Αν τα στοιχεία του πορίσματος της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής για τα τροχαία είναι αληθινά (και πρέπει να είναι, μια και όλα προέρχονται από έρευνες που έχουν γίνει από αξιόπιστους φορείς Τροχαία, πανεπιστημιακές κλινικές, οργανισμούς κλπ.), τότε, πέρα από την «ανεξήγητη» αύξησή τους (105% τα τελευταία 20 χρόνια, που σημαίνει κάπου 32.000 νεκροί και 700.000 τραυματίες όταν στην Ε.Ε. και στο ίδιο διάστημα μειώθηκαν κατά 32%), όσοι δεν έχουν εμπλακεί σε δυστύχημα έχουν να αντιμετωπίσουν, εκτός από τις εγκληματικές κακοτεχνίες και τις παγίδες των ελληνικών δρομοσφαγείων, και τις συμπεριφορές όσων ενεπλάκησαν στα ατυχήματα καθώς και (αυτό είναι νέο στοιχείο) τις συμπεριφορές των συγγενών των θυμάτων. Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει από μια έρευνα που έκανε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Θυμάτων Τροχαίων Ατυχημάτων (FEVR) για λογαριασμό της Ε.Ε. και τα αποτελέσματα της οποίας δημοσίευσε πρόσφατα κυριακάτικη εφημερίδα.
Οι περισσότεροι από εκείνους που ενεπλάκησαν σε τροχαίο πάσχουν, όπως διάβασα (και όπως παρατηρώ τα τελευταία 30 χρόνια στον περίγυρό μου), από «απώλεια μνήμης, κατάθλιψη, ανορεξία, ακόμη και από σεξουαλικά προβλήματα», ενώ αρκετοί σκέπτονται ακόμη και την αυτοκτονία μη μπορώντας να ξεπεράσουν το σοκ της πλαγιομετωπικής καθώς επέστρεφαν από «γλέντι».
Σε ορισμένες περιπτώσεις τα επακόλουθα ενός σοβαρού τροχαίου στην ψυχοσύνθεση και στις συμπεριφορές των ατόμων είναι και… αστεία, αφού τα άτομα αυτά παθαίνουν τέτοια υστερία με την οδική ασφάλεια που, με τον τρόπο που οδηγούν, προξενούν σοβαρά ατυχήματα στα οποία εμπλέκονται οι… άλλοι! Βέβαια, το «αστείο» τελειώνει εκεί όπου αρχίζει το δυστύχημα που ξεκίνησε η κυρία Κούλα που παραβίασε το STOP στη Λ. Βουλιαγμένης «με 40 χιλιόμετρα πήγαινα, κύριε πρόεδρε» αφήνοντας τον νεαρό συνάδελφο που περνούσε με τη μοτοσικλέτα του ανάπηρο (με ένα πόδι και ένα χέρι).
Αλλοι επηρεάζονται λιγότερο και είναι γνωστή η ομάδα των παθόντων που, όντας επιβάτες σε αυτοκίνητα ακόμη και καλών και προσεκτικών οδηγών, «φρενάρουν» ή βγάζουν μικρές φωνίτσες σε κάθε διασταύρωση κάτι σαν «.. όσεχε, αχ, μη βρε, κοίτα τον βλάκα, μη τ(ρ)έχεις» κλπ. Η πιο μεγάλη κατηγορία πασχόντων πάντως, τουλάχιστον εδώ στην Ελλάδα, είναι εκείνη των σαλίγκαρων ή χελωνών που, μετά το αυτοκινητικό δυστύχημα που ενεπλάκησαν (και στο οποίο βέβαια «έφταιγε ο άλλος») μεταβάλλονται σε κινούμενα εμπόδια και σέρνουν το αυτοκινούμενο καβούκι τους από το ένα σημείο στο άλλο στραγγαλίζοντας την κυκλοφορία και δηλητηριάζοντας το σύμπαν με την «πρώτη» – «δευτέρα» τους.
Τι γίνεται όμως με τις οικογένειες και τους συγγενείς των θυμάτων. Με 2.500 νεκρούς και 32.000 τραυματίες τον χρόνο, είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, «εμπλακεί» σε κάποιο τροχαίο ή στα επακόλουθά του. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας λοιπόν, «για τρία χρόνια μετά το ατύχημα το 72% των συγγενών θανόντων χάνει το ενδιαφέρον του για τις καθημερινές δραστηριότητες, το 70% παρουσιάζει δυσκολίες στην οδήγηση, το 46% έχει τάσεις μελαγχολίας, το 27% φοβίες ενώ το 78% αναπτύσσει αισθήματα θυμού και το 71% μνησικακίας…».
Δεν είναι όμως μόνο οι συγγενείς των θανόντων που πάσχουν αλλά και εκείνοι των τραυματιών, εκ των οποίων, πάντα σύμφωνα με την έρευνα, το 50% καταναλώνει περισσότερα ηρεμιστικά ή υπνωτικά χάπια και αλκοόλ από ό,τι πριν από το περιστατικό. Αλλα στοιχεία που μου έκαναν εντύπωση ήταν εκείνα που αφορούσαν τις επαγγελματικές συνέπειες. Ετσι, «… το 60% των συγγενών των θανόντων, το 80% των συγγενών αναπήρων και το 70% των ίδιων των θυμάτων άλλαξαν επάγγελμα εξαιτίας των περιστάσεων…».
Αν αυτά τα ευρήματα αφορούσαν τις άλλες χώρες της Ε.Ε. (το ελληνικό παράρτημά της πρέπει να δημιουργήθηκε στο τέλος του ’96), δεν είναι δύσκολο να φαντασθούμε την κατάσταση που θα επικρατεί στην Ελλάδα! Με κάπου 32.000 νεκρούς και 700.000 τραυματίες τα τελευταία 20 χρόνια (που, εκτός των άλλων, αποδεικνύουν και τις τερατώδεις… γνώσεις και ικανότητες των συμπατριωτών μας στην τέχνη της οδήγησης), δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσουμε τι έχει συμβεί στις οικογένειες αυτής της… στρατιάς των θυμάτων. Αν μάλιστα δεχθούμε ότι η μέση οικογένεια αποτελείται από τέσσερα άτομα, βλέπουμε ότι στο 84% των συγγενών των θανόντων θυμάτων (κάπου 700.000 άτομα) «η ικανότητα να απολαύσει τη ζωή εξαφανίζεται απελπιστικά», το 70% (κάπου 650.000) «παρουσιάζει δυσκολίες στην οδήγηση», το 49% «χάνει γενικά την αυτοπεποίθησή του», το 46% «έχει τάσεις μελαγχολίας», το 27% φοβίες κλπ., κλπ.
Αν τώρα κάνουμε το λάθος να παρουσιάσουμε με ποσοστά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συγγενείς των τραυματιών, τότε καταλήγουμε σε φοβερά και τρομερά συμπεράσματα που ίσως δικαιολογούν το γιατί νησιά συγκρούονται με φέρι μπόουτ, πυραυλάκατοι συγκρούονται με οχηματαγωγά, γιατί κάθε τόσο και λιγάκι εκρήγνυνται πλοία στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος, αλλά και γιατί ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ αμφισβητεί 130 ελληνικές νησίδες και βραχονησίδες, για να μην αναφερθούμε σε άλλες σοβαρότερες βλάβες του συλλογικού μας υποσυνείδητου όπως είναι, για παράδειγμα, το ενδιαφέρον μας για το νέο βιβλίο της κυρίας Δήμητρας Λιάνη – Παπανδρέου.