Ένα απ’ τα κύρια χαρακτηριστικά της καθημερινής ζωής σ’ αυτή τη χώρα είναι η συναισθηματική φόρτιση που συνοδεύει κάθε εκδήλωση, από την πιο μικρή μέχρι την πιο μεγάλη.

Αρχίζοντας από τους μεγάτιτλους των καθημερινών εφημερίδων και φτάνοντας μέχρι τον τρόπο που συζητάμε γύρω απ’ ένα γραφείο ή το τραπέζι μιας ταβέρνας, ο παρατηρητής έχει την ευκαιρία να μελετήσει τη δραματική υπερβολή σ’ όλο της το μεγαλείο.

Για τις περισσότερες ελληνικές εφημερίδες δεν γίνονται, π.χ., διαπραγματεύσεις για να βελτιώσουμε τη θέση μας στην ΕΟΚ, αλλά αληθινός πόλεμος ανάμεσα σε μας και σε κείνους.

Όταν συζητάμε για την παραμονή των αμερικάνικων βάσεων στην Ελλάδα, δεν ανταλλάσσουμε απόψεις και θέσεις, αλλά δίνουμε μάχες… αιματηρές με μεγάλες νίκες και τρομερές απώλειες, με κρυφούς εχθρούς και τρομερές συνομωσίες.

Όταν μιλάμε στην ταβέρνα, δεν προσπαθούμε να πείσουμε ο ένας τον άλλον, να μεταφέρουμε τις απόψεις μας, να δείξουμε έναν άλλο δρόμο, αλλά κάνουμε το παν να εξαφανίσουμε τον συζητητή μας απ’ το πρόσωπο της γης, να τον μειώσουμε, να τον διαλύσουμε αν είναι δυνατόν σαν χαρακτήρα.

Όποιος δεν συμφωνεί μαζί μας είναι… κάτι! Προδότης, εχθρός της πατρίδας, χαμένο κορμί, μ…ς, ηλίθιος, βλάκας.

Αποκλείεται να έχει τη δική του άποψη, να ζει τη ζωή του όπως αυτός νομίζει καλύτερα. Πρέπει να υποταχτεί στον δικό μας τρόπο ζωής ή εμείς πρέπει να υποταχτούμε στον δικό του. Έτσι, στην Ελλάδα δεν έχουμε προβλήματα προς λύση, αλλά κρίσεις που απειλούν αυτή την ίδια την ύπαρξή μας.

Δεν έχουμε καταστάσεις που έχουν (ή είχαν) και άλλοι λαοί, αλλά πρωτότυπες και πρωτόγνωρες εμπειρίες.

Πάρτε σαν παράδειγμα το «νέφος», το φυσικό επακόλουθο μιας συγκεκριμένης περιόδου της ανάπτυξης ενός συγκεκριμένου είδους ανθρώπων σε μια απόλυτα συγκεκριμένη κοινωνική δομή.

Το «νέφος» ήλθε για τους λόγους που δεκάδες φορές έχουμε αναφέρει σ’ αυτή τη σελίδα.

Η απρογραμμάτιστη ανάπτυξη, η έλλειψη ειδικών (που προέρχονταν από την έλλειψη… κράτους), η έλλειψη μέσων, που προερχόταν από την έλλειψη… ειδικών αλλά και μέσων και πόρων για ν’ αγοραστούν τα μέσα, οδήγησε στη σημερινή κατάσταση, όπου ό,τι εργάζεται ρυπαίνει, είτε αυτό είναι καυστήρας πετρελαίου είτε μηχανή αυτοκινήτου, μοτοσικλέτας, γραφείου.

Το ίδιο ακριβώς πράγμα συνέβη και σε άλλες χώρες, πολύ πιο προχωρημένες από τη δική μας.

Εκεί όμως ο κόσμος και οι αρμόδιοι δεν έπαθαν… αμόκ! Κάθισαν γύρω από μεγάλα τραπέζια και , με ηρεμία, χωρίς φωνές, χωρίς μελοδραματικές κορόνες και δραματικές υπερβολές, έβαλαν τα προβλήματα κάτω και άρχισαν να τ’ αντιμετωπίζουν ένα- ένα. Όχι απαραίτητα για να τα λύσουν! Μόνο να τ’ αντιμετωπίσουν με τον καλύτερο δυνατό, για τις συνθήκες, τρόπο.

Η ήρεμη αυτή αντιμετώπιση του «νέφους» λειτούργησε σαν καταλύτης στον κόσμο. Οι πολίτες- σε αντίθεση με τους κραυγάζοντες υπηκόους- διατήρησαν την ψυχραιμία τους, κατάλαβαν το πρόβλημα και βοήθησαν ουσιαστικά στην καταπολέμησή του.

Πουθενά στον πολιτισμένο κόσμο δεν ανακοινώθηκε πρόστιμο… 200.000 (2.500 δολαρίων!), επειδή ένας οδηγός αυτοκινήτου… παραβίασε κάποιον φανταστικό «δακτύλιο»!

Ούτε στο Λονδίνο συνέβηκαν τέτοια τρομερά πράγματα, ούτε στο Λος Άντζελες που υπόφερε και ακόμα υποφέρει από το περίφημο «σμογκ», ούτε ακόμα και στη Σιγκαπούρη!

Αυτά συνέβησαν- και συμβαίνουν- μόνο στην Ελλάδα!

Όμως δεν είναι εκεί το θέμα μας. Ο «δακτύλιος» και τα πρόστιμα, οι… φυλακίσεις και οι απειλές είναι η μια πλευρά του μόνο… Η άλλη είναι τα αποτελέσματα– που δεν γίνονται αμέσως φανερά- σε διάφορους τομείς της καθημερινής ζωής αυτού του τόπου.

Οι υπερβολές για τη ρύπανση της ατμόσφαιρας της Αθήνας είχαν σαν αποτέλεσμα να μειωθεί το τουριστικό ρεύμα προς την πόλη του… Φωτός. Η μείωση του τουριστικού ρεύματος είχε αλυσωτές αντιδράσεις. Πρώτα άρχισαν να υπολειτουργούν και μετά να μη λειτουργούν καθόλου τα ξενοδοχεία. Δεκάδες άνθρωποι έμειναν χωρίς δουλειά στην πρωτεύουσα. Έφυγαν λοιπόν για τα ξενοδοχεία της περιφέρειας, αλλά η Υπερβολή και το Δραματικό είχαν φτάσει εκεί πριν απ’ αυτούς!

Εκατομμύρια τσούχτρες στις ελληνικές θάλασσες, βόθροι στις ελληνικές θάλασσες, φωτιά οι μαρίνες, τίποτα δεν έμεινε όρθιο στο Άλφα νησί, όλα γκρεμίστηκαν στο Δείνα… Φωνάζουν εφημερίδες, περιοδικά και τηλεόραση.

Τέτοια μανία αυτοκαταστροφής δεν συνάντησα πουθενά μέχρι σήμερα στα ταξίδια μου.

Τέτοια κακή διάθεση, τέτοιο ανυπόφορο παιδισμό απέναντι σε κάθε δημιουργική προσπάθεια, κάθε πρωτότυπη σκέψη, μόνο σε σχολεία που πάνε κακομαθημένα πλουσιόπαιδα μπορεί να συναντήσει κανείς.

Το ξενοδοχείο είχε «κλείσει» την παραλία, φωνάζουν, λες και δεν φτάνουν 13.400 χιλιόμετρα παράλιων για να βρέχει τα πόδια του ο «ναυτικός» λαός των Ελλήνων.

Η ταβέρνα είχε «συρματοπλέξει» τον γιαλό, το εργοστάσιο είχε «καταλάβει» την άμμο. Κανείς βέβαια δεν έγραψε ποτέ, ότι όλες οι παραλίες των ευρωπαϊκών χωρών είναι «κατειλημμένες», αλλά κανείς εκεί δεν σκούζει, γιατί στις παραλίες βρίσκονται ξενοδοχεία και στα ξενοδοχεία έρχονται επισκέπτες και αφήνουν τα χρήματά τους και έτσι ζούνε οι άνθρωποι της περιοχής που τα έχουν απόλυτη ανάγκη τα χρήματα που παίρνουν.

Η τάση για την υπερβολή και το γιγάντιο έχει σκοτώσει τον τουρισμό, τη βιομηχανία, πάει να εξαφανίσει τη βιοτεχνία, για να μην πούμε τίποτα για τις επενδύσεις του λεγόμενου «ιδιωτικού» τομέα.

Ποιος θα βάλει το κεφάλι του στον ντορβά να ξεκινήσει μια δουλειά, όταν περιμένουν να τον παραλάβουν οι χαρτότιτλοι και οι φωνασκούντες προφήτες της καταστροφής;

Άλλαξαν οι εποχές. Πέρασαν πια οι καιροί που οι δημιουργικοί άνθρωποι ανησυχούσαν για την τύχη του δημιουργήματός τους.

Σήμερα, αν πιεσθούν πέρα απ’ ένα όριο που έχουν θέσει στον εαυτό τους, τα παρατάνε σύξυλα και ή αλλάζουν δουλειά ή πάνε μετανάστες στο… χωριό τους ή εξαφανίζονται στη αχανή περιοχή της καφέ οικονομίας.

Ποιος την πληρώνει;

Μα η Ελλάδα και οι πολίτες της.

Μέχρι πότε θα την πληρώνει;

Μέχρι να σταματήσουν οι αρχαίοι χοροί να περιφέρονται μπροστά στα μάτια του κόσμου, να λείψουν τα μοιρολόγια και οι κατάρες, να σταματήσει η αντιπαράθεση, η αγριάδα, ο τραμπουκισμός στις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους και ο κρυφός πόλεμος στις σχέσεις πολίτη- κράτους.

 Πότε θα σταματήσουν όλα αυτά;

Πότε θα σταματήσουν να ονομάζονται οι πόλεις μας… απάνθρωπες χωρίς να βγαίνει κάποιος και να δίνει μια απάντηση σ’ αυτές τις παιδικές κατηγορίες, κανείς δεν ξέρει.

Ίσως εκείνοι που έπρεπε να απαντούν να φοβούνται μη θίξουν μερικούς πολύ… ευαίσθητους οργανισμούς.

Τέλος πάντων, κάποτε πρέπει να αποφασίσουμε, αν θα εξυπηρετήσουμε τις ευαίσθητες μυτούλες και τα όμορφα ματάκια (που θίγονται όταν αντικρίζουν τσιμέντο), ή τους οικοδόμους και τους άλλους επαγγελματίες που μένουν χωρίς δουλειά.

Θα ’λεγα πως, σ’ αυτή τη φάση της ανάπτυξης της Ελλάδας, προτεραιότητα έχουν και οι επαγγελματίες και μετά ακολουθούμε όλοι εμείς οι εστέτ της αισθητικής και του πνεύματος.

Εκτός…

Αν υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να ικανοποιήσουν και τους δύο, όπως υπάρχουν σε όλες τις προηγούμενες και πολιτισμένες χώρες του κόσμου.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΒΑΘΑΣ