Την κρατική αδιαφορία υποκαθιστούν ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ

Αφιερωμένο σε όσους παρκάρουν κλείνοντας τις ράμπες για αναπήρους, στα πεζοδρόμια!
του Κώστα Μπετινάκη
Από το Styx.gr
Όπως την «ιστορία την γράφουν οι παρέες», έτσι και την ανακούφιση στα άτομα με αναπηρία, την δίνουν – σ΄αυτή την χώρα- μόνον οι εθελοντές.
Έτυχε να γνωρίζω τον Γιώργο, από παιδάκι. Ο Γιώργος έπαθε το 2003 ατύχημα που τον κατέστησε τετραπληγικό. Από τότε τη μέρα του, την περνάει καθισμένος σε αναπηρικό κάθισμα (καροτσάκι). Κάτι που σήμανε τρομαχτική αλλαγή για τη ζωή του και την ζωή της οικογένειάς του.
Κι όμως, και γι΄αυτούς τους ανθρώπους υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούν να σημάνουν, μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές στην δύσκολη καθημερινότητά τους.
Τον Ιούλιο του 2007 μια παρέα νέων από τη Θεσσαλονίκη ίδρυσε, με πρότυπο τον σουηδικό οργανισμό Rekryteringsgruppen, το μη κερδοσκοπικό σωματείο«Άλλη Όψη», το οποίο οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα για ανθρώπους με κινητική αναπηρία (κυρίως τετραπληγία, παραπληγία ή ακρωτηριασμό). Έτσι στον Κολινδρό Πιερίας, λειτουργεί από τότε, ένα καλοκαιρινό camp – όπως το ονομάζουν- δηλαδή ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο οποίο μπορεί να συμμετέχει κάποιος –α, ανεξαρτήτως από το πότε απέκτησε την αναπηρία του.
Βασική προϋπόθεση είναι οι συμμετέχοντες να χρησιμοποιούν χειροκίνητο αναπηρικό κάθισμα. Ο αριθμός των συμμετεχόντων κυμαίνεται από 15 ως και 30.
Ο Γιώργος, συμμετείχε στο 4ο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Άλλη Όψη». Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχαν 21 άτομα, με βλάβη στο Νωτιαίο Μυελό, 10 εκπαιδευτές με αντίστοιχες αναπηρίες, 16 άτομα υποστηρικτικό προσωπικό και δύο υπεύθυνοι του προγράμματος.
Οι συμμετέχοντες εκπαιδεύτηκαν κυρίως σε τεχνικές χειρισμού αναπηρικού καθίσματος, τεχνικές μεταφοράς από και προς το κάθισμα, τεχνικές ντυσίματος και άλλων δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής, συμμετείχαν σε πρόγραμμα ενδυνάμωσης και σε πολλές δραστηριότητες με μπάλες. Όπως κάθε χρόνο, το πρόγραμμα ήταν πλούσιο και σε απογευματινές δραστηριότες, όπως χειρήλατο, γιόγκα με την Έφη Καλογιάννη (δασκάλα γιόγκα), τοξοβολία με τον Στέφανο Τσερκέζη (αθλητής Εθνικής ομάδας και προπονητή τοξοβολίας), ιππασία με τη Σταυρούλα Κυριακοπούλου και τον Γιώργο Μερτζιμέκη από το Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας στο Νέο Σκοπό Σερρών (ιπποθεραπευτές – φυσικοθεραπευτές), πινγκ-πονγκ με την Όλγα Κυριακίδου (πρώην αθλήτρια εθνικής ομάδας), γουρούνες, χορό με τον Γιώργο Σουζουγγέλη και την παρέα του από την Πορεία, στίβο με τον Γρηγόρη Αϊβαζίδη (αθλητή), κανό στο φράγμα της Βέροιας στους χώρους της Οικολογικής Ομάδα Βέροιας και άλλα.
Όι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Άλλη Όψη χρησιμοποιούνται ως εναλλακτικό μέσο εκπαίδευσης για τη βελτίωση την αυτονομίας του συμμετέχοντα. Επιπλέον, δίνουν στο συμμετέχοντα τη δυνατότητα να δοκιμάσει νέες δραστηριότητες που πιθανόν να θέλει να συνεχίσει όταν επιστρέψει στο σπίτι του.
Η τέχνη πια, μπαίνει άμεσα στο συνολικό πρόγραμμα, του κάθε ενός που έχει να αντιμετωπίσει μια κατάσταση αναπηρίας και έρχεται να δώσει νέα ερεθίσματα και προοπτικές στην πληρότητα του ψυχοκινητικού του επιπέδου.
Στο πλαίσιο του Εκπαιδευτικού Προγράμματος, οι συμμετέχοντες συμπεριελήφθησαν σε επιστημονική έρευνα με θέμα «Επιδράσεις του εκπαιδευτικού προγράμματος “Άλλη Όψη” στην αυτονομία και στο βαθμό παρακίνησης για άσκηση σε ανθρώπους με βλάβη στο νωτιαίο μυελό». Μεταξύ άλλων, όλοι εξετάστηκαν με ειδική μέθοδο για τον προσδιορισμό του Νευρολογικού επιπέδου της βλάβης τους και ενημερώθηκαν για το αναμενόμενο λειτουργικό επίπεδο που μπορούν να κατακτήσουν.
Ο Γιώργος είναι και καταπληκτικός μάγειρας
Όπως μου περιέγραψε ο Γιώργος, για πρώτη φορά μετά από εφτά χρόνια, «απογαλακτίστηκε»  από τους δικούς του και ένοιωσε ότι μπορεί να καταφέρει μερικά βασικά πράγματα και μόνος του. (Όπως να ντύνεται και να γδύνεται και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της τουαλέτας).
«Το κλίμα ήταν παρεΐστικο, μια και οι εκπαιδευτές μοιράζονταν τις εμπειρίες τους αφού και οι ίδιοι είναι άτομα με παρόμοιες αναπηρίες.
Μου ανέβηκε η αυτοπεποίθηση. Δεν διστάζω να δοκιμάσω πράγματα που πριν τα φοβόμουν. Οι εκπαιδευτές έχουν να σου δώσουν τόσα πράγματα που κάποιο απ’ όλα θα σου ταιριάζει!»
Μιλάει για την «Άλλη Όψη» με ενθουσιασμό: «Μου ξύπνησαν συναισθήματα. Ένοιωσα ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα»!
ΟΛΟΙ  ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ
Μίλησα τηλεφωνικά με τον Ανέστη Διβάνογλου –τον εμπνευστή της «Άλλης όψης» -που τώρα διδάσκει ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
«Είμαστε όλοι εθελοντές. Σπούδασα  τέσσερα χρόνια φυσικοθεραπευτής στην Σουηδία, και ειδικεύτηκα στο νοσοκομείο Καρολίνσκα. Η πολιτεία ενδιαφέρθηκε για το έργο μας, μόνο μία φορά, όταν ήταν στο υπουργείο Υγείας ο κ. Κωνσταντόπουλος, ο οποίος μας επισκέφτηκε ακάλεστος, μας ζήτησε να του υποβάλλουμε πλήρη αναφορά, αλλά δεν πρόλαβε ούτε να μας απαντήσει, αφού σε λίγο αντικαταστάθηκε στον ανασχηματισμό της τότε κυβέρνησης. Ύστερα ουδέν.
Τότε, ο κ. Κωνσταντόπουλος είχε προτείνει να εντάξει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Άλης Όψης σε ένα ευρύτερο πλαίσιο λειτουργίας του Κέντρου Αποκατάστασης Βορείου Ελλάδος που εδώ και πολλά χρόνια είναι προγραμματισμένο να δημιουργηθεί στο Αιγίνιο Πιερίας. Μάλιστα, είχε προτείνει η Άλλη Όψη να πραγματοποιεί 10 προγράμματα το χρόνο ώστε οι ασθενείς με βλάβη στο νωτιαίο μυελό αφού ολοκληρώσουν το προγραμματισμένο πρόγραμμα αποκατάστασης στο κέντρο του Αιγινίου, να συμμετείχαν στο πρόγραμμα της Αλλης Όψης πριν να επιστρέψουν στο σπίτι τους. Βέβαια, η δημιουργία του κέντρου αποκατάστασης Βορείου Ελλάδος είναι για άλλη μια φορά μόνο στα χαρτιά…
Επί τρία χρόνια ερχόντουσαν από τη Σουηδία εκπαιδευτές, αλλά φέτος σταθήκαμε στα πόδια μας μονάχοι. Και τα πήγαμε μια χαρά».
Μου εξέφρασε τη λύπη του, επειδή μπορεί να λειτουργήσει μόνο ένα camp το χρόνο, αφού όλοι όσοι συμμετέχουν είναι εθελοντές, και οι οποίοι δεν μπορούν να διαθέσουν άλλο χρόνο, επειδή έχουν τις εργασίες τους.
Η Κατερίνα, ανήκει στο εκπαιδευτικό προσωπικό της «Άλλης Όψης». Είχε ένα ατύχημα πριν οκτώ χρόνια, καθώς ήταν συνοδηγός σε μηχανή, και από τότε έχει μείνει παραπληγική.
Δεν την γνωρίζω προσωπικά, αλλά ακούγοντάς την από το τηλέφωνο, κατόρθωσε να μου μεταδώσει έναν ενθουσιασμό για τη ζωή, που μου έδωσε να καταλάβω τους λόγους που ο Γιώργος αναφέρθηκε με τόσο θερμά λόγια για την εκπαιδευτή του.
«Μετά την Άλλη Όψη ένοιωσα ότι είχα χάσει εφτά χρόνια από τη ζωή μου. Όσοι από μας δεν είναι τυχεροί και δεν πήγαν για «αποκατάσταση» στο εξωτερικό, δεν έμαθαν ουσιώδη πράγματα που διευκολύνουν την καθημερινή μας ζωή. «Αποκατάσταση» στην Ελλάδα θεωρούν ότι είναι να περπατήσεις ξανά. Κι όχι να μάθεις -για παράδειγμα- να μπαίνεις στο αυτοκίνητο χωρίς τη βοήθεια μιας σανίδας. Στο camp, μάθαμε να προσαρμόζουμε τη ζωή μας στα νέα δεδομένα. Να αντιμετωπίζουμε βασικές ανάγκες. Εκεί ένοιωσα ότι αυτά που έμαθα πρέπει να τα μοιραστώ και με άλλους. Να ανταλλάξουμε εμπειρίες. Να προσαρμόσει αυτά που λέει ο ένας στον σωματότυπο του άλλου, στην ιδιοσυγκρασία του. Απαλλάχτηκα από τους φόβους μου. Πραγματοποίησα το όνειρό μου κι απόκτησα το δικό μου τζιπ, χωρίς να φοβάμαι πως ποτέ δεν θα καταφέρω ν’ ανέβω εκεί πάνω. Βρήκα τον δικό μου δρόμο, με τον δικό μου τρόπο. Επειδή ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο. Ένα τέτοιο camp χρειάζεται να περάσουν κι οι γονείς μας. Αλλιώς, εμείς προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε εκείνους που ζουν δίπλα μας. Έχει αλλάξει πια η ζωή μου. Έμαθα τα όριά μου, αλλά και ότι στην πραγματικότητα μπορώ να κυνηγήσω τα όριά μου. Εκπαιδεύεις και τον εαυτός σου όταν εκπαιδεύσεις τους γύρω σου».
Η Ρία, ανήκει στο εθελοντικό προσωπικό υποστήριξης της Άλλης Όψης. Είναι δασκάλα σε παιδιά με ειδικές ανάγκες. Πήρε ειδική εκπαίδευση και πηγαίνει τέσσερα χρόνια τώρα, εθελοντικά προσφέροντας υπηρεσία σε εκείνους που θέλοντας να σπάσουν την απομόνωση και το περιθώριο προσπαθούν να επανενταχθούν μέσα από την δύναμη που τους προσφέρουν τα μαθήματα στην άλλη Όψη.
«Πήρα μαθήματα από τα παιδιά αυτά, για να βοηθήσω τους δικούς μου μαθητές με κινητικές δυσκολίες. Τις τέσσερις φορές που πήγα εθελόντρια στην Άλλη Όψη, ήταν μοναδική εμπειρία. Είδα τα παιδιά να έρχονται φοβισμένα και να φεύγουν ανεξάρτητα και αυτόνομα. Άλλαξα κοσμοθεωρία. Διαβεβαίωνα τα παιδιά, ότι εγώ δεν έχω να δώσω, αλλά μόνο να πάρω από εκείνα, που ζουν καθηλωμένα στο κάθισμα εφτά και οκτώ χρόνια… Όπως είπε κι ένας άλλος εθελοντής ο Μαθιός, από ένα σημείο κι έπειτα δενόμαστε τόσο πολύ όλοι, ώστε δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε τελικά ποιος είναι καθηλωμένος στο κάθισμα και ποιος περπατάει. Το πρόγραμμα τους μαθαίνει ότι η αναπηρία είναι ένα στοιχείο της προσωπικότητάς τους και όχι η προσωπικότητά τους».
Ο Γιώργος επέστρεψε από το camp της Άλλης Όψης ένας άλλος άνθρωπος. «Και που να δεις σε λίγο», μου είπε η Κατερίνα. Με όλα τα παιδιά είμαστε πια μια οικογένεια. Ο ένας δίνει στον άλλο ψυχολογική υποστήριξη».
Καθώς για την ανάγκη του ρεπορτάζ επικοινωνούσα μαζί τους, δέχτηκα μια νότα αισιοδοξίας που είχα πολύ καιρό να νοιώσω, ζώντας ανάμεσα σ΄εμάς τους «κανονικούς» ανθρώπους. Η άλλη Όψη κατάφερε να δείξει την πραγματική όψη της ζωής. Ακόμα και ομάδα ράγκμπι έχουν και παίζουν με «τεθωρακισμένα τροχήλατα αμαξίδια»…
Αλλά το λυπηρό αλλά και αισιόδοξο ταυτόχρονα είναι, πως την κρατική απουσία συμπληρώνουν οι εθελοντές.