Το λέει και η Παλαιά Διαθήκη… Όταν ο Θεός έκλεισε τον Παράδεισο και έδιωξε τον Αδάμ και την Εύα για κείνο το περίφημο προπατορικό αμάρτημα, τους τιμώρησε καταδικάζοντάς τους να δουλεύουν για να κερδίζουν τη ζωή τους. Όπως λένε, ποτέ μια Πράξη δε στοίχισε τόσο ακριβά στο ανθρώπινο γένος όσο εκείνη η Πράξη.

Ατά σκέφτεται κάθε πρωί στις 6.30 που, το βιολογικό του ρολόι (δε θα ήταν τίποτα χωρίς αυτό) ετοιμάζεται για να χτυπήσει στις 7.30.

Όταν λέω «ετοιμάζεται» το εννοώ γιατί, στις 6 το πρωί, οι εφιάλτες αρχίζουν να παίρνουν συγκεκριμένη μορφή. Οι πτώσεις από πολυώροφα κτίρια και τ’ ανελέητα κυνηγητά από στρατιώτες του 3ου Ράιχ και οι αναμνήσεις από ξεχασμένες κυρίες και δεσποινίδες, δίνουν τη θέση τους σε μια τεράστια γραφομηχανή που γράφει μόνη της χτυπώντας τα πλήκτρα της μέσα στα πιο σκοτεινά θαλάμια του μυαλού του. 

Λευκά δημοσιογραφικά χαρτιά πέφτουν παντού, φράσεις αρχίζουν αλλά ποτέ δεν τελειώνουν, ιδέες για κάποιο άρθρο περνούν και φεύγουν έτσι που μισόξυπνος και καταϊδρωμένος πιάνει τον εαυτό του να αναρωτιέται: τι στο διάβολο ήταν αυτό που μόλις σκέφτηκα; Θα μπορούσα να γράψω κάτι στα Επίκαιρα.

Μετά πέφτει πάλι σε νάρκη. Νέοι εφιάλτες που τούτη τη φορά κινούνται στα σύνορα του ονείρου και της πραγματικότητας, παίρνουν τη θέση των παλιών.

Αυτοί είναι πιο συγκεκριμένοι. Είναι οι πρόλογοι απ’ τα κείμενα που πρέπει να γραφτούν τις επόμενες 24 ώρες. Οι τίτλοι των άρθρων, οι πηγές που θα βρεθούν οι πληροφορίες για τα ρεπορτάζ που γράφονται ή που πρόκειται να γραφτούν.

Ανάμεσά τους πέφτουν φωτογραφίες έγχρωμες και μαυρόασπρες, διαφράγματα, ταχύτητες φιλμ, φίλτρα, τοποθεσίες, φωτισμοί.

«Καλά θα ‘ναι να έχει σύννεφα» λέει ο ένας εφιάλτης. «Ίσως θα ‘ναι καλύτερα να κάνουμε τη φωτογράφηση με ήλιο» απαντάει ο άλλος και κρύος ιδρώτας τρέχει απ’ το μέτωπο της κεφαλής του σώματος που τους φιλοξενεί.

Όσο περνάει η ώρα τόσο το μαρτύριο μεγαλώνει. Όσο πλησιάζει η στιγμή της έγερσης τόσο οι φυσικές λειτουργίες του οργανισμού επιταχύνονται. Η καρδιά αντλεί γρηγορότερα, οι σφυγμοί αυξάνονται, εκείνος ο πόνος στη μέση γίνεται μεγαλύτερος, η ανάγκη για περισσότερο ύπνο επιτακτική. Όμως στις 7.30 πρέπει να σηκωθεί να πάει στη δουλειά!

Δε μπορεί να κάνει διαφορετικά. Η απλή σκέψη ότι θα μπορούσε να κοιμηθεί μέχρι τις εννιά τον κάνει να αισθάνεται βαθιά ενοχή.

Τα μέλη του μουδιάζουν. Το σώμα του βαραίνει. Τα θαμμένα στη μνήμη πρωινά των παλιών σχολείων, τότε που ξύπναγε στις 6 τα χαράματα κι έφτιαχνε μόνος του το γάλα σκόνη και το ‘τρωγε σιωπηλά με την μπομπότα, προσπαθώντας να μην ξυπνήσει γονείς και μικρή αδελφή που κοιμόταν στην κούνια της, βγαίνουν στην επιφάνεια.

Πρέπει να πάει σο σχολείο. Πρέπει να πάει στη δουλειά. Τι θα πει ο πατέρας αν ξυπνήσει και τον βρει εδώ κι όχι στο δρόμο για το 1ο Δημοτικό;

Τι θα πει ο κόσμος αν μάθει τώρα πώς επαγγελματίας άνθρωπος, κοσμοκαλόγερος που έχει παντρευτεί τη γραφομηχανή και τη Σοφία, θα μείνει σπίτι να κοιμηθεί. Αρχίζει σιγά- σιγά να το παίρνει απόφαση.

Πρώτα μια γερή προσπάθεια να γυρίσει στ’ άλλο πλευρό. Τόσο δυνατός είναι αυτός ο πόνος στη μέση.

Μετά να σηκωθεί απ’ το κρεβάτι. Δεν είναι δα κι εύκολο. Πρώτα πρέπει να βγάλει το ένα πόδι, μετά το άλλο και μετά πρέπει να σηκωθεί.

Να πάει στη δουλειά!

Να γράψει. Να φωτογραφίσει. Να ξαναγράψει. Για το περιοδικό. Για την εφημερίδα. Να μην του μείνει ούτε μια στιγμή ελεύθερη για να κάνει τα πράγματα που αγαπάει. Να πάει μια βόλτα με τη μοτοσικλέτα ή να βουτήξει με τις μπουκάλες και να φωτογραφίσει τα ψάρια. Ή να καθίσει και να μην κάνει τίποτα απολύτως. Ή να διαβάσει. Ή να πάει στις Πρέσπες.

Δουλειά.

Από τις 7.30 μέχρι τις 00.10.

Και δεν είναι μόνο το γράψιμο. Για να το κάνει έστω και μέτρια πρέπει να ενημερωθεί και για να ενημερωθεί πρέπει να διαβάσει.

Πρώτα ολόκληρο τον ελληνικό Τύπο. Το βράδυ όσο προλάβει από τον ξένο για ν’ αρχίσει στις 20.00 να ξαναγράψει.

Αυτή είναι λίγο- πολύ η ζωή των περισσότερων επαγγελματιών δημοσιογράφων. Τους βλέπεις ιδρωμένους, κουρασμένους, με τα μάτια μαύρα απ’ την αϋπνία και το άγχος που έχουν να προλάβουν μια δουλειά δεν προλαβαίνεται.

«Γιατί δε γράφεις λιγότερο; Γιατί δεν δουλεύεις λιγότερο;» τους ρωτούν οι φίλοι τους, οι άνθρωποι που ζουν έξω απ’ αυτό το πανέμορφο αλλά εξοντωτικό επάγγελμα.

«Γιατί τότε δε θα είμαι δημοσιογράφος» απαντούν, «θα είμαι δημόσιος υπάλληλος δημοσιογράφος. Και θα πεθάνω απ’ τη ντροπή…». Οι φίλοι κουνάνε το κεφάλι με κατανόηση. «Πάει αυτός» σκέφτεται και δεν έχουν άδικο.

Οι περισσότεροι απ’ «αυτούς» πάνε ξαφνικά με μια καρδιακή προσβολή ή ένα εγκεφαλικό. Όσοι μένουν έχουν υποστεί τόσες βλάβες στην υγεία τους που είναι μισοί άνθρωποι. Ξέρω μάλιστα έναν, παλιό συνάδελφο και φίλο, που έπαθε την καρδιακή του προσβολή, πήγε στην Αγγλία, έκανε εγχείρηση ανοικτής καρδιάς και γύρισε πίσω και ξανάπιασε δουλειά μην τύχει και χαρίσει καμιά μέρα στον εαυτό του και μείνει πίσω όταν μοιάζουν τα «μπράβο» σ’ εκείνη την ατέλειωτη ουρά του Παράδεισου (ή της κόλασης).

Στις 7.45 ο άνθρωπος- μηχανή βρίσκεται πίσω απ’ το τιμόνι του αυτοκινήτου του ή, τώρα τελευταία, καβάλα στη σέλλα της μοτοσικλέτας.

Στις 8.00 βρίσκεται καθισμένος πίσω απ’ το γραφείο του.

Στις 00.10 που ξανασηκώνεται στο σύστημα υπάρχουν 3 γραμμάρια νικοτίνης, πέντε γραμμάρια καφεΐνης, λίπη απ’ το ατέλειωτο καθισιό στην καρέκλα που συγκεντρώνονται στις αρτηρίες για να οδηγήσουν κάποια στιγμή στη μεγαλύτερη δημοσιογραφική επιτυχία απ’ όλες: στην ανακάλυψη του… Άλλου Κόσμου. Καθώς πηγαίνει προς το σπίτι και για άλλη μια παρτίδα σκάκι με τους εφιάλτες της νύχτας, σκέφτεσαι αν όλα αυτά αξίζουν τον κόπο κι αν πρέπει να τα παρατήσει και ν’ αλλάξει ζωή.

Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή επαγγελματίας δημοσιογράφος που να μην ονειρεύεται μια… φάρμα και δέκα κότες.

Όσο πλησιάζει όμως η 6η πρωινή και το βιολογικό- δημοσιογραφικό ρολόγι αρχίζει να λειτουργεί, τόσο και απομακρύνεται η φάρμα, τόσο πιο κοντά έρχονται οι τίτλοι και τα τετράγωνα και τα σπάσα και τώρα τελευταία, οι οθόνες και οι φωτογραφικές μηχανές και το μοντάζ και το ρεπορτάζ…

Δουλειά;

Έτσι μπορεί να την ονόμασε ο Θεός όταν έδιωξε το παράνομο ζεύγος κι έκλεισε τον Παράδεισο.

Εγώ θα το ‘λεγα αυτοκαταστροφή, αυτοεξόντωση. Μετά απ’ όσα έχουν δει τα μάτια μου πιστεύω ότι κάθε επαγγελματίας δημοσιογράφος πρέπει να φέρει μια μικρή πινακίδα που να λέει: Προσοχή! Αυτός ο άνθρωπος θα αυτοκαταστραφεί σε λίγα χρόνια. Κρατήστε μια ασφαλή απόσταση.

Καλημέρα σας. Ή μάλλον, καληνύχτα σας.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΒΑΘΑΣ