Το κρυφό «πακέτο» 11 δις. στις τράπεζες!

Ένα μυστικό «πακέτο» στήριξης των ελληνικών τραπεζών, που ξεπέρασε και τα 11 δις. ευρώ τον περασμένο Σεπτέμβριο, έχει ενεργοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών, συντρίβοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ καταθέσεων του Δημοσίου στις τράπεζες, την ώρα ακριβώς που το κράτος βρισκόταν στην «εντατική» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ, ενώ «φόρτωνε» με τεράστια φέσια εργολάβους και προμηθευτές, με την επίκληση ταμειακής στενότητας!

Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος που φέρνει σήμερα στο φως το «B» είναι αποκαλυπτικά της προσπάθειας του υπουργείου Οικονομικών να στηρίξει τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος, ιδιαίτερα τον κρίσιμο μήνα Σεπτέμβριο του 2010, όταν οι τραπεζίτες χρειάζονταν απελπισμένα πρόσθετες καταθέσεις, για να εξωραΐσουν τις οικονομικές καταστάσεις 9μήνου, σε μια περίοδο συνεχούς φυγής καταθετών.

Αποκαλύπτουν, επίσης, την πραγματική έκταση του προβλήματος της φυγής καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα: αν το Δημόσιο δεν υπερδιπλασίαζε τις καταθέσεις που διατηρεί στις τράπεζες –πλην της Τράπεζας της Ελλάδος-, η απώλεια καταθέσεων το 2010 θα ήταν αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ μεγαλύτερη.

Σύμφωνα με στοιχεία από το Στατιστικό Δελτίο Οικονομικής Συγκυρίας της ΤτΕ,

n  Το Δημόσιο διατηρούσε την πενταετία 2005-2009 «μικροποσά» καταθέσεων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, της τάξεως των 3-4 δις. ευρώ. Το 2009, μάλιστα, όταν το Δημόσιο αντιμετώπισε τη χειρότερη δημοσιονομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών, οι καταθέσεις του στις τράπεζες έπεσαν κοντά στα 3 δις. ευρώ, που ήταν και το χαμηλότερο ποσό της πενταετίας.

n  Το πρώτο τετράμηνο του 2010, συνεχίσθηκε η ίδια κατάσταση, με τις καταθέσεις του Δημοσίου να κυμαίνονται στα τέλη κάθε μήνα μεταξύ 2,9 και 4,5 δις. ευρώ. Όλα άλλαξαν εντυπωσιακά από τον Μάιο, τον πρώτο μήνα εισόδου της χώρας στην… εντατική, με την εκταμίευση της πρώτης δόσης του διεθνούς δανείου των 110 δις. ευρώ, από το οποίο φαίνεται ότι άρχισε να… ποτίζεται και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.

n  Τον Μάιο, ειδικότερα, οι καταθέσεις του Δημοσίου ξεπέρασαν τα 6,6 δις. ευρώ και τον Ιούνιο, μήνα κλεισίματος των βιβλίων των τραπεζών για το πρώτο εξάμηνο, τα 7,1 δις. ευρώ. Τον Σεπτέμβριο του 2010, το υπό κατάρρευση Ελληνικό Δημόσιο κατέρριψε ρεκόρ καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες πλησίασαν τα 11,2 δις. ευρώ, καλύπτοντας ένα μέρος των απωλειών των τραπεζών από τη φυγή ιδιωτικών καταθέσεων. Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, οι καταθέσεις του Δημοσίου σταθεροποιήθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα (8 με 8,5 δις. ευρώ), παραμένοντας όμως διπλάσιες, σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία της πενταετίας 2005-2009.

Προκειμένου να υποστηρίξει το τραπεζικό σύστημα, το υπουργείο Οικονομικών υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις, ότι διαχειρίζεται τη ρευστότητα του με τρόπο που δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα: την ίδια ώρα που διατηρεί υπερβολικά αυξημένες καταθέσεις στις τράπεζες, δανείζεται και μεγάλα ποσά κυρίως από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα με εκδόσεις εντόκων γραμματίων, με επιτόκια που προσεγγίζουν το 5% και… τα όρια της τοκογλυφίας, αφού η Γερμανία δανείζεται με σχεδόν μηδενικό κόστος με τίτλους μικρής διάρκειας.

Δηλαδή, από τη μια πλευρά το Δημόσιο κρατά καταθέσεις δεσμευμένες στις τράπεζες, χωρίς να τις χρησιμοποιεί για να καλύπτει τρέχουσες υποχρεώσεις του, τις οποίες καλύπτει με βραχυπρόθεσμο δανεισμό υψηλού κόστους. Παρόλα αυτά, οι προμηθευτές και εργολάβοι που συναλλάσσονται με το Δημόσιο, όπως και πολλές επιχειρήσεις που περιμένουν επιστροφές ΦΠΑ,  παραμένουν απλήρωτοι, με τεράστιες συσσωρευμένες οφειλές, τις οποίες το υπουργείο Οικονομικών, βάσει διάταξης που περιλήφθηκε στο τελευταίο φορολογικό νομοσχέδιο, θα εξοφλήσει με ειδικά ομόλογα και όχι μετρητοίς!

Την ίδια ώρα που οι καθυστερούμενες οφειλές του Δημοσίου «χτυπούν κόκκινο», ενώ οι καταθέσεις του περιέργως λιμνάζουν στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, το πρόβλημα των καθυστερήσεων στις πληρωμές επισημαίνεται από την Κομισιόν στην τελευταία έκθεσή της για την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας ως ένα από τα σοβαρότερα «σκοτεινά» σημεία της δημοσιονομικής διαχείρισης, με σαφείς υπαινιγμούς για πραγματικά ελλείμματα πολύ υψηλότερα από τα επίσημα εμφανιζόμενα.

Δηλαδή, το υπουργείο Οικονομικών ρισκάρει ακόμη και προστριβές με την τρόικα, στην προσπάθειά του να διατηρήσει υψηλά ποσά καταθέσεων, για να στηριχθεί «αφανώς» το τραπεζικό σύστημα, σε αυτή τη σοβαρή κρίση ρευστότητας που αντιμετωπίζει -είναι ίσως και αυτό ένα στοιχείο αποκαλυπτικό της εξαιρετικά στενής σχέσης κυβέρνησης και τραπεζών.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Β», το φαινόμενο της υπερβολικής… έφεσης του Δημοσίου στην αποταμίευση συνεχίζεται και τους πρώτους μήνες του 2011, καθώς οι πιέσεις στις τράπεζες από τη φυγή ιδιωτικών καταθέσεων συνεχίζονται με αρκετή ένταση –η Τράπεζα της Ελλάδος δεν έχει δημοσιοποιήσει ως τώρα τα σχετικά, απογοητευτικά στοιχεία του πρώτου διμήνου.

Όπως σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, μια ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος της υπόθεσης αφορά την κατανομή των καταθέσεων του Δημοσίου στις τράπεζες: οι καταθέσεις κινούνται με αξιοθαύμαστη… ακρίβεια πάντα προς τις τράπεζες που αντιμετωπίζουν τις πιεστικότερες ανάγκες ρευστότητας και περιμένουν τα δις. του Δημοσίου σαν… μάννα εξ ουρανού