του Γ. Παπανδρέου
(του τρίτου και χειρότερου)
«Στην Ελλάδα αυτό που συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια, είναι το ίδιο με αυτό που βλέπετε τώρα στην Ουάσιγκτον». Με αυτή τη φράση αρχίζει η διάλεξη του
Richard D. Wolff καθηγητή Οικονομικών, του Πανεπιστημίου Άμχερστ, στους φοιτητές του. Και έχει έναν λόγο παραπάνω να μιλάει για τι συμβαίνει σήμερα στην Eλλάδα, μια κι ο πρωθυπουργός της, υπήρξε μαθητής του!!!
Αυτή είναι η μεγαλύτερη κρίση του καπιταλισμού που έχω ζήσει –λέει ο Αμερικανός καθηγητής –και απαιτείται τεράστια προσπάθεια να την κατανοήσουμε.
Ο καθηγητής Γουλφ προσπαθεί να δώσει μια εξήγηση για τα αίτια της κρίσης και αναπτύσσει μια σοσιαλιστική απάντηση, επειδή όπως ο ίδιος παραδέχεται, είναι σοσιαλιστής. Και όχι δήθεν –κατ΄όνομα- όπως ο πρόεδρος της αποκαλούμενης Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Κάνει λοιπόν μια μαρξιστική ανάλυση του τι συνέβη και του τι μπορεί να γίνει.
«Η κρίση αυτή ΔΕΝ είναι – για παράδειγμα – μια χρηματιστική κρίση. Δεν μπορούμε να την περιορίσουμε μόνο σε ένα τομέα, της Οικονομίας! Η κρίση δεν έχει να κάνει με τους μισθούς των μεγαλοστελεχών, που βέβαια είναι υπερβολικοί τα τελευταία 25 χρόνια, ούτε με την απληστία, αφού η απληστία προϋπήρχε αυτής της κρίσης. Και η κρίση αυτή αφορά στο σύνολο του συστήματος, τη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και την οικονομία, φυσικά.
Όπως περιγράφει και σε γράφημα από το 1820 ως το 1970, η παραγωγικότητα των αμερικανών εργατών ήταν συνεχώς ανοδική, το ίδιο και οι μισθοί τους. Οι πραγματικοί μισθοί. Δηλαδή το εισόδημα απέναντι στα αγαθά που πρέπει να πληρώσεις. Ανοδική πορεία είχαν και τα κέρδη. Είχαμε αύξηση της παραγωγικότητας, αύξηση των μισθών και αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων. Μοναδικό φαινόμενο για μια καπιταλιστική χώρα, επί 150 χρόνια. Αυτό αποκάλεσαν μερικοί «η εκπληκτική Αμερική». Ο θεός μας αγαπούσε φαίνεται περισσότερο, παρά κάποιους άλλους ανθρώπους. Αυτό είχε πει και ο Τζορτζ Μπους και πριν λίγο καιρό το επανέλαβε η Σάρα Πέιλιν. Οι Αμερικανοί λοιπόν παντρεύτηκαν την κατανάλωση με τρόπο που οι εργάτες στις άλλες χώρες δεν μπορούσαν».
Κάποτε όμως τέλειωσαν όλα αυτά, και σήμερα το μέσο μεροκάματο είναι μικρότερο από ότι στα τέλη του ’70. Αυτά που παίρνουν με τα ίδια χρήματα σήμερα, είναι λιγότερα από όσα αγόραζαν οι γονείς σας τότε. Αλλά η παραγωγικότητα αυξανόταν, ενώ οι μισθοί έμεναν στάσιμοι, ή σημείωναν πτωτικές τάσεις. Όταν όμως όταν ο εργάτης δίνει περισσότερα, και εσύ του δίνεις όλο και λιγότερα, τότε αυτή η διαφορά μεγαλώνει και μεγαλώνει… Έτσι ο μέσος Αμερικανός κατάλαβε πως η «χαρά της κατανάλωσης» τελείωσε.
Τι είχε συμβεί; Οι ηττημένοι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ανέκαμψαν και οι αμερικανικές βιομηχανίες βρήκαν ανταγωνιστές.
Οι αμερικανικές βιομηχανίες μετακόμισαν αλλού για να βρουν φτηνότερα εργατικά χέρια, και έτσι οι Αμερικανοί εργάτες έχασαν τις δουλειές τους. Έτσι οι μισθοί άρχισαν να κατεβαίνουν. Μετά υπήρξαν και οι μετανάστες, που αποτελούσαν φτηνότερα εργατικά χέρια. Το φεμινιστικό κίνημα, οδήγησε επίσης τις γυναίκες να εγκαταλείψουν τα οικιακά και να γυρεύουν εργασία.
Αυτοί είναι μερικοί παράγοντες. Όχι όλοι. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, έχουμε και τους υπολογιστές, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να παράγουν περισσότερα μ’ αυτούς, πορά πριν χωρίς. Η παραγωγικότητα αυξάνει, οι μισθοί παγώνουν, άρα ο επιχειρηματίας παίρνει περισσότερα. Τα τελευταία τριάντα χρόνια αποτέλεσαν το άπιαστο όνειρο των εργοδοτών. Εκεί παρενέβη το τραπεζικό σύστημα που όρμησε να πάρει μερίδιο. Οι μισθοί των στελεχών που διαχειρίζονταν τα κέρδη αυτά απογειώθηκαν.
Έτσι οι πολιτικοί μπαίνουν συνεχώς σε δίλημμα από μια θεμελιώδη δυσλειτουργία οι επιχειρήσεις και οι πλούσιοι θέλουν την κυβέρνηση να τους υπηρετεί και όχι να τους βάζει φόρους. Ο λαός, θέλει το ίδιο. Έτσι οι πολιτικοί βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Από τους πλούσιους επιχειρηματίες χρειάζονται τα χρήματα που τους δίνουν για την πολιτική τους δράση. Από το λαό χρειάζονται τις ψήφους για να εκλεγούν. Με ποιο τρόπο θα λύσουν το πρόβλημα; Η λύση: Δώσε και στις δύο πλευρές αυτό που θέλουν, μη φορολογείς κανένα και λύσε το πρόβλημα με δανεισμό. Οι πλούσιοι δεν ενοχλούνται από τα ελλείμματα επειδή κερδίζουν διπλά δανείζοντας, με όσα δεν δίνουν για φόρους, την κυβέρνηση. Αντί να πάει η κυβέρνηση να φορολογήσει τους πλούσιους δανείζεται απ’ αυτούς. Το έλλειμμα είναι μια υπηρεσία για τους πλούσιους.
Λιγότερο από το 1% των αμερικανών πολιτών έχει μετοχικό χαρτοφυλάκιο πλέον του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων, χωρίς να εργάζεται πιο σκληρά από το μέσο αμερικανό εργαζόμενο. Αυτοί είναι που υποστηρίζουν ότι στηρίζουν την αμερικανική οικονομία. Οι χαμηλόμισθοι όμως είναι εκείνοι που καταναλώνουν περισσότερα. Και οι περισσότεροι είναι που έχουν παιδιά ανέργους. Και ανεργία σημαίνει ότι πλήττεται τα ασφαλιστικό σύστημα.
Το περιοδικό Fortune έγραψε πως μόνο το 2009 χάθηκαν 821.000 θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, ενώ τα κέρδη των εταιριών αυξήθηκαν σε ύψος ρεκόρ κατά 391 δισεκατομμύρια δολάρια. Και ποιοι είναι εκείνοι που συγκαταλέγονται στο ελάχιστο 1% ; Οι τραπεζίτες.
Κάπου εδώ όμως και η πλούσια τάξη των αμερικανών θα πρέπει να αρχίσει να ανησυχεί, επειδή αρχίζει να μειώνεται η κατανάλωση. Η μέση αστική τάξη αρχίζει να βιώνει συνθήκες που θυμίζουν την εποχή του κραχ. Τα χρήματα – που διέθετε το 1% (όχι το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων- αλλά μετοχικό χαρτοφυλάκιο και τραπεζικοί λογαριασμοί, υπολογίζονται σε 12,7 τρισεκατομμύρια $.
Ποιο ήταν το ποσό που χρειάστηκε η αμερικανική κυβέρνηση να δανειστεί ώστε να ζωντανέψει την οικονομία το 2009 -επειδή για τότε υπάρχουν στοιχεία – 1,3 τρισεκατομμύρια $.
Αν φορολογείτο με 10% το περιουσιακό αυτό στοιχείο, οι πλούσιοι θα έβλεπαν το χαρτοφυλάκιό τους να έπεφτε μόλις στο 90% από ότι τον προηγούμενο χρόνο, θα είχαμε σχεδόν το ποσό του 1,3 τρισεκατομμύριου $ και δεν θα είχαμε καθόλου έλλειμμα. Χωρίς τόκους και ανησυχία για μεγάλη κρίση κσι χωρίς έλλειμμα. Θα πλήρωνε το πλούσιο 1% και το 99% θα έμενε ανεπηρέαστο. Και δεν θα γίνονταν περικοπές σε κοινωνικά προγράμματα.
Το παράπονο του δασκάλου του ΓΑΠ
Θα μπορούσε η ελληνική κυβέρνηση να λύσει τα προβλήματά της; Φυσικά θα μπορούσε. Εάν φορολογούσε τον πλούτο που είναι εξαιρετικά άνισα κατανεμημένος. Στην Ελλάδα, οι πολιτικοί –δεξιοί αριστεροί δεν έχει διαφορά- όλοι δανείστηκαν χρήματα και τα ξόδεψαν. Σε κάποιο σημείο η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να πάρει την απόφαση να περικόψει το δανεισμό. Ο τρόπος χωρίς να πειράξει τα κρατικά έξοδα, ήταν φόρος στους πλούσιους.
«Η σοσιαλισιτκή κυβέρνηση της Ελλάδας επέβαλε αύξηση φόρων στο μέσο Έλληνα πολίτη έκανε περικοπές στις κρατικές δαπάνες και στην απασχόληση –σφοδρές για την Ελλάδα. Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός κατάγεται από παλιά οικογένεια αριστερών πολιτικών. Ο Γιώργος Παπανδρέου, ο σημερινός πρωθυπουργός, ήταν φοιτητής οικονομικών στο κολέγιο Άμχερστ της Μασαχουσέτης, Και όσο ήταν εκεί, παρακολουθούσε μαθήματα … από εμένα. Με άλλα λόγια τον δίδασκα…»!!!
(με ελληνικούς υπότιτλους)
RSS - Posts
11 Comments
Από το 2005 γράφω ότι, η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά, κύρια ΔΟΜΙΚΗ. Επειδή στο Διαδίκτυο τα γραπτά (και οι ημερομηνίες) μένουν παρακαλώ κάντε ένα ψαξιματάκι!
Το ειδα το βιντεο με το κυριο καθηγητη.Αδαμαντινο!! Προσεξες την ευθυτητα και την τεκμηριωση που χαρακτηριζε τον λογο του?
Σπανια αρετη για τους δικους μας φωστηρες που μιλουν λες και κρατουν τον Ποντιφικα απο συγκεκριμενο σημειο.
Καλά τα λέει ο καθηγητής αλλά μάλλον λαϊκίζει, νομίζω ότι η άποψη του είναι λίγο ως πολύ απλουστευμένη και εξαιτίας του τρόπου που λαϊκιστικά προσεγγίζει το θέμα, νομίζω ότι αυτοί οι καθηγητές εξ Αμερικής έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τα κατάντια της χώρας μας γιατί έχουν διαφθείρει με την αμερικανική αφέλεια όλο το δυτικό πολίτικο σύστημα..
Με τέτοιους καθηγητές τέτοια γράμματα θα μάθεις, καημένε ΓΑΠ.. ο καθηγητής εκ του ασφαλούς λέει αυτά που λέει μια και τώρα τα βλέπει.. ας μας πει όμως τι έλεγε πριν 20 ή 30 χρόνια στους φοιτητές του? Μάλλον δεν έλεγε τα ιδία? Για να φτάσουμε εδώ μάλλον άλλα τους έλεγε, πάλι φαντάζομαι εκ του ασφαλούς ?
Αμερικανικη αφελεια?τα “Αμερικανακια” φιλε παιζουν την μουσικη και ο πλανητης χορευει.Τα αλλα ειναι υλικο για παλιες ελληνικες ταινιες.
Δεν κατάλαβες τι εννοώ … εννοώ την χαζό αφέλεια στον τρόπο σκέψεις των μη αρκετά νοημόνων πολιτών που εκπαιδεύουν τα πανεπιστήμια τους … όποιος έχει αρκετό μυαλό τον κρατανε στην Αμερική, τους άλλους τους στέλνουν στην πατρίδα τους να παίξουν τα παιχνίδια τους, νομίζοντας ότι κάνουν το σωστό… επίσης το σύστημα το συμφέρει η πλατιά μάζα να είναι χαζο αφελής, όπως οι φοιτητές του κύριου καθηγητή ποιο πανω ή το αφελές αθηναϊκό κοινό που του πληρώνει τα ταξιδάκια του για προπαγανδίζει υπέρ του δήθεν σωστού …
Δεν θα διαφωνήσω αλλά, ο πλανήτης κινείται και οι λαοί προσπαθούν να αλλάξουν “θέση”. Κάτω απ’ την επιφάνεια κάτι συμβαίνει που όμως δεν μπορώ να “δω”. Πολλά θα εξαρτηθούν απ’ τις εξελίξεις στις δικτατορίες της βόρειας Αφρικής, από την έκβαση της αναμέτρησης στο Πακιστάν, Αφγανιστάν και το πόσο οι νεολαίοι της Ευρώπης θα ανέχονται “πολιτικούς” τύπου Μπερλουσκόνι -για να μην αναφερθώ στους δυσκοίλιους της χώρας μας!
Με την παγκοσμιοποίηση συμβαίνει εδώ και καιρό το φαινόμενο των συγκοινωνούντων δοχείων και καλώς συμβαίνει κατα την γνώμη μου. Δέν μπορεί να δουλέυει κάποιος στην Κίνα ώρες ολόκληρες κάθε μέρα χωρίς ωράριο και ΄δικαιώματα΄ για 4-5 δολάρια και σε κάποιες άλλες χώρες συμπεριλαμβανομένου της Ελλάδας να δουλέυουν με πολλαπλάσιους μισθούς για να παράγουν όλο και λιγότερα είδη που θα αγοραστούν με δανεικά και ΔΕΝ θα τα αγοράσουν σίγουρα Κινέζοι και παραπλήσιοι λαοί. Οι νεολαίοι δέν νομίζω να κάνουν κάτι ιδιαίτερο, λέτε να κάνουν; Για να δούμε…
Η κυρίαρχη ιδεολογία είναι η απληστία. Η ύπαρξη όλων αυτών των ειδικοτήτων όπως οικονομολόγοι, μανατζερ κλπ εξυπηρετούν στο να προσφέρουν υπηρεσίες σε αυτή. Στόχος πάντα η μεγιστοποίηση του κέρδους καλυμμένη με ωραίο περιτύλιγμα όπως “διαχείριση ανθρωπίνων πόρων”. Στην πράξη αποσκοπούν στη διαχείριση-συγκέντρωση του πλούτου χωρίς αντίκρυσμα όμως στην παραγωγή προϊόντων. Αλλά σε ένα κλειστό σύστημα όπως ο πλανήτης γη το μόνο που επιτυχγάνεται είναι μεταφορά όσων πόρων δεν σπαταλούνται στη διαδικασία, από το ένα σημείο στο άλλο, και τελικά την άνιση κατανομή τους εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Ο κόσμος κυβερνάται πάρα φύσει από οικονομολόγους και δικηγόρους ενώ θα ‘πρεπε να κυβερνάται από μηχανικούς και φυσικούς επιστήμονες.
Κάνεις λάθος .. ο κόσμος στο μέλλον δεν να κυβερνάτε από κανέναν … η δημοκρατία των super market κάποτε θα είναι αρκετή … μόνο που δεν θα ξέρεις τι είναι η ελευθερία …
έχει πολλή σημασία τι έλεγε ο καθηγητής πριν από χρόνια. Η ουσία είναι αν αυτά που λέει σήμερα κάνουν νόημα σε ό,ιτι συμβαίνει. Συμφωνω με τον Τάσο και τις λέξεις-κλειδιά. “πλούτος χωρίς αντίκρυσμα”, “μεγιστοποίηση του κέρδους”, “άνιση κατανομή”, “ποιός κυβερνά?” κλπ. κλπ.
Παντα ετσι ηταν.Εχεις μαχαιρι?κοβεις το ψωμι δεν εχεις ψοφας απο την πεινα.Τραπεζιτες υπαρχουν απο την Ρωμαικη εποχη.Human resources managers απο την στιγμη που τελειωσε ο πρωτος πολεμος και πιαστηκαν οι πρωτοι δουλοι.