Ημερομηνία: (21-07-2008)
Θυμάμαι την εποχή που στη κατάταξη των οικονομιών των χωρών-μελών που επισκοπούσε ο ΟΟΣΑ, η Ελλάδα ήταν εμπρός από τη Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιρλανδία. Ήταν «λογικό» γιατί, οι χώρες της Ιβηρικής είχαν μόλις βγει από δικτατορικά καθεστώτα δεκαετιών και η Ιρλανδία υπέφερε από τη βρετανική κατοχή και τον αγώνα του IRA.
Στα ταξίδια που έκανα οι συνάδελφοι ρωτούσαν πως τα καταφέρνουμε. Μιλούσα για την ευρηματικότητα και το ατίθασο της φυλής που δεν επέτρεπε στον Έλληνα να δεχτεί το όχι σαν απάντηση. Λίγο το κλίμα, ο τουρισμός, η ελληνική φιλοξενία, ο Ωνάσης, το Παιδί και το Δελφίνι, η προοπτική της ένταξης στην ΕΟΚ…
Που να φανταστώ ότι, 40 χρόνια μετά, ύστερα από ΝΔ, ΕΟΚ, ΕΕ και ΟΝΕ, μετά από παλαιό και νέο ΠΑΣΟΚ, μετά από παλαιά και νέα ΝΔ, από Αττίλες και Τραγωδίες (Κύπρος, Ίμια) όλα τα τρένα έχουν περάσει και η χώρα εξακολουθεί να συνταράσσεται από το σύνθημα: «σας πήραμε-σας πήραμε φλουρί κωσταντινάτο. Μας πήρατε-μας πήρατε βαρέλι δίχως πάτο».
Τους ακούω να μιλάνε για το πρόβλημα της ανεργίας και «την ανάγκη να ενισχυθεί το εισόδημα του ελληνικού λαού» αλλά δε λένε πως σκέπτονται να το κάνουν. Ίσως με μεγαλύτερο δανεισμό από ξένες τράπεζες. Για παραγωγικές επενδύσεις ούτε λόγος. Δεκάδες φορές έχω αναφερθεί στις ευκαιρίες που είχε η Ελλάδα να ξεφύγει απ’ μιζέρια. Από το να γίνει στο Βόλο το ευρωπαϊκό εργοστάσιο της Nissan, μέχρι τη προσπάθεια της ΕΑΒ να σχεδιάσει και κατασκευάσει ένα ελληνικό αεροπλάνο για να μην αναφερθώ σε άλλα προγράμματα όπως είναι αυτό της συμμετοχής της Ελλάδας στη σχεδίαση-κατασκευή ενός νέου εκπαιδευτικού και για τη ΠΑ.
Τώρα βλέπω ότι, η Τσεχία και η Σλοβακία κατασκευάζουν αυτοκίνητα, πολεμικά και πολιτικά αεροπλάνα. Η Πολωνία «σκίζει». Η Ρουμανία δε πάει πίσω. Η Ουγγαρία αναπτύσσεται γοργά. Ακόμα και η …Εσθονία είναι μπροστά από τη Ελλάδα.
Η Ισπανία; Όταν ξεκίνησε την ευρωπαϊκή της πορεία ήταν πίσω απ’ την Ελλάδα. Σήμερα, εκτός από την αυτοκινητοβιομηχανία, διαπρέπει και στις αεροδιαστημικές κατασκευές. Μέχρι τα μέσα του ’90, υπήρχε μόνο η CASA που έφτιαχνε ελικοφόρα και αεριωθούμενα εκπαιδευτικά. Στη συνέχεια έκανε μεταγωγικά και έγινε μία από τις κυρίαρχες δυνάμεις στο χώρο.
Η επιτυχία ήλθε όταν η αποκρατικοποιημένη CASA, έγινε μέρος της EADS, πρακτικά ο τομέας στρατιωτικών μεταγωγικών αεροσκαφών της κοινοπραξίας. Σήμερα η χώρα συμμετέχει μοχλός στο πρόγραμμα του Eurofighter. Κίνηση ματ που της επέτρεψε να κερδίσει τη συμμετοχή της σε μια σειρά άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων (Airbus, Eurocopter κλπ). Η συμμετοχή οδήγησε σε γρήγορη ανάπτυξη και άλλες αεροπορικές και διαστημικές βιομηχανίες, που συμμετείχαν από 3-5% στην ευρωπαϊκή πίτα.
Όπως δήλωσε στο μεγαλύτερο ελληνικό αεροδιαστημικό περιοδικό «ΠΤΗΣΗ & Διάστημα» ανώτατο στέλεχος της EADS-CASA τώρα υπάρχει ακόμα πιο φιλόδοξος στόχος και νέα στρατηγική. Εγκαταλείπεται η πολιτική των βιομηχανικών συνεργασιών, που σύμφωνα με το κονσόρτσιουμ έχει εξαντλήσει τις προοπτικές της, και επιδιώκεται η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών σε επιλεγμένους τομείς, σε μία προσπάθεια οι Ισπανοί να αναδειχθούν καλύτεροι ή και αποδοτικότεροι των Ευρωπαίων εταίρων τους. Ο νέος στόχος είναι να αυξήσουν τη συμμετοχή στον ευρωπαϊκό κύκλο αεροδιαστημικών εφαρμογών στο 10% και να γίνουν η τέταρτη χώρα μετά τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, ξεπερνώντας έτσι την Ιταλία.
Αν νομίζετε ότι το θαύμα έγινε από βιομηχανικούς κολοσσούς ή από μία εταιρία που απασχολεί 5000 συλλέκτες …ραδικιών, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η ισπανική αεροδιαστημική βιομηχανία έχει μόλις έξι εταιρείες με προσωπικό πάνω από 1.000 άτομα και έξι ακόμη που απασχολούν περισσότερους από 250 εργαζόμενους. Η Airbus Espana, έχει 10% συμμετοχή στο Α380, ενώ αποτελεί σημαντικό εταίρο σε άλλα προγράμματα της κοινοπραξίας Airbus, συμπεριλαμβανομένου του νέου μεταγωγικού A400M με μερίδιο 30% και την ευθύνη τελικής συναρμολόγησης σε ισπανικό έδαφος!
Το περιοδικό μάλιστα αναφέρει ότι οι Ισπανοί δεν κρύβουν το γεγονός ότι χρησιμοποίησαν διάφορα μεγάλα προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων και εξοπλιστικών, για να πετύχουν τις περισσότερες από τις παραπάνω εξελίξεις. Για τις υπόλοιπες χρειάστηκε σκληρή δουλειά και κυρίως όραμα, στρατηγικός σχεδιασμός και χρηστή διοίκηση. Όπως δήλωσε ανώτατο στέλεχος της EADS-CASA: «Το πρόγραμμα Eurofighter δεν το κίνησε ούτε το κινεί η ισπανική πολεμική αεροπορία. Πιθανότατα δεν το… χρειάζεται ή θα προτιμούσε να αγοράσει αμερικανικό αεροσκάφος! Το Typhoon το κινεί η ισπανική βιομηχανία. Ήταν για μας το όχημα για να χτίσουμε σε τεχνολογία και τεχνογνωσία». Με αφοπλιστική ειλικρίνεια έκανε και μία δήλωση για τους Έλληνες «αρμόδιους»: «Το Eurofighter είναι ακριβό αεροσκάφος. Μην το πάρετε εάν δεν μπορείτε να αξιοποιήσετε τις προοπτικές που ανοίγονται για τη βιομηχανία. Μόνο τότε το πρόγραμμα γίνεται οικονομικά συμφέρον».
Αν τα παραπάνω δεν αρκούν για να πείσουν για τις χαμένες ευκαιρίες σημειώστε δύο πολύ πιο απτά παραδείγματα.
α. Ο ισπανικός στρατός επέλεξε σαν μελλοντικό αντιαρματικό-επιθετικό ελικόπτερο το Tiger. Κύριος παράγοντας στην απόφαση ήταν και η ύπαρξη του ισπανικού παραρτήματος της κατασκευάστριας Eurocopter, που έχει ήδη προμηθεύσει τις ισπανικές ένοπλες δυνάμεις με δεκάδες άλλα ελικόπτερα. Έτσι, για τα 24 Tiger που αγοράστηκαν, ήταν απόλυτα συμφέρον να στηθεί τοπική γραμμή συναρμολόγησης. Αναρωτηθείτε τώρα πώς αυτό συγκρίνεται με την προμήθεια των Apache από τη Ελλάδα, ένα διαβόητο πρόγραμμα τόσο για το κόστος, όσο και για την ανυπαρξία βιομηχανικών ή άλλων ωφελημάτων.
Θυμάστε το θόρυβο που δημιουργήθηκε μετά τη πτώση του Χιούι και τις δηλώσεις για αγορά νέων ελικοπτέρων; Δείτε το ισπανικό παράδειγμα: το περασμένο Μάιο το υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την πρόθεση αγοράς του μέσου μεταφορικού ελικοπτέρου NH.90 με άμεσες ανάγκες για 48 ελικόπτερα. Όμως η βιομηχανία είναι αυτή που προσπαθεί να συνασπίσει τις ανάγκες της χώρας σε ελικόπτερα (για την αεροπορία, το ναυτικό, αλλά και άλλων κρατικών υπηρεσιών) με τρόπο ώστε, το συνολικό “πακέτο” για 80-100 ελικόπτερα να αποτελέσει τη βάση για τη μεγιστοποίηση των κερδών.
Στην Ελλάδα, με αντίστοιχες ή και μεγαλύτερες ανάγκες, θα συνεχίσουμε να «ψωνίζουμε» ΝΗ.90 από το σούπερ-μάρκετ της Eurocopter, σε παρτίδες των 8 και 10 για κάθε …μεμονωμένο εξοπλιστικό πρόγραμμα, ενώ η Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό, «ψωνίζουν» από δικά τους σούπερ-μάρκετ.
Κάπως έτσι όμως η ελληνική αεροπορική βιομηχανία παρέμεινε όνειρο και η προβληματική ΕΑΒ αρκείται να υπογράφει την μια προγραμματική, αλλά χωρίς νόημα και ουσία, συμφωνία μετά την άλλη.
Όμως εδώ είναι Ελλάδα, δεν είναι καν Βαλκάνια._ΚΚ