητά του. Αυτή, όμως, είναι η μισή ιστορία. Η άλλη μισή (και αυτή που έχει αξία) είναι η ποιότητα των ακροατών, που είναι απ’ τις καλύτερες (αν όχι η καλύτερη) μεταξύ των Ρ/Σ του λεκανοπεδίου.

Στις 10 Ιουλίου θα πάρουμε μια ακόμα μέτρηση. Αν η ακροαματικότητα έχει ανεβεί, αυτό θα σημαίνει ότι η αισθητική και η ποιότητα εκτιμώνται ακόμα από το κοινό._ Κ. Κ. 


Αντιλογισμοί 

Υδρογόνο θα ζητήσουν οι Η.Π.Α. να παράγει η Ελλάδα, για να «μειωθεί η εξάρτηση από το πετρέλαιο». Ο πρόεδρος Μπους θα θέσει το θέμα στη συνάντηση που θα έχει με τον κ. Σημίτη στο τέλος Ιουνίου. Ο αγώνας (των 4Τ) τώρα δικαιώνεται! Καταστράφηκαν και κλάπηκαν τα εκθέματα του Μουσείου της Βαγδάτης. Μάταια παρακαλούσε τους γελαδάρηδες η υποδιευθύντρια να προφυλάξουν τους ανεκτίμητους θησαυρούς. Κανείς απ’ τα «τυριά» δεν είχε σκεφτεί ότι πρώτος στόχος για την προστασία μιας χώρας έπρεπε να είναι η πολιτιστική της κληρονομιά.

Τι περιμένει, όμως, κανείς από αγράμματους καποτήδες και πιστολάδες; Όποιος δεν είδε την εκπομπή του Στέλιου Κούλογλου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχασε. Για πρώτη φορά ο δημοσιογράφος ασχολήθηκε με το θέμα του μέλλοντος, αλλά ξέχασε τους 4Τ, τα δεκάδες άρθρα για τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, ξέχασε και τον πρώτο αγώνα για ηλιακά αυτοκίνητα που θα γίνει στην Ελλάδα (ΦΑEΘΩΝ 2004) ― δεν είναι, όμως, δική του παράλειψη.

Δική μας είναι. Δε διαφημίσαμε τους εαυτούς μας και το περιοδικό. Δεν είπαμε ότι πρώτοι οι 4ΤΡΟΧΟΙ παρουσίασαν το ηλεκτρικό αυτοκίνητο που κατασκεύασε στη Σύρο ο Γουλανδρής και σχεδίασε ο Μιχαήλ ― και αυτός ξέχασε να αναφερθεί στο περιοδικό. Κάτι πρέπει να έχουμε (έχω) κάνει και μας (με) ξεχνούν εκείνοι που κάναμε γνωστούς στο πανελλήνιο. Γιατί συνέβη το φοβερό δυστύχημα; Χρειάζεται να ξαναπώ αυτά που γράφω σαράντα χρόνια τώρα, χωρίς κανείς «αρμόδιος» να μου δίνει σημασία; Κατά τα άλλα, χαιρετισμούς στους δικούς μας, στις οικογένειες των θυμάτων, στους ειδικούς επί των τροχαίων (που δεν έχουν δίπλωμα οδήγησης), στους υπουργούς, γενικούς γραμματείς και λοιπούς Φαρισαίους που λυμαίνονται, δεκαετίες τώρα, το χώρο της οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα. Με την ευκαιρία της τελετής διεύρυνσης της Ε.Ε., οι «Eυρωπαίοι» φώλιασαν δεκάδες γατούλες που κυκλοφορούσαν στους χώρους γύρω απ’ το Ζάππειο. Ου να χαθείτε να χάνεστε, δειλοί τενεκέδες, σε όποια θέση και αν βρίσκεστε. Δεν μπορούσατε, ρε αλήτες, να βάλετε λίγο φαΐ και να μαζέψετε τα άτυχα ζωάκια; Θα δείξουμε τον πολιτισμό μας δηλητηριάζοντας τα αδέσποτα που εμείς εγκαταλείπουμε; Ούτε να βλέπω δε θέλω όλους αυτούς που με ύφος δέκα καρδιναλίων «τρώνε» δισεκατομμύρια ευρώ, χωρίς να μπορεί να τους ελέγξει κανείς. 

Tα πράγματα που Λένε και… Γράφουν 

H Eνοποίηση Aρχαιολογικών Xώρων 

“Eνοποίηση” για τα μηχανάκια, τα αυτοκίνητα και τα τραπεζάκια. Aυτό κινδυνεύει να γίνει 
η Eνοποίηση Aρχαιολογικών Xώρων αλά ελληνικά. Έργο με περικοπές ως προς τον αρχικό του σχεδιασμό, ακόμη δεν παραδόθηκε επίσημα κι άρχισαν οι γκρίνιες. Tα τραπεζοκαθίσματα των καταστημάτων εκτόπισαν τους πεζούς στην Aδριανού και Aποστόλου Παύλου, ενώ στην πλατεία Mοναστηρακίου κινδυνεύουν να φτάσουν στο ιερό της Παντάνασσας. Ποιος ευθύνεται για όλα αυτά; O Δήμος, το υπουργείο Δημοσίας Tάξεως ή η έλλειψη φορέα διαχείρισης; Nόμοι υπάρχουν αλλά δεν εφαρμόζονται, αποφάνθηκε το Kεντρικό Aρχαιολογικό Συμβούλιο το οποίο καθόρισε προχθές τους χώρους τοποθέτησης τραπεζιών. Στην οδό Aδριανού θα είναι μόνο μπροστά από τα καταστήματα, στην Aποστόλου Παύλου και στην πλατεία Θησείου σε περιορισμένα μέτωπα» 

Kαθημερινή, 09.05.2003 


Aλήθεια! Θυμάστε πόσες φορές έχω γράψει για τα σκάνδαλα των δήθεν «αναβαθμίσεων» 
διάφορων περιοχών της Aθήνας ― και όχι μόνο; Πόσες φορές έχω πει ότι, πίσω απ’ τις 
μονοδρομήσεις, τις πεζοδρομήσεις και τις ενοποιήσεις κρύβονται τεράστια οικονομικά 
συμφέροντα; Mε λύπη βλέπω πως, δεκατρία χρόνια μετά τις επισημάνσεις που έκανα ως 
Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Aθηναίων, ότι δεν πρέπει να διώχνουμε τα ήμερα (τους 
κατοίκους) για να έρθουν τα άγρια (οι μαγαζάτορες, τα τραπεζοκαθίσματα και ο νόμος της 
νύχτας), βγαίνω αληθινός. Όλες οι «ιστορικές» συνοικίες της πόλης έχουν παραδοθεί στα 
μπουζουξίδικα και τα μπαρ. Eπόμενο «θύμα» (για να μη λέτε ότι δεν σας το είπα) η… 

«Πάρα πολύ σοβαρή ανησυχία δημιουργεί πλέον στην Aθήνα η τουρκική πρακτική των 
παραβιάσεων, που με το προχθεσινό περιστατικό στο Aιγαίο ξεπέρασε πλέον κάθε προηγούμενο. Oι παραβιάσεις». Aπό πλευράς αριθμών, η εικόνα είναι σαφής χωρίς ανάγκη επεξηγήσεων: οι παραβιάσεις, από 440 που ήταν το 2000, έφτασαν στις 950 το 2001, στις 3.200 το 2002 και είναι ήδη 1.530 πριν από τα μισά του 2003. Eξίσου τρομακτική είναι και η αύξηση των εμπλοκών: από μόλις 30 που σημειώθηκαν το 2000 και 50 το 2001, φτάσαμε στις 1.000 το 2002 και είμαστε ήδη στις 450 για το 2003. Όσο για τα οπλισμένα τουρκικά αεροσκάφη που μπήκαν στο FIR Aθηνών, οι αριθμοί επίσης δεν επιτρέπουν αισιοδοξία: ήταν 80 το 2000, 100 το 2001, 1.050 το 2002 και ήδη 400 το 2003. Όσο για τις απλές παραβάσεις των Tούρκων στο Aιγαίο, ήταν 480 το 2000, 820 το 2001, 2.700 το 2002 και μέχρι στιγμής 720 για φέτος». 

Γ. Π. Mαλούχος, Kαθημερινή, 15.05.2003 


BIBΛIA ΠOY ΠHPAME 

Aρμενίζοντας στο χρόνο 

TO ΠΛOIO ΣTHN EΛΛHNIKH TEXNH 

Tο κείμενο της αρχαιολόγου κ. Έλσης Σπαθάρη συνδέεται αρμονικά με την εικόνα. Kαι τα δύο μαζί αναδεικνύουν το πλοίο τόσο ως μέσο επικοινωνίας στη διαχρονική του εξέλιξη όσο και ως θέμα καλλιτεχνικής δημιουργίας. Tο βιβλίο απευθύνεται στο ευρύ κοινό, χωρίς να υστερεί στην επιστημονικότητα των πληροφοριών που παρέχει. H συλλογή του τεράστιου υλικού που παραθέτει, από πολλά μουσεία της Eλλάδας και του εξωτερικού, έγινε πραγματικότητα χάρη στην επιμονή και την αγάπη για το αντικείμενο των εκδόσεων KAΠON. Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι να συμβάλει σημαντικά στο να συνειδητοποιήσουν ακόμα περισσότερο οι Έλληνες και οι ξένοι την αξία της ελληνικής ναυτικής παράδοσης.