Ημερομηνία: ( 10-07-2005 )
Σε ένα εστιατόριο στο Παρίσι το 1995, ο Σερζ σχεδιάζει (στη χαρτοπετσέτα) ένα υβριδικό αυτοκίνητο, μια πρόταση για τις πόλεις του 21ου αιώνα
Είναι 30 ετών, πατέρας δύο παιδιών και εργάζεται σαν σχεδιαστής – μηχανικός στο Τμήμα Έρευνας και Εξέλιξης μεγάλης εταιρείας αυτοκινήτων. Στο πρόσωπό του βλέπω την ιστορία της Γαλλίας. Ήρεμο, όμορφο, με καθαρά χαρακτηριστικά, περασμένα από αιώνες επαφής με το πολιτισμό και τις καλές τέχνες. Έκανε Αρχιτεκτονική και πήρε μαθήματα βιομηχανικού σχεδιασμού για να κάνει πραγματικότητα τα πράγματα που τον συγκινούσαν. Αυτοκίνητα, αεροπλάνα, πλοία, τρένα, ελικόπτερα. Ότι κινείται στη γη στον αέρα και στη θάλασσα. Μου λεει πως θα είναι τ’ αυτοκίνητα το 2010. Ένας μικρός κινητήρας εσωτερικής καύσης, συσσωρευτές νικελίου – καδμίου, συμπλέκτες, πηνία που παράγουν ρεύμα όταν το αυτοκίνητο επιβραδύνει. Ελαφρό, με καλό συντελεστή αεροδυναμικής αντίστασης, ασήμαντη ή και μηδενική ρύπανση. Κατανάλωση γύρω στα 2,5 λίτρα για κάθε 100 χιλιόμετρα.
«Το αυτοκίνητο» λεει «είναι απαραίτητο στις κοινωνίες του 21ου αιώνα. Μόνο που δεν θα είναι σαν αυτά που ξέρουμε σήμερα. Θα ρυπαίνουν ελάχιστα, θα καταναλίσκουν όσο ένα δίκυκλο και θα βοηθούν τους ανθρώπους να διατηρήσουν την ανεξαρτησία που προσφέρει η αυτοκίνηση».
«Οι εχθροί του δεν έχουν την ίδια γνώμη με σένα. Πιστεύουν ότι οι μηχανές μόνο κακό μπορούν να φέρουν στις κοινωνίες».
«Το ξέρω… Οι ιερείς του Δεύτερου Μεσαίωνα. Οι μέτρια ή καθόλου πληροφορημένοι, οι φανατικοί. Τα έχω ακούσει αλλά είναι τόσο ανόητα, και δεν αντέχουν στην κριτική. Πάρε παράδειγμα τη χώρα μου. Είναι δυνατόν ποτέ να… κλείσει τις βιομηχανίες της που φτιάχνουν αυτοκίνητα, αεροπλάνα, ελικόπτερα, πυραύλους για τη διαστημική εποχή; Μόνο ένας ψυχοπαθής θα σκεφτόταν κάτι τέτοιο».
Από το υβριδικό αυτοκίνητο ή συζήτηση προχωρεί στα υλικά του μέλλοντος. Μιλάει για ανθρακονήματα, κεραμικά και τις δυνατότητες να χρησιμοποιηθούν σε κινητήρες. Τον συγκινεί η ιδέα ότι οι μηχανικοί δεν θα χρησιμοποιούν πια μέταλλα.
Η πετσέτα έχει γεμίσει σχέδια. Στη μία πλευρά ένα αυτοκίνητο, στην άλλοι οι ράβδοι ενός συστήματος ανάρτησης, δίπλα το σχέδιο μιας πτέρυγας αεροπλάνου, με σκιασμένα τα σημεία που υπάρχουν ανθρακονήματα.
Είναι ήρεμος. Δεν έχει άγχη. Δεν περιμένει ότι αύριο θα έλθει το τέλος του κόσμου. Εργάζεται για τον 21ο αιώνα σε μια χώρα που δεν κουβαλάει τόσα πολλά συμπλέγματα
Θυμάμαι πως παρακολουθούσα τον άνθρωπο τον άνθρωπο της Ευρώπης του παρόντος και του μέλλοντος. Τον σύγκρινα με τους ξελιγωμένους, επιθετικούς, άσχετους «ειδικούς» που γνωρίζω στην Ελλάδα. Οι άνθρωποι της Λίθινης εποχής και ο Ταξιδιώτης του Διαστήματος.
Τα ζαρζαβατικά και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Η συνέπεια και η αγάπη για τη δουλειά και η τσαπατσουλιά, το φραπόγαλο, το «ασιεγιαύριο» και η, τελευταία ανακάλυψη: δε πρέπει να γίνονται έλεγχοι στα κέντρα υγείας εκτός ωραρίου γιατί θίγονται τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα –των κοπανατζήδων! Η βαθιά γνώση, η ήρεμη σκέψη, ο πολιτισμός και η ασχετοσύνη, η υπερβολή…
Ο Καρλ είναι Μηχανικός – Μηχανολόγος στο Τμήμα Έρευνας και Εξέλιξης γερμανικής αεροδιαστημικής εταιρείας. «28 ετών, ανύπαντρος. Τέλειωσε το Πολυτεχνείο στη Στουτγάρδη. Πετάει ανεμόπτερα (είναι κάτοχος αδαμάντινου C), ελαφρά αεροπλάνα και όταν βρίσκει χρόνο, τρέχει σε αγώνες μότο κρος. Μιλάμε στο περίπτερο της εταιρείας του στην Αεροναυτική Έκθεση του Ανοβέρου για την αεροπορία και το διάστημα. Το θέμα τον συγκλονίζει. Οι δυνατότητες και οι προοπτικές τον κάνουν να τρέμει απ’ τη συγκίνηση. Μιλάει για τα προβλήματα που παρουσιάζει μια πτέρυγα σ’ ένα σύγχρονο επιβατικό ή μαχητικό αεροπλάνο. Θίγει θέματα περιβάλλοντος. Τον ενδιαφέρει να βρεθεί μια λύση για τον θόρυβο των κινητήρων. Προβλέπει ότι, στα επόμενα 20 χρόνια ο θόρυβος θα μειωθεί κατά 15%. Μειώθηκε 30! Τον ρωτάω αν η εποχή των πολύ μεγάλων αεροπλάνων έχει περάσει. Προβλέπει ότι όσο εξελίσσονται οι τηλεπικοινωνίες τόσο θα μειώνονται οι ανάγκες για μετακινήσεις. «Γιατί να ταξιδέψεις από το Μόναχο στη Νέα Υόρκη όταν μπορείς να μιλήσεις και να δεις τον άλλο στην οθόνη του laptop;» λεει και, με την απλή αυτή σκέψη, οριοθετεί τις εξελίξεις στις αερομεταφορές για τα επόμενα 30-50 χρόνια. Δεν θα ήσουν στην έκθεση αν στο τερματικό σου μπορούσες να έχεις τις εικόνες και όλες τις πληροφορίες και αν, μ έ σ ω του τερματικού σου μπορούσες να ζητήσεις ότι σου λείπει ακόμα και μια εικονική πτήση»
Το συμπέρασμα ήταν ότι μια χώρα – μεγάλη ή μικρή – δεν έπρεπε να επενδύσει, τότε, σε μεγάλα αεροδρόμια. Ακόμα και οι καλύτεροι προφήτες όμως πέφτουν έξω αφού, το μεγαλύτερο πολιτικό αεροπλάνο του κόσμου, το Airbus A380 πρόσφατα έκανε τη παρθενική του πτήση.
Στα ταξίδια μου είχα πολλές φορές την ευκαιρία να συναντηθώ και να μιλήσω με ανθρώπους που κάνουν το σήμερα να λειτουργεί και το αύριο να έρχεται με σιγουριά. Μετά από 45 χρόνια επαγγελματικής ζωής με περισσότερες από 2.000 συνεντεύξεις και εκατοντάδες ώρες συζητήσεων, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι το μέλλον μου είναι άμεσα δεμένο με το δικό τους. Στις εκατοντάδες ώρες που ξόδεψα στην Ελλάδα λίγες φορές είχα την ευκαιρία να γνωρίσω ανθρώπους σαν τον Σερζ και τον Κάρλ. Και αυτοί που συνάντησα στα πανεπιστήμια της Κρήτης, της Πάτρας και το ΕΜΠ ζούσαν με τη προσμονή να φύγουν, να πάνε σε μία χώρα που θα μπορούν να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Σαν τους φοιτητές από τη Πάτρα που, για να κατασκευάσουν το ηλιακό τους όχημα, «φίλησαν κατουρημένες ποδιές» κι έφαγαν τις πόρτες της ζωής τους από τους «αρμόδιους». Γιατί; Απλά γιατί το κόλπο δεν είχε «κρέμα». Και χωρίς «κρέμα» καμία λεζάντα, κανένα λαμόγιο δεν κάνει βήμα. Το έμαθαν καλά όλοι οι ικανοί επιστήμονες και μηχανικοί που, λόγω της δουλειάς μου στο περιοδικό 4ΤΡΟΧΟΙ, έτυχε να γνωρίσω ή να παρουσιάσω στο ελληνικό κοινό τα τελευταία 35 χρόνια. Ο σχεδιαστής του Toyota Yaris Σωτήρης Κωβός δουλεύει στην Ιταλία, ο Ανδρέας Ζαπατίνας εργάστηκε στην Alfa Romeo και τώρα δουλεύει στη Subaru, ο Γιώργος Σαριδάκης που σχεδίασε το GR-1 είναι στο Ford Advanced Studio στο Irvine της Καλιφόρνιας. Και αυτοί είναι λίγοι από απ’ τους εκατοντάδες που «πήραν των οματιών τους». Που έφυγαν γιατί, η σούπερ ειδική του Rally Acropolis στο ΟΑΚΑ, αντιμετωπίστηκε από τους ανέραστους και τους αγράμματους σαν κάτι ανάμεσα σε ντέρμπι μεταξύ των «αιωνίων», ταυρομαχία στο Ελ Πάσο και εκδήλωση για «μηχανόβιους» αντί σαν μάθημα, σαν πρόκληση για τους νέους να πάνε στα Πολυτεχνεία, να γίνουν μηχανικοί, να σχεδιάζουν κι; αυτοί όπως οι Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι αυτοκίνητα και κινητήρες αγώνων.
Όμως, τι είναι αυτά που γράφω; Ποιος ενδιαφέρεται; Μήπως ο υπουργός Αθλητισμού που «ξέχασε» τις υποσχέσεις για χρηματοδότηση του Ακρόπολις; Μήπως ο άλλος που «θα μου τηλεφωνήσει όταν είναι έτοιμος» για τον αγώνα από την Ολυμπία στο Πεκίνο; Είναι δυνατόν να σχεδιάζουμε (ακόμα και σε χαρτοπετσέτες) αυτοκίνητα και αεροπλάνα του 2010 με ανοιχτό το Εργασιακό και στο βάθος τον Έβερτ να καραδοκεί αφήστε που δεν ξέρουμε σε ποιο υπουργείο θα παει η Κα Μπακογιάννη; Και έστω ότι περάσαμε τους σκοπέλους… Πως θα πούμε στον Αλαβάνο που καταγγέλλει τις ομαδικές απολύσεις στην «τριούμφ» (αντί να χαιρετίζει τις μαζικές προσλήψεις στην EADS, τη BMW, τη Eurocopter και την Volkswagen); Τι μπορεί να γράψει ένας μη ευλογημένος δημοσιογράφος όταν «ο Γιώργος ετοιμάζει επίθεση σε τέσσερα μέτωπα», ο Κώστας επανιδρύει το κράτος (χωρίς να διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό Χερουβείμ και Σεραφείμ), οι επαγγελματοβιοτέχνες ετοιμάζονται να κλείσουν τα Τέμπη και το Ρίο-Αντίρριο και, πάνω και πέρα απ’ όλα, τη στιγμή που δεν ξέρουμε σε ποιο κανάλι θα πάει ο Λάκης και σε ποιο ο Σάκης;
Αφήστε ότι, την ώρα που μιλούσα με τον υπουργό ανάπτυξης δεν υπήρχε ούτε μία χαρτοπετσέτα για να σχεδιάσουμε το μέλλον._Κ.Κ.