Αυτοί οι βιομηχανικοί εργάτες δεν πιάνουν δουλειά στις εφτά το πρωί, δε δουλεύουν οχτάωρα μέσα στους καπνούς και τις αναθυμιάσεις, δε σταματούν στις 11 για κολατσιό. Αυτοί οι βιομηχανικοί εργάτες δεν έχουν απαιτήσεις για διαφορετικό ωράριο, ούτε ζητάνε αυξήσεις. Μόνο δουλεύουν σιωπηλά* μετατρέποντας τη βιομάζα σε οινόπνευμα, σκοτώνοντας τα ζωύφια που κάνουν κακό στα φυτά, χωρίζοντας τα μέταλλα από τα μεταλλεύματα, κάνοντας τα απορρυπαντικά να καθαρίζουν καλύτερα, λιπαίνοντας τις καλλιέργειες, προσφέροντας στα φυτά τις αζωτούχες ενώσεις που είναι απαραίτητες για το μεγάλωμά τους, φτιάχνοντας αντιψυκτικά υγρά, παράγοντας ινσουλίνη για τον άνθρωπο…

Εδώ και δυο μόλις χρόνια μια νέα σημαντική βιομηχανία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη απειλώντας με εξαφάνιση τις παλιές μεθόδους και ζητώντας την αναθεώρηση πολλών “αξιών” του παλιού καιρού. Η βιοτεχνολογία, η γενετική μηχανική, η χρήση των μικροοργανισμών στη βιομηχανία, την ιατρική, τη γεωργία, τη χημεία, είναι, λένε οι ειδικοί, η επιστήμη του μέλλοντος, ο τομέας που θα παρουσιάσει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη και θα δημιουργήσει συνάμα τα μεγαλύτερα προβλήματα.

Διαβάζω ότι μέσα στα επόμενα τρία- τέσσερα χρόνια “εργοστάσια” μικροβίων θα ανταγωνίζονται τα κλασικά εργοστάσια για αγορές δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Μέσα στα επόμενα τρία χρόνια τα… μικρόβια θα εργάζονται σε εργοστάσια που:

·   Θα παράγουν οινοπνεύματα από βιομάζα (κακά).

·   Θα παράγουν λιπάσματα που θα αποτελούνται από μικροοργανισμούς που θα έχουν συγκεκριμένες γενετικές εντολές εργασίας για τα φυτά ή το περιβάλλον που προορίζονται.

·   Θα ελέγχουν τις χημικές αντιδράσεις με ειδικά ένζυμα στην παραγωγή ειδικών ουσιών, όπως είναι π.χ. τα αντιψυκτικά.

·   Θα μετατρέπουν τη ζάχαρη και τη σελλυλόζα των φυτών σε οινόπνευμα.

·   Θα αποτελούν- τα μικρόβια- τη βάση σε αρωματικές ενώσεις, σε λιπαντικά, σε εντομοκτόνα, σε φάρμακα.

·   Θα εργάζονται για τη- φτηνή- παραγωγή ινσουλίνης.

Ακολουθώντας πιστά τις προδιαγραφές μιας ελληνικής συζήτησης, η ανταλλαγή απόψεων πάνω στο ερώτημα «μέχρι πού επιτρέπεται να φθάσει η επιστημονική έρευνα στον τομέα της γενετικής» πέρασε από το στάδιο της ήρεμης συνομιλίας στο στάδιο που μετέχουν οι ένοικοι της πολυκατοικίας και εξελίχθηκε στην εκτόξευση φιλικών απειλών, αφορισμών και προσβολών που μετέχει ολόκληρο το πολεοδομικό τετράγωνο και, μερικές φορές, το… 100.

Οι μισοί ήταν  υπέρ της χωρίς κανένα φραγμό επιστημονικής έρευνας, οι άλλοι υπέρ κάποιων συμβολικών έστω φραγμών, για να μην κλονιστούν τα μυαλά των ανθρώπων όταν μάθουν ότι στα εργοστάσια μικροβίων θα εργάζονται εργάτες, που θα είναι… μισοί άνθρωποι, μισοί φυτά.

Η πρώτη ομάδα χρησιμοποιούσε φοβερά παραδείγματα για να υποστηρίξει την άποψη ότι κάθε έρευνα στη γενετική πρέπει να σταματήσει, γιατί η συνέχισή της θα οδηγήσει στη δημιουργία τεράτων και θα θέσει σε κίνδυνο την ύπαρξη του ανθρώπινου γένους. Η άλλη υποστήριζε ότι η επιστημονική έρευνα ποτέ δεν πρέπει να εμποδίζεται, μόνο να κατευθύνεται προς μια κατεύθυνση η οποία έχει πριν μελετηθεί προσεκτικά από τους ανθρώπους.

Όχι, χίλιες φορές όχι, αντέκρουσε η άλλη ομάδα. Δείτε τα τέρατα που θα γεννηθούν από την παραβίαση του γενετικού κώδικα… Άνθρωποι- αντίγραφα, άνθρωποι-  ρομπότ, άνθρωποι- φυτά, φυτά- άνθρωποι! Δεν είναι φοβερό;

Είναι; ρωτούσαν τα μέλη της δεύτερης ομάδας. Αν έτσι πρέπει να γίνει, αν άνθρωποι- φυτά μπορούν να κατασκευαστούν ποιος λόγος να εμποδιστεί η κατασκευή τους. Η εξέλιξη των ειδών και οι συνθήκες του περιβάλλοντος θα είναι εκείνες που θα αποφασίσουν αν μπορούν να επιζήσουν. Αν οι κλώνοι και οι άνθρωποι- ρομπότ και τα ανθρωποειδή είναι τα επόμενα βήματα, αν σε τέσσερα χρόνια τα εργοστάσια βακτηριδίων είναι πραγματικότητα, τότε αφήστε την να είναι!

Από τη μάχη των «καλών» και των «κακών» δυνάμεων βγαίνουν νικητές η επιστήμη και το ον που την κινεί: ο άνθρωπος.

Ναι, αντέκρουσαν οι πρώτοι. Αν όμως τα ανθρωποειδή κατατρέξουν κάθε είδος ζωής στον πλανήτη, αν τα βακτηρίδια ξεφύγουν από τον έλεγχο των επιστημόνων; Τότε τι γίνεται; Δεν θα υπάρχουν άνθρωποι να απολαύσουν τις επιστήμες και την εξέλιξη… Ο πλανήτης θα κατοικείται από μικρόβια και κατσαρίδες.

Στο σημείο αυτό η παράταξη που υποστήριζε την ελεύθερη επιστημονική έρευνα αισθάνθηκε ρίγη.

«Βλέπετε;» δεν έχασε την ευκαιρία η άλλη παράταξη. «Τρέμετε στην ιδέα. Βακτηρίδια και κατσαρίδες παντού!». Υπήρξε, είναι αλήθεια, μια λιγόλεπτη σιωπή καθώς οι «επιστήμονες» υποχώρησαν για να μαζέψουν τους τραυματίες τους και οι «διανοούμενοι» έσκαψαν σιωπηλά τα αμπρί τους και χώθηκαν μέσα γουργουρίζοντας με ικανοποίηση.

Η σιωπή έσπασε από κάποιον που μέχρι τότε άκουγε χωρίς να μιλά:

«Μικρόβια βοηθούν στην καταπολέμηση της μόλυνσης του περιβάλλοντος, είπε. Μικρόβια “τρώνε” με επιτυχία τις πετρελαιοκηλίδες στη θάλασσα, αλλά εργάζονται υπερωρίες για την παραγωγή ινσουλίνης και άλλων φαρμάκων. Δεν είναι η επιστημονική έρευνα και το σπάσιμο του γενετικού κώδικα που απειλούν τους ανθρώπους αλλά τα συστήματα μέσα στα οποία λαβαίνουν χώρα αυτά τα γεγονότα. Αυτά πρέπει να μας ανησυχούν και όχι οι άνθρωποι- κλώνοι»…

Η τελευταία αυτή φράση ήταν αρκετή για να ξεκινήσει μια νέα συζήτηση με όλα τα χαρακτηριστικά της προηγούμενης. Όμως η ώρα πλησίασε 4 το πρωί και κανείς δεν είχε πια το κουράγιο.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΒΑΘΑΣ