Αντίλογος,(05/2005) – Τεύχος 416

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω πει ότι χιλιάδες νέοι και νέες έχουν επιλέξει την οδό της καταξίωσης, ακολουθώντας τα ερεθίσματα που πήραν από το περιοδικό. 

Ύστερα από 35 χρόνια, πιστεύω ότι έχω δικαίωμα (και υποχρέωση) να αφιερώσω τον «Αντίλογο» σε ένα από τα «παιδιά» των 4Τ. 
Η επιστολή που δημοσιεύω εκφράζει το μοναδικό πείραμα στον ελληνικό και ευρωπαϊκό περιοδικό Τύπο που λέγεται 4ΤΡΟΧΟΙ, το περιοδικό που επηρέασε και εξακολουθεί να επηρεάζει δημιουργικά τη ζωή δεκάδων χιλιάδων νέων, κάτι που λίγα έντυπα κάνουν στην Ελλάδα._ Κ. Κ. 


Αγαπητέ Κώστα Καββαθά, 

Ονομάζομαι Α.K. (όνομα και διεύθυνση στο περιοδικό) και είμαι πρωτοετής φοιτητής (18,5 ετών). Ο λόγος που σας γράφω είναι πως θέλω να σας ευχαριστήσω. Στο στάδιο αυτό της ζωής μου νομίζω πως έχω σχηματίσει μια ικανοποιητική κρίση για τον κόσμο και τους ανθρώπους γύρω μου. Θα ήθελα λοιπόν να σας ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου για πολλά πράγματα. 
Αρχικά, πρέπει να πω πως είστε για μένα κάτι σαν πνευματικός μου πατέρας. 

Διαβάζω τους 4Τ για περίπου έξι χρόνια (από την πρώτη μέχρι και την τελευταία σελίδα, συγχαρητήρια σε όλους) και ομολογώ πως η παιδεία που μου έχει δημιουργηθεί είναι τεράστια. Και αιτία γι’ αυτό είστε εσείς και το περιοδικό «μας» (έχει γίνει μέρος της ζωής μου πια). Και δε μιλάω μόνο για την αυτοκινητιστική παιδεία, αλλά για τη στάση ζωής και τη συμπεριφορά μου γενικότερα. 

Η αγάπη μου για το αυτοκίνητο και την οδήγηση υπάρχει από πιο παλιά, ενώ τώρα είμαι λάτρης και των δύο τροχών. Η αγάπη αυτή έχει εξελιχθεί σε πάθος. Πάθος για το εκάστοτε αριστούργημα που βλέπω κάθε φορά μπροστά μου, για την τεχνολογία την οποία φέρει, για την αρτιότητά του ως συνόλου και για την οδηγική απόλαυση την οποία μπορεί να προσφέρει σε λάτρεις του είδους και όχι απαραίτητα για το πόσο πιο γρήγορα τρέχει σε σχέση με κάποιο άλλο, για το πόσα άλογα έχει ή για το πόσο φτιαγμένο είναι. Το θαυμάζω σαν ένα δείγμα του τι μπορεί να καταφέρει το ανθρώπινο μυαλό, ενώ παράλληλα θαυμάζω και όλους αυτούς τους αφανείς ήρωες που κρύβονται πίσω από τη διαδικασία παραγωγής του. 

Η αγάπη μου αυτή εξελίχθηκε με το χρόνο και με τη βοήθεια των 4Τ και απόδειξη αυτού είναι ότι αυτήν τη στιγμή σπουδάζω στο τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πολυτεχνείου (…). Είναι η καλύτερη εμπειρία στη ζωή μου ως μαθητευομένου. Φαντάζεστε πόσο όμορφα ένιωσα (χωρίς υπερβολές, με διαπέρασε ρίγος), όταν είδα μπροστά μου τον «Ερμή», το ηλιακό αυτοκίνητο της ομάδας των παιδιών από το Πανεπιστήμιό Πατρών (Μηχανολόγοι, Ηλεκτρολόγοι, Φυσικοί…), που έτρεξε στον -δικής σας ιδέας- αγώνα «Φαέθων 2004». Αλλά και το αυτοκίνητο της άλλης ομάδας Μηχανολόγων, το Formula Student, που τρέχει κάθε χρόνο στην Αγγλία. Φανταστικά! 
Θα ήθελα να σας πω ότι σας θαυμάζω. Είστε για μένα ο άνθρωπος-δάσκαλος, ο οποίος με έχει βοηθήσει να καλλιεργήσω ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού μου. 

Σας εύχομαι να έχετε υγεία, αγάπη και ό,τι άλλο επιθυμείτε. Εύχομαι να συνεχίσετε να ζείτε με πάθος την κάθε στιγμή της ζωής σας, να αγωνίζεσθε με την ίδια θέληση για τα πιστεύω σας, να μας εμπλουτίζετε με τις πιο υπέροχες ιδέες που μπορεί να γεννήσει ο ανθρώπινος νους και να δείτε -επιτέλους- τα όνειρά σας να πραγματοποιούνται. Το εύχομαι μέσα από τα βάθη της ψυχής μου. 

Σας ευχαριστώ για το χρόνο που αφιερώσατε για να με ακούσετε. Ήταν κάτι που ήθελα από καιρό να κάνω, καθώς το ένιωθα υποχρέωσή μου. Μακάρι να μπορούσα να συζητάω μαζί σας με τις ώρες και να μου δίνετε όσες περισσότερες γνώσεις και συμβουλές μπορείτε! 

Με εκτίμηση και σεβασμό, 
στον αγαπητό μου δάσκαλο ή Pilot ή Jonathan Livingston Seagull! 
Α. Κ. 

Η απάντηση του Κ.Κ.: 
Αν με το παράδειγμά μου έκανα έστω και ένα νέο να ακολουθήσει το δρόμο που ακολούθησε ο Α.Κ., τότε θεωρώ ότι η ζωή και η προσπάθεια που έκανα είναι απόλυτα δικαιολογημένη. 
Και μια παρατήρηση: O Δάσκαλος είναι ο γλάρος Fletcher. Ο Jonathan είναι ο Μαθητής! 



ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ 

Μια γωνιά για τους φίλους του αυτοκινήτου που θέλουν να γίνουν φίλοι της φυσικής και το αντίστροφο. 

Αυτοκίνητα, περιστέρια και γαλαξίες… 

του Διονύση Κωνσταντίνου, Φυσικού 

Αρχίζοντας να διαβάζετε (παρακαλούμε, δείξτε λίγη υπομονή και θα δείτε ότι τα εκ πρώτης όψεως παράταιρα του τίτλου θα ενοποιηθούν στο τέλος), φανταστείτε ότι είστε στο πλάι ενός δρόμου. Ένα αυτοκίνητο αρχίζει να κορνάρει πλησιάζοντάς σας και συνεχίζει μέχρι να σας προσπεράσει. Έχετε σίγουρα προσέξει ότι ακούτε έναν ήχο του οποίου το ύψος (συχνότητα το λέμε στη φυσική) χαμηλώνει καθώς το αυτοκίνητο περνά από μπροστά σας. Ο Αυστριακός φυσικός Kρίστιαν Nτόπλερ μελέτησε το φαινόμενο αυτό, το οποίο προσδιορίζουμε σήμερα με το όνομά του: φαινόμενο Doppler. 
Τον καιρό του Nτόπλερ δεν υπήρχαν αυτοκίνητα, υπήρχαν όμως τρένα. Ο Nτόπλερ παρακάλεσε τους μουσικούς μιας μπάντας να παίζουν μια συγκεκριμένη νότα καθώς βρίσκονταν σε ένα τρένο που εκινείτο με σταθερή ταχύτητα. Όντας βέβαιος ότι ο ήχος που παραγόταν είχε σταθερό ύψος, κατάφερε να εξηγήσει τη μεταβολή του ύψους του ήχου που άκουγε. 

Καθώς η λευκή Xsara κινείται με περίπου 80 χλμ./ώρα, πλησιάζοντας τον ακροατή, που βρίσκεται 3 μ. δίπλα από το σημείο 0, αρχίζει να εκπέμπει ήχο κοντά στο La, όπως τον ακούει ο οδηγός. Ο ακροατής ακούει ήχο που αρχίζει λίγο πάνω από το #La και καταλήγει λίγο κάτω από το #Sol, όπως δείχνει η συνεχής γραμμή. Αν η κάμερα βρισκόταν επάνω στην τροχιά της ηχητικής πηγής, κάτι όχι και τόσο… ασφαλές για το χειριστή της, ο ήχος θα παρακολουθούσε τη διακεκομμένη γραμμή. 

Ο ήχος είναι κύμα που διαδίδεται στον αέρα με μορφή πυκνωμάτων και αραιωμάτων. Ένα από τα φυσικά μεγέθη που τον περιγράφουν είναι η συχνότητά του, που συμπίπτει με τη συχνότητα ταλάντωσης της ηχητικής πηγής που τον παράγει. Ένα δεύτερο μέγεθος είναι το μήκος κύματος, που είναι αντιστρόφως ανάλογο της συχνότητας και ορίζεται από την απόσταση ανάμεσα σε δύο διαδοχικά πυκνώματα. Όταν η πηγή είναι ακίνητη, τα πυκνώματα του αέρα (και τα αραιώματα) φτάνουν στο τύμπανο του αυτιού μας με το ρυθμό που παράγονται. Έτσι, ακούμε ήχο συχνότητας ίσης με αυτήν της ηχητικής πηγής. Τι γίνεται, όμως, όταν η ηχητική πηγή κινείται; Το κάθε πύκνωμα ταξιδεύει μπροστά από την πηγή, η οποία κινείται προς την ίδια κατεύθυνση, ενώ παράγει νέα πυκνώματα. Έτσι, μπροστά από την πηγή τα πυκνώματα έχουν μικρότερη απόσταση, δηλαδή ο ήχος έχει μικρότερο μήκος κύματος, ενώ πίσω της μεγαλύτερο. Αυτό σημαίνει ότι ακούμε ήχο μεγαλύτερης συχνότητας όταν η πηγή μάς πλησιάζει και μικρότερης όταν απομακρύνεται.