8 τρόποι να γλιτώσεις από τη χρεωκοπία

του Άκη Τεμπερίδη

Σας γράφω από την Τανζανία. Είμαστε εδώ και έντεκα μήνες τελείως αλλού και κάνουμε μία δουλειά που δεν είχαμε ονειρευτεί, ποθήσει, ούτε καν σκεφτεί και οι δύο με τη σύντροφό μου. Ήμουν (και πάντα θα είμαι μέσα μου τουλάχιστον) δημοσιογράφος στο περιοδικό 4Τροχοί και τώρα εξασκώ το εξωτικό επάγγελμα του μάνατζερ σε ένα σαφάρι lodge μέσα στη ζούγκλα.

Ζούμε δίπλα σε ένα ποτάμι μαζί με δεκάδες ιπποποτάμους, κροκόδειλους, μπαμπουίνους, μαϊμούδες κολόμπους, σαύρες και εκατοντάδες είδη πουλιών. Βρεθήκαμε εδώ από τρέλα με τη σύντροφό κου – μετά το ταξίδι μας στον κόσμο επί τρία χρόνια – αλλά και από ανάγκη να δραπετεύσουμε από μία Ελλάδα που μας προκάλεσε – το λιγότερο – αναγούλες στους τρεις μόλις μήνες που τη ζήσαμε πέρυσι από το Σεπτέμβριο μέχρι το Δεκέμβριο.

Ανεξάρτητα από το αν είμαστε ευτυχισμένοι εδώ ή όχι, πέρα από το αν μπορούμε να ζήσουμε έτσι για πάντα, κάναμε καλά που φύγαμε. Γλυτώσαμε από τη μιζέρια, από τα ίδια και τα ίδια της ελληνικής επικαιρότητας και καθημερινότητας.

Όμως για εμάς ήταν διαφορετικά. Είχαμε μία ευκαιρία, μία τρέλα και μία αποφασιστικότητα – πολυτέλειες που προέκυψαν από το ταξίδι μας στον κόσμο και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν διαθέτουν. Τι κάνεις λοιπόν αν σε έχει χτυπήσει η οικονομική κατάρρευση της χώρας σου πατόκορφα και κατακούτελα; Πώς την αντιμετωπίζεις για να επιβιώσεις;

Έβαλα λοιπόν τον εαυτό μου στην ίδια θέση. Σα να ήμουν πίσω στην Ελλάδα του 2011, αντιμέτωπος με την ανεργία, λογαριασμούς που τρέχουν, κάρτες απλήρωτες, δάνεια σπιτιού και αυτοκινήτου, εισφορές που προκύπτουν στην εφορία αλλά και με ένα κλίμα τριγύρω σου δυσοίωνο, απαισιόδοξο και ενίοτε απάνθρωπο.

Σκέφτομαι λοιπόν: τι θα έκανα τώρα αν είχα όλα αυτά τα προβλήματα; Θα έτρεχα για πορείες στο σύνταγμα κάθε Τετάρτη; Θα έκαιγα αυτοκίνητα; Θα έβγαινα σε πρωινάδικο να πω τον πόνο μου; Μπορεί να ξεσπάθωνα έτσι αλλά μέχρι πότε; Πιστεύω ότι αργά ή γρήγορα θα έπαιρνε ανάποδες σκέψεις το μυαλό μου.

Η κρίση δεν είναι απλά αδιέξοδος. Είναι και μία διέξοδος προς άλλη κατεύθυνση. Οι υποχρεώσεις δεν είναι μόνο χειροπέδες. Είναι το κλειδί για να τις αφήσεις πίσω και να ελευθερωθείς. Η ανεργία; Σίγουρα δημιουργεί τεράστιες ανασφάλειες και ένα συναίσθημα ότι είσαι άχρηστος, όμως αν τη δούμε αλλιώς, από αυτή μπορεί να προκύψει ένα αναζωογωνητικό συναίσθημα: ότι δεν έχεις τίποτα να χάσεις. Κι αν δεν έχεις να χάσεις τίποτα, μπορείς να κάνεις τα πάντα.

Έχω πειστεί ότι κάθε μεγάλη κρίση στη ζωή – ένας πόλεμος, ένας θάνατος, μία απόλυση από τη δουλειά σου – συνιστούν μια μεγάλη ευκαιρία για αλλαγή. Ωραίο αυτό, ποιητικό. Τι κάνεις όμως στην πράξη όταν ζεις σε μια μεγάλη πόλη, δεν έχεις φράγκο να βγάλεις το μήνα και σε λίγο θα μείνεις χωρίς ηλεκτρικό στο σπίτι και τρόφιμα στο ψυγείο; Εκεί είναι που πρέπει να αφήσεις πίσω σου τις προκαταλήψεις – ποιος ήσουν επαγγελματικά, τι έκανες, πώς ζούσες – να μηδενίσεις τα πάντα και να κάνεις control alt delete, ολική επανεκκίνηση δηλαδή. Με θετική διάθεση σκέφτηκα κάποιες λύσεις και τις παρουσιάζω:

1. Μηδένισε τις υποχρεώσεις. Είσαι στο νοίκι; Ξενοίκιασε. Έχεις δικό σου διαμέρισμα; Νοίκιασέ το για να έχεις ένα βασικό εισόδημα. Πήγαινε να μείνεις μαζί με τους γονείς, τους παππούδες, ένα φίλο τέλος πάντων. Πρόσφερε τις υπηρεσίες σου για το μεγάλο καλό που θα σου κάνουν. Ασχολήσου με τα οικιακά, με επισκευές, με ψώνια κτλ. Ένα πιάτο φαγητό όλο και κάποιος θα σου το προσφέρει. Δεν είναι ντροπή. Η χώρα καταποντίζεται, εσύ είσαι το πρόβλημα;
2. Αν δεν θέλεις να μπλέξεις με ενοικιαστές, βάλε το σπίτι σου ή το σπίτι των δικών σου (αρκεί να τους πείσεις βέβαια…) στο www.airbnb.com ή στο www.homelidays.com όπου μπορείς να το νοικιάζεις με τη μέρα ή την εβδομάδα. Συμμάζεψε το σπίτι, βάλε στην άκρη προσωπικά αντικείμενα (φωτογραφίες, δίσκους DVD), βάλε καθαρά σεντόνια και πετσέτες (ορίστε και η προίκα πώς βοηθάει), βγάλτου καλές φωτογραφίες σε κάθε δωμάτιο και πρόσφερέ το σε μια ανταγωνιστική τιμή. Θα χρειαστείς μόνο μια φίλη να της δώσεις το κλειδί και να εκτελεί χρέη καθαρίστριας όποτε έχεις ενοίκους. Έτσι θα δίνεις και δουλειά σε έναν ακόμη δικό σου άνθρωπο.
3. Είσαι από χωριό; Υπάρχει σπίτι στην επαρχία, της οικογένειας ή κάποιου συγγενή; Ζήτησε να πας για ένα μικρό διάστημα εκεί! Αν πάλι δεν υπάρχει, όλο και κάποιος φίλος θα έχει ένα σπίτι παρατημένο. Ζήτησε να μείνεις εκεί ένα διάστημα προσφέροντας αντίστοιχες υπηρεσίες. Με το που θα πας, κάνε γνωριμίες: «καλημέρα σας, άφησα την Αθήνα και ήρθα. Μπορώ να προσφέρω κάτι;» Υπάρχουν πάντα θέσεις για τσομπάνους, στα χωράφια ή σε κάποιο τοπικό καφενέ. Δεν είναι ντροπή η δουλειά. Εξάλλου, αν όλα πήγαιναν καλά, θα είχες ποτέ μία τέτοια ευκαιρία να κάνεις κάτι τόσο εναλλακτικό, να δεις την ίδια σου τη χώρα αλλιώς;
4. Πάρε έξι μήνες off! Αν έχεις το πολύ 1000-2000 ευρώ στην άκρη ή αν έχεις μπει στο ταμείο ανεργίας, μην το σκέφτεσαι. Βγάλε ένα φτηνό εισιτήριο από το www.airtickets.gr και πήγαινε σε ένα φτηνό προορισμό. Πού; Ινδία για παράδειγμα, με βίζα 6 μηνών. Με δύο ευρώ τη μέρα μπορείς να έχεις στέγη και φαγητό σε ένα από τα εκατοντάδες Ασράμ (πνευματικά κέντρα) της χώρας. Προτείνω δύο, ένα στο ναό των Σιχ στο Αμριτσάρ και ένα στο Ασράμ της Amma στο Αμριθαπούρι, στο νότιο άκρο της Ινδίας. Αν δεν αντέχεις τη φασαρία της Ινδίας, πήγαινε στην Ταϊλάνδη, κατά προτίμηση στην Μπανγκόκ ή στο Τσιανγκ Μάι. Ή στο Λάος, στη Μαλαισία (Κουάλα Λουμπούρ), στην Ινδονησία, στο Μεξικό ή κάπου αλλού στην κεντρική Αμερική. Περού και Εκουαδόρ είναι φτηνοί προορισμοί επίσης. Να υπολογίζεις ότι με το σάκο στην πλάτη δεν θα ξοδεύεις πάνω από 300 ευρώ το μήνα. 200 για ύπνο και 100 για φαγητό. Μπορείς ακόμη και να μηδενίσεις τα έξοδα του ύπνου εξασκώντας το περίφημο couchsurfing. Γίνε μέλος του www.couchsurfing.com, πρόσφερε το σπίτι των γονιών ή το δικό σου στην Ελλάδα (για να έρχονται να φιλοξενούνται δωρεάν ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο) και κάνε κι εσύ το ίδιο. Μπορείς να το κάνεις αυτό για 2-3 μήνες; Εκεί να δεις πόσες ευκαιρίες – ακόμη και για χαμηλού κόστους εργασία – μπορούν να προκύψουν. Χώρια που θα έχεις ξεφύγει από το μαρτύριο της μιζέριας και της γκίνιας, θα γνωρίζεις τρελά άτομα κάθε μέρα και θα λες «γιατί δεν το έκανα αυτό τόσον καιρό;»
5. Working holidays! Πού; Στην Αυστραλία για παράδειγμα. Μπορείς να βγάλεις working holidays visa για 12 μήνες με δυνατότητα να εργάζεσαι τους μισούς. Πού; Υπάρχουν πολλές εποχιακές δουλειές στη χώρα που οι ντόπιοι δεν τις κάνουν, ούτε καν οι Αβορίγινες, που προτιμούν να παίρνουν το επίδομα ανεργίας και να πίνουν μπίρες ή φτηνό ουίσκι όλη μέρα. Η πιο σίγουρη είναι το μάζεμα φρούτων σε χωράφια. Σκληρή δουλειά που μπορεί να σου αποφέρει πάνω από 10 ευρώ την ώρα. Ή σερβιτόρος σε road house στο outback (την αυστραλιανή έρημο). Ή βοσκός σε μεγάλο ράντσο. Από την εποχιακή εργασία, εύκολα κάτι πιο μόνιμο μπορεί να προκύψει στην τεράστια χώρα, που οικονομικά είναι πανίσχυρη ακόμη.
6. Έχεις κάποια αθλητική ειδικότητα, όπως divemaster ή scuba dive instructor; Μήπως έχεις πτυχίο ιστιοπλοϊας; Πτυχίο εκπαιδευτή σκι, θαλάσσιου σκι, προπονητή ποδοσφαίρου ή άλλου αθλήματος; Μέσα από το ίντερνετ μπορείς να βρεις δουλειά. Ίσως όχι τέτοια που να σου αποφέρει κέρδη, αλλά τουλάχιστον να σου εξασφαλίζει τροφή και στέγη ενώ θα κάνεις αυτό που αγαπάς. Αν από την άλλη είσαι μουσικός, ηθοποιός, χορευτής, ακροβάτης, διασκεδαστής, γυμναστής,δάσκαλος γιόγκα ή μασέρ, μπορείς να εργαστείς οπουδήποτε νόμιμα ή ημιπαράνομα, χωρίς το παραμικρό πρόβλημα με τις αρχές. Έστω σαν καλλιτέχνης του δρόμου. Από τη rambla της Βαρκελώνης έως την Πουέμπλα του Μεξικό, υπάρχουν αμέτρητες πλατείες που διψούν για παραστάσεις. Ακόμη και στην Αυστραλία με επίσημη άδεια για 6 μήνες μπορείς να ασκείς την τέχνη σου και να βγάζεις τα προς το ζην σε πόλεις όπως η Μελβούρνη ή το Σίδνεϊ.  
7. Εθελοντική εργασία: χτύπα την πόρτα – ή έστω από το ίντερνετ – διεθνών μη κερδοσκοπικών οργανώσεων σαν εθελοντής. «Γιατροί της καρδιάς», MSF, WWF, GTZ, Ερυθρός Σταυρός και πολλές άλλες, μπορεί να χρειάζονται βοηθητικό προσωπικό. Δεν χρειάζεται να είσαι γιατρός, βιολόγος ή επιστήμονας. Προσφέρσου σαν εθελοντής, χωρίς μισθό, ακόμη κι αν πρέπει να πληρώσεις εσύ το εισιτήριο για τον προορισμό δράσης της οργάνωσης. Μία μεγάλη ευκαιρία, στον εθελοντισμό, μπορεί να προκύψει. Χρήματα ίσως να μην βγάλεις, όμως έξι μήνες στον τρίτο κόσμο θα σε κάνουν να δεις τελείως διαφορετικά τη ζωή και τον ίδιο τον κόσμο μας.  
8. Κάνε κάτι τρελό που πάντα ονειρευόσουν! Μόνο αν μείνεις άνεργος, άφραγκος και πέσεις πολύ χαμηλά, μπορείς να επιχειρήσεις την τρέλα που πάντα ονειρευόσουν. Ειδικά αν η τρέλα αυτή εμπνέει τον κόσμο, μπορείς γρήγορα να βρεις στήριγμα. Τι είναι αυτό; Να κάνεις το γύρο του κόσμου ή μίας ηπείρου με αυτοκίνητο, μηχανή, ποδήλατο ή με τα πόδια; Μπορείς να φύγεις ακόμη και άφραγκος, όλο και κάποιοι θα σε βοηθήσουν. Μήπως να κάνεις την Ασία με οτοστόπ; Μήπως να πάρεις τη βαρκούλα σου (χωρίς μηχανή) ή ένα κανό και να κωπηλατείς για μήνες στις ακτές της Ελλάδας; Μήπως να ανέβεις όλα τα βουνά της χώρας; Απλά ξεκίνα το. Πριν το κάνεις, «πούλησε» το όνειρό σου αξιοπρεπώς. Φτιάξε εντελώς δωρεάν ένα wordpress site για να βάζεις τις ιστορίες και τις φωτογραφίες σου. Όποτε βρίσκεις internet café, γράψε και βάλε μια ιστορία.Πάρε μια κάμερα και τράβα τον εαυτό σου. Μπορεί να φτιάξεις το δικό σου reality. Στείλε email σε όλα τα μεγάλα media πριν το κάνεις: «είμαι άνεργος και αποφάσισα να περπατάω σε όλη την Ελλάδα μέχρι να βρω δουλειά». Διάφορες εκπομπές θα πέσουν πάνω σου και αυτό κάτι μπορεί να φέρει. Αν όχι χρήματα, τουλάχιστον αναγνωρισιμότητα και συμπάθεια από τον κόσμο. Το καλύτερο παράδειγμα; Ο καλός μας φίλος Δημήτρης Παρούσης (www.godimitris.gr), που επέστρεψε στην Ελλάδα για να επιστρέψει και πάλι στη λατινική Αμερική.Τώρα είναι στο Περού. Άφραγκος μεν, γεμάτος ενέργεια, ελπίδα και τρέλα όπως πάντα.

(σημ Κ.Κ. Ο Άκης είναι παλιός, σχεδόν “αρχαίος”, συνεργάτης των (παλαιών)ν 4Τ. Θα θυμάστε τα άρθρα του από τον Γύρο του Κόσμου που έκανε με τη σύντροφό του τη Βούλα και τις πολύ ωραίες του φωτό. Διαβάστε τι κάνει και δείτε πως, σταδιακά, μεταμορφώθηκε σε …Βιμ Ντίζελ!