Αυτός ήταν ο τίτλος ενός μικρού βιβλίου (της νιότης μου) που σκοπό είχε να «διδάξει» τα βασικά στους νέους οδηγούς. Από τότε (το 1971) έχει τρέξει πολύ νερό στο αυλάκι και πολλά αυτοκίνητα στους δρόμους αλλά οι απορίες δεν έχουν αλλάξει. Οπως και τότε, έτσι και τώρα οι νέοι οδηγοί ζητούν να μάθουν τα «βασικά»: πώς να φρενάρουν στο στεγνό και στο βρεγμένο, πώς να «πάρουν» μια στροφή, να προσπεράσουν με ασφάλεια, να αποφύγουν τον απρόσεκτο πεζό ή τον ηλίθιο οδηγό που παραβιάζει την προτεραιότητα και, τέλος, πώς να διαλέξουν ένα, όπως λένε, «καλό» αυτοκίνητο.
Παρ’ όλο που έχουν περάσει κοντά 30 χρόνια από τα πρώτα (σοβαρά) βήματα της αυτοκίνησης στην Ελλάδα, οι αναγνώστες της στήλης και όχι μόνο θέτουν λίγο πολύ τις ίδιες ερωτήσεις μια και, παρά τις περί του αντιθέτου διαδόσεις, η οδήγηση και το αυτοκίνητο εξακολουθούν να συγκινούν τους πολλούς και να συναρπάζουν τους λίγους.
Το πρώτο πράγμα που θα πρότεινα στον-η νέο-α οδηγό που πραγματικά νοιάζεται για την ασφάλειά του είναι να επιλέξει έναν καλό εκπαιδευτή. Τα πρώτα βήματα είναι και τα πιο σημαντικά και, αν κάποιος αρχίσει στραβά, στραβά θα οδηγεί και θα αντιδρά σε όλη του τη ζωή, εκτός αν έχει την τύχη να γνωρίζει κάποιον πραγματικά καλό οδηγό που θα τον-η μάθει τα μυστικά της «τέχνης».
Με την κατάσταση στους ελληνικούς δρόμους να πηγαίνει από το κακό στο τρισχειρότερο, με 2.500 νεκρούς και πάνω από 25.000 τραυματίες από τα τροχαία και τις εγκληματικές παραλείψεις στην κατασκευή/συντήρηση των δρόμων, ο κάθε σοβαρός και υπεύθυνος άνθρωπος έχει υποχρέωση να μάθει να οδηγεί σωστά. Η παλιά, ανυπόφορα σνομπ αντιμετώπιση που έκανε τους πολλούς από τη μία να δηλώνουν ότι «δεν τους ενδιαφέρουν τα αυτοκίνητα» και από την άλλη να θέτουν τη ζωή των δικών τους αλλά και των άλλων σε θανάσιμο κίνδυνο με την ασχετοσύνη τους έχει ή πρέπει να έχει περάσει οριστικά. Κανένας δεν πρέπει να ανέχεται πλέον τους άσχετους, τρομαγμένους, επικίνδυνους βλάκες που σέρνουν τη μίζερη ύπαρξή τους στους δρόμους της χώρας σπέρνοντας τον θάνατο και την οδύνη σε δεκάδες χιλιάδες ελληνικές οικογένειες κάθε χρόνο.
Κοιτάξτε γύρω σας και είμαι σίγουρος ότι θα ανακαλύψετε πως κάθε συγγενική ή απλώς γνωστή σας οικογένεια θα έχει νεκρό ή τραυματία από τροχαίο. Θα πείτε ότι για το φονικό αποκλειστικά υπεύθυνο είναι το «κράτος» και δεν θα έχετε (πολύ) άδικο αλλά η απλή διαπίστωση δεν πρόκειται να προφυλάξει εσάς και την οικογένειά σας από τον «γιατρό» ή το «τυρί» που επιχειρεί να προσπεράσει τράκτορα με ρυμουλκούμενο στον επαρχιακό δρόμο, με βροχή και διπλή διαχωριστική γραμμή. Τα πράγματα είναι πλέον τόσο άσχημα ώστε πρέπει άμεσα να πάρετε την κατάσταση στα χέρια σας και να μάθετε όχι απλώς να μετακινείστε αλλά να οδηγείτε.
Πώς επιτυγχάνεται αυτό; Πρώτα με την επιλογή ενός πραγματικά καλού «δασκάλου» οδήγησης και μετά με τη δική σας συμμετοχή. Οση «δουλειά» και αν έχετε, πάντα υπάρχει ο χρόνος ώστε, στη διάρκεια μιας εκδρομής π.χ., να επιχειρήσετε κάποιες «ασκήσεις» οδήγησης. Μπορείτε, π.χ., να δείτε πώς συμπεριφέρεται το αυτοκίνητό σας σε ένα «απότομο» φρενάρισμα σε στεγνό ή βρεγμένο δρόμο, μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά του στις στροφές σε ένα μεγάλο «πάρκινγκ» ή σε μια χωμάτινη «αλάνα» (όπου τα φαινόμενα πολλαπλασιάζονται, χωρίς να συμβαίνει το ίδιο με τους κινδύνους).
Θα μείνετε ίσως έκπληκτοι όταν θα ανακαλύψετε ότι το πίσω μέρος του «γιωταχί» σας προσπαθεί να… προσπεράσει το εμπρός ή ότι ολόκληρο το «σύστημα» φεύγει δεξιά (ή αριστερά) επειδή οι πιέσεις στα ελαστικά είναι «άλλα αντ’ άλλων» ή τα αμορτισέρ σας παίζουν καθαρά διακοσμητικό ρόλο.
Δεν χρειάζεται να πούμε ότι, αν είσαστε γονιός, έχετε υποχρέωση να μάθετε τα παιδιά σας να οδηγούν σωστά αυτοκίνητο ή μοτοσικλέτα. Και αν και αυτό σας φαίνετε περίεργο, σκεφθείτε ότι υπάρχουν χιλιάδες νέοι γονείς που κυκλοφορούν με τέσσερις και με δύο τροχούς!
Και για να κλείσουμε αυτό το πρώτο «Αρχίζοντας από το Α», σκεφθείτε ότι είναι πέρα για πέρα άδικο, τρελό και βλακώδες να χάσετε τη ζωή σας, να τραυματισθείτε εσείς ή μέλος της οικογενείας σας από τη δράση των «τυριών» που περιγράψαμε στο πόνημα της περασμένης Κυριακής.
Παρά το άγχος και τα μποτιλιαρίσματα που συναντάμε στις μεγάλες πόλεις, η χώρα μας εξακολουθεί να είναι ένας από τους τελευταίους «παραδείσους» για τον πραγματικό οδηγό. Διαλέξτε ένα καλά σχεδιασμένο και φτιαγμένο αυτοκίνητο, μάθετε την «τέχνη» και φύγετε για τις δικές σας, προσωπικές, ειδικές διαδρομές. Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ικανοποίηση που προσφέρει μια ανάβαση ή κατάβαση ενός δρόμου γεμάτου στροφές σε ένα από τα παρθένα βουνά της πατρίδας.