ΤΡΑΓΩΔΙΟΛΑΓΝΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ "ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ

του Σωκράτη Παπαχατζή

“

[δημοσιευμένο τον Φεβ. του 2019 στο περιοδικό ΗΧΟΣ]

Η ανάγκη κάποιων για προβολή του ειδησεογραφικού υποπροϊόντος τους, ολοένα πιο επιτακτική χάρη σε ένα ανταγωνισμό αφύσικα [= διαδικτυακά] διογκωμένο, καθορίζει τη ζωή όσων εξαρτούν την αίσθηση του ανήκειν από την τηλεοπτική ενημέρωση. Δηλαδή,  όλων. Το χονδρεμπόριο ανθρώπινης δυστυχίας λαμβάνει χώρα μέσα από διαρκή “σοκ”, “συγκλονισμούς”, και “διηγήσεις που κόβουν την ανάσα”. 

Ο εκφωνητής / η εκφωνήτρια με το κατά παραγγελίαν θλιμμένο βλέμμα και την προσποιητή φωνούλα, θέλει να μας βυθίσει στο πένθος, για γεγονότα που, οσοδήποτε τραγικά, δεν [θα ‘πρεπε να] μας επηρεάζουν, μια και αφορούν ανθρώπους άσχετους με μας και τη ζωή μας… Μεσ’ στον ορυμαγδό του “συναισθήματος” τείνει να ξεχαστεί ένα αυτοτονόητο ερώτημα: Πόσο με αφορά ο θάνατος κάποιου σε δυστύχημα, όταν μάλιστα είναι ο τέταρτος που ακούω στη διάρκεια μιας μέρας;  Πόσο …αυθεντικό συναίσθημα μπορώ να επιστρατεύσω, για να συμπάσχω με άγνωστούς μου ανθρώπους; τι τελικά κερδίζει, ποιός, από την “ενημέρωση”; 

Περνάει ποτέ ένα δευτερόλεπτο στον κόσμο μας, στη διάρκεια του οποίου να μην εκτυλίσσεται κάποια τραγωδία; Τη στιγμή που γράφω αυτές τις λέξεις, κάπου στην επιφάνεια του πλανήτη, ένα συνάνθρωπός μαςυποφέρει. Και κάποιος άλλος αφήνει την τελευταία του πνοή.  Έχω δικαίωμα να ξεχνάω;  Έχω δικαίωμα να ζήσω τη ζωή μου; Μήπως πρέπει, με το που νιώθω λίγο χαλαρός – ή και χαρούμενος, για κάποιο λόγο ρε αδερφέ μου… να αυτοανακαλούμαι αυτόματα στην τάξη; Πρέπει να αναλογίζομαι αδιάκοπα τους Ηνωμένους Αναξιοπαθούντες του Πλανήτη;  Γιατί αυτό το είδος θεατή τείνει να καλλιεργηθεί: εκείνου που σηκώνει τον κόσμο στους ώμους του,  μέσω πρόσβασης σε μια ροή εφιαλτικών ειδήσεων απ’ τα τέσερα σημεία του ορίζοντα. Οι επιλογές του οικουμενικά δικτυωμένου αυτού “πολίτη“ είναι:

1. ακηδία, [έλλειψη κήδους, ενδιαφέροντος για οτιδήποτε] 

2. στεντόρεια έκφραση “απόψεων“ επί παντός επιστητού και 

3. διπολική διαταραχή / εναλλαγή των δύο. 

“Το αψυχο κορμάκι”, “οι τραγικοί γονείς” , “οι καρδιές που ράγισαν στην κηδεία”, “τα ευρήματα που συγκλονίζουν”,  σκοπό έχουν να επιφέρουν ψυχικό στραγγαλισμό στο θεατή, ο οποίος, τη στιγμή που θα μπουχτίσει, μπορεί και να αρχίσει να αμφιβάλλει για τη δική του ευαισθησία, αντί να ριξει το ανάθεμα στα σαπρόφυτα της ενημέρωσης. Και η “έλλειψη ευαισθησίας”, είναι το βαρύ πυροβολικό στο character assassination. 

Το επίπλαστο της υποθέσεως διαφαίνεται από την ευκολία με την οποία ο anchorman γλιστράει απ’ το δυστύχημα στον πολυβραβευμένο Γιώργο Λάνθιμο, τον Γιάννη Αντετοκούμπο που συγκινεί ψάλλοντας τον Εθνικό  Ύμνο, τη θριαμβευτική πορεία του Τσιτσιπά που μας κάνει εθνικά υπερήφανους [στάδιον δόξης λαμπρόν, για το παιδί που ο πατέρας του δεν έχει να του αγοράσει ένα μπαλάκι του τένις… ] τα κοάσματα των διαφημίσεων και τα μουγκανητά του Survivor. 

Ενοοείται ότι πρωταγωνιστές παντού είναι τα παιδιά, σε μια διαδικασίααντίστοιχη του kid porn, αν όχι και χειρότερη.  Η παγίδα είναι στημένηπάνω στην ταύτιση του γονέα – τηλεθεατή με τον γονέα  – ακούσιο [;] σταρ του θρίλερ των ειδήσεων, ενώ, λιγότερο άμεσα διακρίνονται άλλες πτυχές του θέματος. Όπως η πλεκτάνη στην οποία συμμετέχουν διεθνή media, human traffickers, ΜΚΟ, “αλληλέγγυοι”, προβάλλοντας το μεταναστευτικό ως αποκλειστικά προσφυγικό, ζουμάροντας, που αλλού;  στα παιδάκια, εκβιάζοντας συναισθηματικά ολόκληρους λαούς, και απειλώντας τους με εθνική διαπόμπευση. 

Το εξώφυλλο του Time, με τον Trump να κοιτά αδιάφορος τη δίχρονη μετανάστρια που κλαίει γιατί “την χώρισαν απ’ τους γονείς της” αποκαλύφθηκε ως μια ακόμα χυδαιότητα της “δημοκρατικής” προπαγάνδας: το κοριτσάκι απολαμβάνει μαζί με τη μητέρα του τα προνόμια του αμερικάνικου welfare.  

Όταν τα παρατηρητήρια  επιθεώρησαν τη Μόρια, μίλησαν για παιδιά 6 χρόνων που σκέφτονται να αυτοκτονήσουν. Μπήκε άραγε κανείς στον κόπο να σκεφτεί [να …θυμηθεί ίσως] αν το μυαλό ενός 6χρονου μπορεί να συλλάβει καν την ιδέα του θανάτου; Ασφαλώς όχι. Γιατί η τακτική είναι πρόκληση ενοχών, κατατρομοκράτηση του “πολίτη” με το στίγμα του ρατσιστή και του αναίσθητου στον παιδικό πόνο. Και το τελευταίο που μπορεί να κάνει ο έντρομος “πολίτης” είναι να σκεφτεί λογικά… 

Σύντομα άλλωστε και εδώ, όπως συμβαίνει ήδη έξω, η λάθος άσκηση τουδικαιώματος στην ελεύθερη έκφραση δεν [θα] σημαίνει απλώς κατακραυγή απ’ τα καρκατσουλιά των social media. Αλλά και απόλυση από τη δουλειά, καταστροφή καριέρας, ή και της ζωής ολόκληρης, του ανθρώπου που επέλεξε να την κάνει.