«… Πρόκειται για κακοήθεις διαδόσεις που μοναδικό στόχο έχουν τη δυσφήμιση της πολιτικής της Σοβιετικής Ένωσης που βασίζεται πάνω σε αμετακίνητες αρχές όπως είναι ο σεβασμός των δικαιωμάτων κι η μη επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις των άλλων χωρών…».

Από εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού της Μόσχας που απαντούσε –το 1978- σε δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι η Σοβιετική Ένωση ενέχονταν άμεσα στα γεγονότα που οδήγησαν στην ανατροπή και δολοφονία του προέδρου του Αφγανιστάν Μωχάμεντ Νταούντ στις 27 Απρίλη του ίδιου έτους.

Η σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν δεν εκδηλώθηκε με την παρουσία των σοβιετικών τανκς και στρατευμάτων στη χώρα αυτή λίγες εβδομάδες πριν αλλά πριν από πολλά χρόνια, όπως αρχίζουν όλες οι επεμβάσεις «σωτηρίας» των ανυπεράσπιστων λαών σ’ όλη τη γη.

Αξίζει τον κόπο να επιχειρήσουμε μια δημοσιογραφική αναδρομή στα γεγονότα, μακριά από το δαίδαλο των πολιτικών αναλύσεων σε βάθος και ύψος, των ιδεολογικών τσιρτζάντζουλων και των πατερναλιστικών κηρυγμάτων από την τηλεόραση.

Τον Απρίλη του 1978 πραγματοποιήθηκε στην Καμπούλ ένα από τα πιο σκληρά πραξικοπήματα στη μεταπολεμική ιστορία που οδήγησε στην ανατροπή και την εκτέλεση του προέδρου Μωχαμέντ Νταούντ, ολόκληρης της οικογένειάς του, καθώς και πολλών συνεργατών του.

Αμέσως μετά την ανατροπή του Νταούντ και την εγκατάσταση του προέδρου Νουρ Μωχαμέντ Ταράκι, μια ατέλειωτη σειρά Σοβιετικών «Επισήμων» άρχισε να καταφτάνει στην Καμπούλ δίνοντας έτσι τα πρώτα σημάδια για την επιθυμία της Μόσχας να μεταβάλει τη χώρα αυτή σε κέντρο επιχειρήσεων για την προσπάθεια αποσταθεροποίησης των φιλοδυτικών κυβερνήσεων του Πακιστάν και της Περσίας (τότε). Κύριο πρόσωπο στην οργάνωση του πραξικοπήματος κατά του καθεστώτος Νταούντ ήταν ο συνταγματάρχης Αμπντούλ Καντάρ, «σκληρός» αξιωματικός της αεροπορίας εκπαιδευμένος στη Σοβιετική Ένωση. Το πραξικόπημα έγινε αμέσως μετά τη δολοφονία του Μιρ Ακμπάρ Καμπίρ, ενός από τους αρχηγούς του κόμματος της Σημαίας (του Κ.Κ Αφγανιστάν). Κατά μια άποψη, ο Καμπίρ εκτελέστηκε για να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα, με τις διαδηλώσεις των οπαδών του Καμπίρ, που θα ανάγκαζε τον Νταούντ να επέμβει για να επιβάλει την τάξη και τον Καντάρ να ανατρέψει τον Νταούντ. Αυτό κι έγινε. Ο Νταούντ διέταξε να συλληφθούν οι επικεφαλείς του κόμματος της Σημαίας (ανάμεσά τους και ο Ταράκι) καθώς και 200 περίπου συμπαθούντες αξιωματικοί που είχαν λάβει μέρος στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για τη δολοφονία του Καμπίρ.

Γιατί όμως ανατράπηκε ο Μωχαμέντ Νταούντ που ήταν φιλικά προσκείμενος προς τη Μόσχα; Ένας λόγος ίσως είναι αυτός που έδωσε το επίσημο δημοσιογραφικό όργανο του Κ.Κ. Ουγγαρίας: «Η κυβέρνηση Νταούντ» έγραφε «άνοιξε το δρόμο στα δυτικά μονοπώλια προκαλώντας βαθιές ανησυχίες στο λαό του Αφγανιστάν…».

Ένας άλλος ήταν ότι ο Νταούντ ήταν ξάδελφος του πρώην μονάρχη της χώρας Ζαχίρ Σαχ. Αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο Ταράκι άνοιξε τις πόρτες της χώρας του στους Σοβιετικούς αλλά και στους αρχηγούς των αυτονομιστικών κινημάτωνστο Παχτουχιστάν, μιας επαρχίας στα βορειοδυτικά σύνορα του Πακιστάν!

Μια ανήσυχη ιστορία αγάπης είχε μόλις αρχίσει. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες ο Ταράκι υπέγραψε πάνω από 20 συμφωνίες με το καθεστώς της Μόσχας ενώ παράλληλα τα σοβιετικά μεταγωγικά αεροπλάνα άρχισαν να μεταφέρουν δεκάδες τανκς Τα- 62 που προκάλεσαν (τότε) ανησυχίες στους… Κινέζους! Ο Ταράκι, που αυτοανακηρύχτηκε πρόεδρος και πρωθυπουργός, δήλωσε πως το Αφγανιστάν δεν θα υπογράψει «ποτέ» συνθήκη στρατιωτικής συνεργασίας με τη Σοβιετική Ένωση, απαγόρευσε τις εισαγωγές δυτικών προϊόντων πολυτελείας, επέβαλε όρια στα κέρδη (με νόμο) και συνέλαβε μερικές χιλιάδες πολιτικούς του αντιπάλους. Όλα φαίνονταν, αν όχι κόκκινα, τουλάχιστον ροζ.

Στην ένταση του χρώματος βοήθησε πολύ και η παρουσία, δίπλα στον πρόεδρο Μωχαμέντ Ταράκι, του Χαβιζουλάχ Αμίν. Ο μήνας του μέλιτος όμως δεν κράτησε πολύ. Τον Ιούνιο του ’79 αρθρογράφοι στον ευρωπαϊκό Τύπο αναρωτιόνταν αν η Μόσχα πρόκειται σύντομα να απαλλαγεί από τον Ταράκι.

Ο Ταράκι είχε καταλάβει τον κίνδυνο και είχε τοποθετήσει τον πολιτικό του αντίπαλο Μπαμπράκ Καρμάλ στη θέση του πρεσβευτού της χώρας στην Πράγα. Άλλους πέντε ηγέτες του κόμματος της Σημαίας είχε τοποθετήσει σε χώρες όπως η Αγγλία, το Πακιστάν, οι ΗΠΑ και η Γιουγκοσλαβία.

Το Σεπτέμβρη του ’78 τους κάλεσε πίσω στο Καμπούλ για «διαβουλεύσεις». Κανείς όμως δεν επέστρεψε και όλοι (έξι) συγκεντρώθηκαν στην Πράγα για να ετοιμάσουν, σε συνεργασία με τους Ρώσους, τη «διάδοχο κατάσταση». Οι τελευταίοι ήθελαν κάτι «καλύτερο» στο Αφγανιστάν.

Το Σεπτέμβρη του ’79 η «διάδοχος κατάστασις» είδε, πραξικοπηματικά, το φως της ημέρας: ο Χαβιζουλάχ Αμίν, υπ’ αριθμόν 2 στην ηγεσία της χώρας, ανέτρεψε με αιματηρό πραξικόπημα τον Μωχαμέντ Ταράκι.

Επρόκειτο όμως για μια λανθασμένη κίνηση. Οι ενέργειες του Αμίν ήταν σπασμωδικές, ανόητες, πολιτικά ανώριμες. Στην προσπάθειά του να επιβάλει τον σοσιαλισμό προκάλεσε τα βαθιά θρησκευτικά αισθήματα των Αφγανών με αποτέλεσμα οι μάχες να ενταθούν και οι επιτυχίες των ανταρτών (που τώρα έπαιρναν άφθονη βοήθεια από τη Δύση) να πολλαπλασιαστούν.

Στο σύντομο χρονικό διάστημα που παρέμεινε ζωντανός ο Αμίν υπέγραψε νέες συμφωνίες με τη Σοβιετική Ένωση για στρατιωτική και οικονομική βοήθεια εντάσσοντας τη χώρα του πιο βαθιά στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας. Το Δεκέμβρη του ’79 άρχισαν να φτάνουν στην Καμπούλ, για μια ακόμα φορά, υψηλά ιστάμενοι Σοβιετικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί υπάλληλοι. Ένα νέο πραξικόπημα ετοιμαζόταν!

Ο φτωχός Χαβιζουλάχ συνελήφθη, δικάστηκε συνοπτικά και κρεμάστηκε σαν προδότης.

Νέος πρόεδρος της χώρας; Ο παλιός αντίπαλος του Μωχαμέντ Ταράκι, αρχηγός του κόμματος της Σημαίας και πρώην πρεσβευτής του Αφγανιστάν στην Πράγα, Μπαμπράκ Καρμάλ! Τα υπόλοιπα είναι λίγο- πολύ γνωστά. Η επέμβαση, οι αντιδράσεις των ΗΠΑ (το Βιετνάμ ξεχάστηκε), οι «φόβοι» του Πακιστάν, οι φόβοι του υπουργού Εξωτερικών της Περσίας, η άνοδος της τιμής του χρυσού.

Υπάρχουν πολλές πληροφορίες για το πώς ανατράπηκε ο Αμίν και γιατί αλλά καμιά δεν είμαστε σίγουροι ότι είναι αληθινή. Μια «έκδοση» θέλει τον Αμίν εθνικό ήρωα που αρνήθηκε να επιτρέψει στα σοβιετικά στρατεύματα να μπουν στη χώρα του.

Η απάντηση στην άρνησή του ήταν ο βομβαρδισμός του προεδρικού μεγάρου, η σύλληψη και η εκτέλεση του Αμίν. Μια άλλη λέει ότι ο Αμίν διέταξε τους άνδρες του να επιτεθούν εναντίον Ρώσων με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο στρατηγός Βίκτωρ Παπούτιν (η «Πράβδα» ανάφερε ότι ο στρατηγός βρήκε «ξαφνικό θάνατο» στο Αφγανιστάν), πράγμα που εξόργισε τους Ρώσους. Τώρα φωτισμένος ηγέτης του Αφγανιστάν είναι ο Καρμάλ. Μέσα σε δυο χρόνια είχαμε: Νταούντ, Ταράκι, Αμίν, Καρμάλ.

Δεν αποκλείεται, μέχρι να δημοσιευτεί αυτό το άρθρο, να είναι κάποιος άλλος.

Τοποθετημένος στην Αρχή με τα τανκς και τα κανόνια, πάντα στο όνομα της Δημοκρατίας και της προστασίας των συμφερόντων του λαού είτε είναι ο λαός του Βιετνάμ, της Τσεχοσλοβακίας, της Καμπότζης, της Κύπρου ή του Αφγανιστάν.

Δεν είναι όλα τούτα αισχρά;

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΒΑΘΑΣ