Η κορυφή του παγόβουνου

Tου Σταυρου Λυγερου
Μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν ο ξυλοδαρμός του Κωστή Χατζηδάκη από το πλήθος. Το προ μηνών επεισόδιο εναντίον του Απόστολου Κακλαμάνη, όπως και οι διάσπαρτες δημόσιες αποδοκιμασίες πολιτικών, έδειχναν καθαρά την τάση. Κόμματα και δημοσιογράφοι έσπευσαν να καταδικάσουν την επίθεση μ’ έναν τρόπο, που υποδηλώνει ότι ή δεν έχουν καταλάβει τίποτα ή σαν στρουθοκάμηλοι βάζουν το κεφάλι στην άμμο. 

Οπως διαπιστώνεται και από ένα δεύτερο βίντεο που κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο αλλά δεν παίχθηκε στα κανάλια, αυτό που συνέβη την περασμένη Τετάρτη δεν ήταν μια οργανωμένη επίθεση από συγκροτημένη ομάδα τραμπούκων. Ηταν μία αυθόρμητη εκδήλωση οργής από ένα πλήθος μεσήλικων, που περισσότερο παρακολουθούσαν παρά συμμετείχαν στη διαδήλωση. Η παρουσία του πρώην υπουργού τούς ερέθισε και εν ριπή οφθαλμού τούς μετέτρεψε σε όχλο. Ουσιαστικά, δεν επιτέθηκαν προσωπικά στον Χατζηδάκη, αλλά σ’ έναν διακεκριμένο εκπρόσωπο της πολιτικής ελίτ, την οποία θεωρούν υπεύθυνη για τη δραματική επιδείνωση ή και καταστροφή της δικής τους ζωής.

Μπορεί ποινικά να είναι επιβεβλημένη η σύλληψη όσων βιαιοπράγησαν, αλλά από πολιτικής απόψεως δεν προσφέρει τίποτα. Δεν υπάρχει καμία οργάνωση για να εξαρθρωθεί από την αστυνομία ούτε η τιμωρία από το δικαστήριο θα αποτρέψει μελλοντικές επιθέσεις. Πρόκειται για «στοιχειακά» κοινωνικά φαινόμενα, που θυμίζουν φυσικά φαινόμενα.

Πρέπει να αναλογιστούμε για ποιο λόγο, πολίτες, που πριν από 2 – 3 χρόνια θα έσπευδαν να χαιρετήσουν (ακόμα και δουλοπρεπώς) έναν ισχυρό πολιτικό, σήμερα φθάνουν στο σημείο να τον λιντσάρουν. Η απάντηση, βεβαίως, βρίσκεται στο οικονομικοκοινωνικό κραχ που περισσότερο ή λιγότερο βιώνουν τα μικρομεσαία στρώματα. Είναι αυτό το κραχ που μετέτρεψε την προϋπάρχουσα έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις πολιτικές ελίτ σε απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος.

Στην πρώτη φάση της κρίσης κυριάρχησαν ο φόβος της χρεοκοπίας και η ελπίδα πως το Μνημόνιο θα οδηγούσε σε υπέρβαση της κρίσης. Είναι ακριβώς αυτό το δίδυμο του φόβου και της ελπίδας, που καθόρισαν και την πολιτική συμπεριφορά της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών το προηγούμενο διάστημα. Η φάση αυτή, όμως, βαίνει προς το τέλος της. Η διόγκωση της ανεργίας και η μαζική καταστροφή μικρομεσαίων παράγουν με ταχύ ρυθμό απόγνωση. Η απόγνωση υπερβαίνει πια το πλαίσιο της οικογένειας. Οσο προσλαμβάνει διαστάσεις μαζικού κοινωνικού φαινομένου, τόσο είναι εύκολο (όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν) να μεταλλαγεί σε τυφλή οργή.

Το τοπίο γίνεται ολοένα και πιο εύφλεκτο. Σε λίγο, μια ασήμαντη αφορμή θα είναι ικανή να προκαλέσει κοινωνική έκρηξη. Το γεγονός ότι για πρώτη φορά μεταπολεμικά απειλείται η αναπαραγωγή της υφιστάμενης κοινωνικής δομής, καθιστά σχεδόν αναπόφευκτη την αναγόρευση του «πεζοδρομίου» σε βασική παράμετρο της συνάρτησης των πολιτικών εξελίξεων. Και γι’ αυτό ευθύνονται οι άρχουσες ελίτ. Μπορεί η κοινωνία να μην είναι αθώα, αλλά αυτό δεν μειώνει ούτε κατ’ ελάχιστο τη δική τους συντριπτική ευθύνη.

Hμερομηνία : 21/12/10
Copyright: http://www.kathimerini.gr