The Venus Project (I)

Δημοσιευμένο στις 10.05.09 στην εφημερίδα “Πρώτο ΘΕΜΑ” πιο επίκαιρο από ποτέ
Πριν λίγες εβδομάδες αναφέρθηκα (με μία φράση) στο Κίνημα Zeitgeist και στο Πρόγραμμα Venus. Έλαβα πολλά μηνύματα και αξίζει να αφιερώσω 1-2 σημειώματα παραθέτοντας εν συντομία τις βασικές του αρχές (με τις οποίες ως αιθεροβάμων) συμφωνώ. Το Venus Project είναι δουλειά του αμερικανού βιομηχανικού σχεδιαστή και κοινωνικού αναλυτή Zacque Fresco. Στόχος του Κινήματος, που δεν είναι κομματικό αλλά πολιτικό, είναι η αποκατάσταση των θεμελιωδών μας αναγκών μέσω της επιστήμης, της φύσης και της τεχνολογίας ( αντί της θρησκείας, της πολιτικής και το χρήματος). Ο Φρέσκο λέει πως η ζωή στη Γη μπορεί να ανθίσει, μέσω ενός συστήματος αειφόρου ανάπτυξης όπου, η κοινωνική διαστρωμάτωση, ο πόλεμος, οι προκαταλήψεις, ο ελιτισμός και οι εγκληματικές ενέργειες θα μειώνονται σταδιακά… Αν αυτό ακούγεται σαν ουτοπικός …μετα-κομμουνισμός δεν έχετε άδικο αλλά, σκεφτείτε πως οι κοινωνίες μας έχουν μάθει να πιστεύουν ότι το έγκλημα, η διαφθορά και η ανειλικρίνεια είναι «κάτι φυσικό» και ότι πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που επιθυμούν την εκμετάλλευση των άλλων. Η θρησκεία –λέει ο Φ.- είναι «ο μεγαλύτερος προαγωγός αυτής της προπαγάνδας, καθώς η λογική του “αυτοί κι εμείς” ή “καλών και κακών” προάγει αυτή την λανθασμένη αξίωση». Όμως οι άνθρωποι δεν είναι καλοί ή κακοί. Η απλή πραγματικότητα παραβλέφθηκε χυδαία και σήμερα οι άνθρωποι πιστεύουν πρωτόγονα ότι ο ανταγωνισμός, η απληστία και η διαφθορά αποτελούν «εγγενή» συστατικά της ανθρώπινης συμπεριφοράς και άρα πρέπει να έχουμε φυλακές, αστυνομία, και μιαν ολόκληρη ιεραρχία διαφορικού ελέγχου ώστε η κοινωνία να αντιμετωπίζει αυτές τις «κλίσεις». Πρόκειται για παραλογισμό. Για ν’ αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο, πρέπει να επέμβουμε στις θεμελιώδεις αιτίες. Το σημερινό σύστημα «τιμωρίας» είναι απαρχαιωμένο, απάνθρωπο και αντιπαραγωγικό. Όταν συλλαμβάνεται ένας κατά συρροή δολοφόνος, οι περισσότεροι ζητάνε τον θάνατό του. Μια κοινωνία που κατανοεί ποιοι είμαστε και πως δημιουργούνται τα συστήματα αξιών θα έπαιρνε αυτό το άτομο και θα μάθαινε τις αιτίες πίσω από τις βίαιες πράξεις. Οι πληροφορίες θα πήγαιναν σε ένα τμήμα ερευνών που θα μελετάει την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων μέσω της εκπαίδευσης. Το Venus Project λέει ότι, πραγματική αλλαγή δεν θα έρθει μόνο από την ρύθμιση των προσωπικών μας πεποιθήσεων και αποφάσεων, και την αλλαγή των κοινωνικών δομών που τις επηρεάζουν. Οι διεθνείς ελίτ, σημειώνει ο Φ., δεν επηρεάζονται από παραδοσιακές διαμαρτυρίες και πολιτικά κινήματα. (σ.σ. το αντίθετο συμβαίνει. Τις προωθούν προς ίδιον όφελος). Ο μόνος τρόπος να τις αντιμετωπίσουμε είναι να σταματήσουμε να στηρίζουμε το… Σύστημα! Για παράδειγμα, οι τράπεζες θεωρούνται θετική δύναμη επειδή χρηματοδοτούν την «ανάπτυξη». Όμως το χρηματοπιστωτικό σύστημα έγινε μέσο διαίρεσης και ολοκληρωτικού ελέγχου, η τέλεια μορφή του «διαίρει και βασίλευε», αφού ο πυρήνας του λέει ότι: α. πρέπει να πολεμάμε μεταξύ μας για να επιβιώσουμε και β. οι άνθρωποι χρειάζονται αυτό το «ελατήριο» ανταμοιβής για να κάνουν κάτι «χρήσιμο» στη κοινωνία. Όμως, το χαρακτηριστικό του ανταγωνισμού εγγυάται την διαφθορά σε όλα τα επίπεδα μια και, η βάση του είναι «εμείς ενάντια στους άλλους». Πολλοί λένε ότι η «ελεύθερη αγορά» είναι καλή αλλά, η εφαρμογή έχει φθαρεί λόγω κακών πολιτικών, μεροληψίας κλπ. Υποθέτουν ότι εάν υπήρχε μια «αγνή» ελεύθερη αγορά όλα θα ήταν εντάξει. Αυτό είναι λάθος, γιατί, αυτό που βλέπουμε σήμερα, είναι η ελεύθερη αγορά σε λειτουργία, με λίγα πλεονεκτήματα και τεράστια διαφθορά.
Το κίνητρο της «παραγωγικότητας» συνεχίζει ο Φ. είναι μία «θλιβερή και αρνητική άποψη της ανθρώπινης ύπαρξης στο σύνολό της. Το να υποθέτουμε ότι ένα άτομο πρέπει να έχει δομικά κίνητρα για να κάνει κάτι είναι γελοίο…». Σε μια πραγματική κοινωνία, οι άνθρωποι θα ακολουθούν τις φυσικές τους κλίσεις και θα εργάζονται για να συνεισφέρουν στο σύνολο όχι επειδή θα «πληρώνονται», αλλά επειδή θα έχουν την συναίσθηση ότι η εργασία τους βοηθά τους ίδιους και τον καθένα. Η ανταμοιβή για τη συνεισφορά στην κοινωνία θα είναι η ευημερία της που, με τη σειρά της, θα αυξάνει την προσωπική ευημερία.
σ.σ. την επόμενη Κυριακή το 2ο μέρος της παρουσίασης του Venus Project. Από ποιους διοικείται ο κόσμος; Ποιος προωθεί τον ελιτισμό, το έγκλημα και την κοινωνική διαστρωμάτωση; Ποιος ο ρόλος της θρησκείας; Στο 3ο μέρος ο ρόλος της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στο Venus Project